خودروها در انواع مختلفی با فرم‌های بدنه متفاوت ساخته می‌شوند که مشهورترین آن‌ها هاچ‌بک و سدان هستند. احتمالاً تاکنون بارها این نام‌ها را شنیده‌اید اما در صنعت خودروسازی فرم‌های بدنه دیگری هم وجود دارد که کمتر شناخته شده هستند. حال در ادامه قصد داریم با انواع مختلف فرم بدنه خودروها آشنا شویم.
سدان
متداول‌ترین و قدیمی‌ترین نوع خودروها سدان‌ها هستند. این عنوان به خودروهای سواری با فرم بدنه سه جعبه‌ای اطلاق می‌شود که محفظه‌های مجزایی برای پیشرانه، سرنشینان و بار دارند. سدان‌ها همچنین سقف فلزی ثابتی دارند و خط سقف آن‌ها یا بدون شیب بوده و یا شیب بسیار کمی دارد که فضای سر زیادی را برای سرنشینان عقب فراهم می‌کند.
معمولاً گفته می‌شود که سدان‌ها باید چهاردر باشند تا از کوپه‌های دودر متمایز شوند اما برخی منابع میگویند یک سدان می‌تواند دو یا چهاردر داشته باشد. هرچند سدان‌های سنتی فرم سه جعبه‌ای دارند اما طی سال‌ها این خودروها در نسخه‌های دیگری مثل سدان کوپه و سدان فست‌بک هم ساخته شده‌اند. از تویوتا کمری و سمند به‌عنوان بارزترین مثال برای سدان‌ها می‌توان نام برد.
هاچ‌بک
برخلاف سدان‌ها، هاچ‌بک‌ها فرمی دو جعبه‌ای دارند و صندوق بار آن‌ها به شکل محفظه مجزا از بیرون قابل‌مشاهده نیست. در این خودروها، قسمت بار و سرنشینان در قالب یک حجم واحد طراحی می‌شود. ویژگی اصلی هاچ‌بک‌ها اما درب صندوقی است که لولای آن به سقف متصل بوده و به‌طور کامل به سمت بالا باز می‌شود. در این خودروها همچنین امکان خواباندن صندلی‌های عقب هم وجود دارد تا فضای بار افزایش پیدا کند.
هاچ‌بک‌ها از محبوب‌ترین خودروها در سراسر جهان هستند و در نسخه‌ها و اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند. هاچ‌بک‌ها می‌توانند سه‌در یا پنج‌در باشند. فولکس‌واگن گلف و پژو 206 از مشهورترین هاچ‌بک‌ها در دنیا و کشورمان هستند.
استیشن
استیشن‌ها هم مثل هاچ‌بک‌ها فرم دو جعبه‌ای دارند، محفظه بار و سرنشینان آن‌ها مشترک است، لولای درب صندوق آن‌ها به سقف متصل شده و امکان خواباندن صندلی‌های عقب آن‌ها وجود دارد اما استیشن‌ها از طول بیشتر و سقف کشیده‌تری برخوردار بوده و ستون D هم دارند درحالی‌که در سدان‌ها و هاچ‌بک‌ها فقط سه ستون A، B و C وجود دارد. همچنین برخی استیشن‌ها مثل رنو تندر MCV به سه ردیف صندلی مجهز هستند درحالی‌که هاچ‌بک‌ها فقط دو ردیف صندلی دارند.
در استیشن‌ها افزایش فضای بار در اولویت قرار دارد. این خودروها معمولاً طولی به‌اندازه سدان‌ها دارند اما سقف آن‌ها تا انتها کشیده شده که با یکپارچه کردن صندوق بار با محفظه سرنشینان، فرم کلی خودرو را دو جعبه‌ای می‌کنند.
شوتینگ بریک
شوتینگ بریک درواقع به خودروهایی گفته می‌شود که ویژگی‌های طراحی کوپه‌ها را با استیشن‌ها ترکیب می‌کنند. این خودروها فرمی کلی کوپه و اسپرتی دارند اما در عقب مشابه استیشن‌ها طراحی می‌شوند. خودروهای شوتینگ بریک برخلاف استیشن‌ها که چهاردر هستند، فقط دو در دارند اما طی سال‌های اخیر شرکت‌هایی مثل مرسدس بنز و فولکس‌واگن، خودروهای شوتینگ بریک چهاردری مثل CLS شوتینگ بریک و آرتئون شوتینگ بریک را معرفی کرده‌اند.
