تعریف خودروی اقتصادی در دنیا و مقایسه تارا و TF21 با رقبای هم‌سطح خارجی

چند وقتی است که در خبرهای خودرویی ایران واژه خودروی اقتصادی را زیاد می‌شنویم و به همین دلیل، شاید برای برخی این سؤال پیش آید که خودروی اقتصادی چه تعریفی دارد؛ بنابراین در ادامه به تعریف خودروی اقتصادی در دنیا خواهیم پرداخت و این مدل‌ها را با نمونه‌های داخلی مقایسه خواهیم کرد. تعاریف خودروی اقتصادی بسته به دیدگاه‌های مختلف می‌تواند متفاوت باشد اما مهم‌ترین موضوع دراین‌بین، قیمت است. خودروی اقتصادی خودرویی است که قیمت مناسبی داشته باشد و اکثر اقشار جامعه توان خرید آن را داشته باشند. البته این قیمت نیز در بازارهای مختلف و بسته به سطح درآمد هر جامعه متفاوت خواهد بود. به‌عنوان‌مثال، در بازار ایالات‌متحده، خودرویی با قیمت زیر 20 هزار دلار را می‌توان اقتصادی دانست درحالی‌که در بازاری مثل هند که سطح درآمد اکثریت جامعه پایین است، خودروهای اقتصادی قیمتی زیر 10 هزار دلار دارند.

اما علاوه بر قیمت، فاکتورهای دیگری را هم می‌توان برای خودروهای اقتصادی در نظر گرفت که اصلی‌ترین آن‌ها ابعاد جمع‌وجور و پیشرانه‌های کم‌توان و کم‌مصرف هستند. از دیدگاه فنی هم خودروی اقتصادی خودرویی است که برای تردد و نگهداری ارزان طراحی و تولید شده است. طراحان خودروهای اقتصادی به دلیل محدودیت‌های طراحی سخت‌گیرانه مجبور به خلاقیت هستند. خودروهای اقتصادی عموماً در سگمنت A و B در کلاس سدان و هاچ‌بک تولید می‌شوند. چنین خودروهایی برای کاهش میزان مصرف سوخت، وزن پایینی نسبت به سایر محصولات دارند. کابین این خودروها نیز به‌صورت جمع‌وجور و با طراحی اجزا داخلی ساده ساخته می‌شوند. از خودروهای اقتصادی نباید توقع قدرت فنی بالایی داشت، زیرا هدف از طراحی این محصولات مصرف سوخت پایین است.

در کشورمان با توجه به سطح درآمد پایین بخش عمده‌ای از جامعه، خودروی اقتصادی را باید خودرویی با قیمت زیر 10 هزار دلار یا 350 میلیون تومان در نظر گرفت که البته خیلی از مردم توان پرداخت همین مبلغ را هم ندارند. بدین منظور، مدتی است که بحث تولید خودروی اقتصادی در کشورمان مطرح شده است یعنی خودرویی که مدرن و ایمن باشد و درعین‌حال قیمت مناسبی هم داشته باشد تا اکثر مردم توان خرید آن را پیدا کنند. اولین تلاش در این زمینه، توسعه خودرویی کوچک بر اساس رنو کوئید به‌طور مشترک توسط ایران‌خودرو و سایپا بو که چندی پیش در نمایشگاه تحول صنعت خودرو با کد K112 رونمایی شد. این خودرویی جمع‌وجور در کلاس A و با پیشرانه سه سیلندر 70 اسب بخاری است که کاملاً با تعاریف خودروی اقتصادی منطبق است.

اما ایران‌خودرو نیز به‌تازگی هاچ‌بک جدید TF21 را برای جایگزینی با پژو 206 معرفی کرده است که آن‌هم از فاکتورهای اصلی خودروهای اقتصادی یعنی قیمت مناسب، مصرف سوخت پایین و ابعاد جمع‌وجور برخوردار است. هرچند هنوز قیمت قطعی این خودرو مشخص نیست اما می‌توان قیمت حدود 300 میلیون تومان معادل حدود 9 هزار دلار را برای آن در نظر گرفت. با این قیمت، TF21 از همه لحاظ دست بالاتر را نسبت به رقبای خارجی دارد. به‌عنوان‌مثال، میتسوبیشی میراژ به‌عنوان یکی از ارزان‌ترین خودروهای بازار آمریکا با قیمت پایه 15 هزار دلاری، از یک پیشرانه سه سیلندر با تنها 78 اسب بخار قدرت استفاده می‌کند درحالی‌که TF21 به پیشرانه چهار سیلندر TU5 پلاس با حدود 110 اسب بخار قدرت مجهز خواهد بود.