لیفت‌بک
خودروهای لیفت‌بک اساساً به هاچ‌بک‌هایی گفته می‌شود که سقف آن‌ها شیب بیشتری داشته و در ظاهر شبیه سدان‌ها به نظر می‌رسند. این یعنی بسیاری از خودروهای لیفت‌بک در ظاهر تفاوت بزرگی با سدان‌ها ندارند اما درب صندوق آن‌ها مثل هاچ‌بک‌ها به سقف متصل بوده همراه با شیشه عقب باز می‌شود. لیفت‌بک‌ها درواقع کارایی و تطبیق‌پذیری هاچ‌بک‌ها را با صندوق بار بزرگ سدان‌ها ترکیب می‌کنند.
صندوق بار این خودروها معمولاً از هاچ‌بک‌ها و سدان‌ها بزرگ‌تر است اما به استیشن‌ها نمی‌رسد. برخی خودروهای کوپه هم به شکل لیفت‌بک ساخته می‌شوند و این فرم بدنه فقط به مدل‌های چهاردر اختصاص ندارد. سیتروئن زانتیا و پراید 141 ازجمله خودروهای لیفت‌بکی هستند که در ایران دیده‌ایم.
ناچ‌بک
ناچ‌بک‌ها مثل سدان‌ها خودروهایی با ظاهر سه جعبه‌ای هستند که صندوق بار آن‌ها به شکل مجزا پشت کابین سرنشینان قابل‌مشاهده است. ویژگی اصلی خودروهای ناچ‌بک اما این است که جعبه سوم آن‌ها یعنی صندوق بار بسیار کوچک‌تر از دو جعبه دیگر یعنی کابین سرنشینان و کاپوت جلو بوده و بخش انتهایی کوتاهی دارند. این خودروها در انواع سدان یا کوپه ساخته می‌شوند و درب صندوق آن‌ها می‌تواند مثل سدان‌های معمولی از زیر شیشه عقب باز شود و یا لیفت‌بک بوده و همراه با شیشه عقب باز شود.
فست‌بک
فست‌بک به خودروهایی اطلاق می‌شود که بخش عقبی آن‌ها شیب واحدی دارد و از نمای جانبی نمی‌توان مرز بین شیشه عقب و درب صندوق را تشخیص داد؛ به‌عبارت‌دیگر، در خودروهای فست‌بک شیشه عقب و درب صندوق با شیب یکسانی به هم متصل می‌شوند؛ اما فست‌بک را نباید با لیفت‌بک اشتباه گرفت زیرا فست‌بک به فرم طراحی یک خودرو با شیب یکنواخت شیشه و درب صندوق‌عقب اشاره دارد اما لیفت‌بک به درب صندوقی گفته می‌شود که همراه با شیشه عقب باز می‌شود.
همچنین هرچند برخی لیفت‌بک‌ها به شکل فست‌بک طراحی می‌شوند اما همه لیفت‌بک‌ها لزوماً فست‌بک نیستند و در خیلی از آن‌ها مثل زانتیا مرز بین شیشه و درب صندوق کاملاً مشخص است. در همین حال، در برخی خودروهای فست‌بک مثل مرسدس بنز CLS، درب صندوق مثل سدان‌های سنتی از زیر شیشه عقب باز می‌شود. خودروهای فست‌بک در انواع سدان و کوپه ساخته می‌شوند.
کام‌بک
کام‌بک نوعی از طراحی است که در آن بخش عقبی خودرو در ابتدا شیب ملایمی به سمت پایین دارد اما ناگهان فرمی عمودی یا نزدیک به عمودی پیدا می‌کند. طراحی کام‌بک با بهبود آئرودینامیک خودرو، باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود درحالی‌که درعین‌حال فرم کاربردی خودرو و صندوق بار بزرگ را هم حفظ می‌کند. در اکثر خودروهای کام‌بک، درب صندوق مثل هاچ‌بک‌ها همراه با شیشه عقب باز می‌شود اما در مواردی هم شاهد درب سنتی مجزا هستیم. دوو سی‌یلو هاچ‌بک و تویوتا پریوس ازجمله خودروهای کام‌بک هستند.
به نظرم هاچ‌بک از همشون جالب تره