در بازار اروپا، داچیا ساندرو با قیمت پایه حدود 9 هزار دلار، نزدیک‌ترین رقیب برای TF21 به‌حساب می‌آید اما نسخه پایه این خودرو هم با یک پیشرانه 1 لیتری سه سیلندر ارائه می‌شود که تنها 67 اسب بخار قدرت دارد. همچنین در بازار اروپا، پیشرانه پایه اکثر هاچ‌بک‌های هم‌کلاس TF21 نیز زیر 100 اسب بخار قدرت دارد؛ بنابراین، TF21 از لحاظ قوای محرکه کاملاً می‌تواند نسبت به رقبای خارجی برتری داشته باشد. همین موضوع در مورد تارا هم صدق می‌کند. قیمت کارخانه‌ای این خودرو نزدیک به 300 میلیون تومان یا حدود 9 هزار دلار است درحالی‌که نیسان سانی (که در آمریکا با نام ورسا عرضه می‌شود)، به‌عنوان یکی از ارزان‌ترین سدان‌های بازار ایالات‌متحده، قیمت پایه 15 هزار دلاری دارد. البته ورسا از لحاظ پیشرانه کاملاً با تارا قابل‌مقایسه است زیرا از یک موتور 1.6 لیتری چهار سیلندر با 122 اسب بخار قدرت استفاده می‌کند ولی باید توجه داشت که حدود 6 هزار دلار معادل 200 میلین تومان گران‌تر است.

البته در بازارهایی مثل هند، خودروهای بسیار ارزان‌تری ارائه می‌شوند که قیمتی در حدود 7 هزار دلار معادل 240 میلیون تومان دارند اما سازندگان این خودروها برای پایین آوردن قیمت آن‌ها، بسیاری از تجهیزات رفاهی و ایمنی را حذف کرده‌اند؛ بنابراین، خودروهای ارزان‌قیمت بازاری مثل هند امکان عرضه در کشورمان را نخواهند داشت زیرا توان پاس کردن استانداردهای سخت‌گیرانه 85 گانه ایران را ندارند. این در حالی است که به گفته ایران‌خودرو، هاچ‌بک جدید TF21 تمام استانداردهای ۸۵ گانه را پاس خواهد کرد. این یعنی ایران‌خودرو عزم جدی برای رقابت در محصولات اقتصادی احتمالی وارداتی یا مونتاژی دارد زیرا خودروهای اقتصادی یا ارزان در دنیا در همه کشورها ملزم به رعایت استانداردهای ۸۵ گانه مشابه ایران نیستند.

در پایان باید گفت، در بین خودروهایی که در بازارهای اروپا و آمریکا با قوانین سخت‌گیرانه‌ای مشابه ایران عرضه می‌شوند، نمونه‌هایی که از لحاظ تجهیزات، استانداردها و قدرت پیشرانه هم‌سطح مدل‌هایی مثل تارا و TF21 هستند، حداقل قیمتی 15 هزار دلاری معادل حدود 500 میلیون تومان دارند و خودروهایی که در بازارهایی مثل چین یا هند با قیمت زیر 10 هزار دلار به فروش می‌رسند، یا توان پاس کردن استانداردهای 85 گانه ایران را ندارند و یا از لحاظ تجهیزات و قوای محرکه در حد این مدل‌های ایران‌خودرو نیستند؛ بنابراین، اگر TF21 با قیمتی زیر 300 میلیون تومان به بازار عرضه شود، قطعاً توان رقابت با مدل‌های اقتصادی وارداتی را خواهد داشت و ایران‌خودرو حتی می‌تواند اهداف صادراتی را هم برای آن در نظر داشته باشد.