واشر سر سیلندر یکی از قطعات بسیار مهم در پیشرانه خودرو است؛ اما این قطعه چه وظیفه‌ای دارد؟ چرا می‌سوزد؟ علائم سوختن آن چیست؟ به همه این سؤالات در ادامه این مقاله در بلاگ پتروتکس تولید کننده بهترین مکمل سوخت بازار پاسخ خواهیم داد.
واشر سر سیلندر چیست؟
واشر سر سیلندر قطعه‌ای حیاتی در موتور خودرو موتورسیکلت است که بین بلوک سیلندر و سر سیلندر قرار می‌گیرد. اصلی‌ترین وظیفه این قطعه آب‌بندی موتور و جلوگیری از خروج سوخت و گاز از سیلندرها و همین‌طور نفوذ آب و روغن به داخل موتور است. به‌طورکلی، واشر سر سیلندر وظیفه آب‌بندی کامل بین بخش احتراق موتور و سیستم‌های روغن‌کاری و خنک‌کننده را بر عهده دارد تا آب و روغن باهم قاطی نشوند. همچنین این قطعه با قرار گرفتن بین بلوک سیلندر و سر سیلندر، از تماس مستقیم آن‌ها باهم و چسبیدن به هم به دلیل حرارت زیاد جلوگیری می‌کند؛ بنابراین، بدون تردید مهم‌ترین قطعه آب‌بندی در موتور ماشین، واشر سرسیلندر است.
وظایف اصلی واشر سرسیلندر
واشر سر سیلندر چهار وظیفه اصلی را در موتور خودرو بر عهده دارد که عبارت‌اند از:
- حفظ فشار درون سیلندر در محدوده بهینه برای جلوگیری از افت راندمان موتور
- تعیین مسیر گردش آب و روغن موتور برای خنک‌کاری و روان‌کاری
- جلوگیری از مخلوط شدن آب و روغن موتور
- جلوگیری از خارج شدن گازهای احتراق از سر سیلندر
جنس واشر سرسیلندر
جنس واشر سر سیلندر معمولاً از پنبه نسوز (آزبست)، فولاد و مس است تا هم انعطاف‌پذیر باشد و هم بتواند فشار و حرارت را تحمل کند. البته ازآنجایی‌که آزبست یا پنبه نسوز ماده‌ای سمی بوده و برای انسان مضر است، امروزه از آن کمتر در ساخت واشر سر سیلندر استفاده می‌شود و سازندگان بیشتر به واشرهای مسی روی آورده‌اند. روی واشر سر سیلندر چندین سوراخ بزرگ و کوچک دیده می‌شود که سوراخ‌های بزرگ آن مطابق با سیلندرها قرار می‌گیرند و سوراخ‌های کوچک عبور و گردش آب و روغن در داخل انجین هستند.
دلایل سوختن واشر سر سیلندر
دلیل اصلی سوختن واشر سر سیلندر داغ شدن بیش‌ازحد موتور خودرو است که این اتفاق ممکن است درنتیجه نقص در یکی از قسمت‌های مختلف سیستم خنک‌کننده رخ دهد. کم شدن آب رادیاتور، ازکارافتادن واترپمپ، خرابی ترموستات، مسدود شدن مجاری عبور آب در موتور، پاره شدن یا پیچ‌خوردگی شلنگ‌های ورودی و خروجی رادیاتور، ازکارافتادن فن خنک‌کننده، رسوب گرفتن سیستم خنک‌کننده و عدم استفاده از ضدیخ و ضدجوش در فصل تابستان همگی می‌تواند باعث افزایش دمای موتور و درنتیجه سوختن یا نیم‌سوز شدن واشر سر سیلندر شوند. علاوه بر این، وارد آوردن فشار سنگین و بیش‌ازحد به موتور خصوصاً در فصل گرما نیز می‌تواند سوختن واشر سر سیلندر را به دنبال داشته باشد.
علائم سوختن واشر سر سیلندر
واشر سر سیلندر در اثر موارد گفته شده در بخش دلایل سوختن واشر سر سیلندر تغییر شکل می‌دهد به‌اصطلاح می‌سوزد، خاصیت یا قابلیت آب‌بندی خود را از دست می‌دهد و در این صورت، موتور علائمی را از خود نشان می‌دهد که به آن از علائم سوختن واشر سر سیلندر یاد می‌شود. این علائم شامل چرب شدن آب رادیاتور و شیری‌رنگ شدن روغن (در اصل قاطی شدن آب و روغن)، داغ شدن سریع و غیرطبیعی موتور، دیر روشن شدن موتور خصوصاً هنگام سرد بودن، بد کار کردن و لرزیدن موتور، کاهش کشش و توان موتور و خروج دود سفید اگزوز خواهد بود که آخری نشانهٔ وجود بخار آب در دود است.
مشکلاتی که سوختن واشر سرسیلندر به دنبال دارد
رانندگی با خودرویی که واشر سرسیلندر آن سوخته اشتباه بزرگی است زیرا وقتی این قطعه آسیب می‌بیند، آب‌بندی سیلندر کاملاً از بین می‌رود. این اتفاق تبعاتی را به دنبال دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها وارد شدن آب به محفظه سیلندر و ترکیب آن با سوخت است. در این صورت، کیفیت سوخت و قدرت موتور کاهش می‌یابد. علاوه بر این، با سوختن واشر سرسیلندر، آب و روغن موتور با یکدیگر مخلوط می‌شوند و غلظت روغن برای روان‌کاری قطعات موتور کاهش پیدا می‌کند. کاهش غلظت روغن باعث می‌شود روان‌کاری قطعات موتور به‌درستی صورت نگیرد و درنتیجه احتمال داغ شدن و آسیب دیدن قطعات متحرک مانند پیستون، یاتاقان، میل‌لنگ و … در موتور افزایش پیدا می‌کند.
هزینه تعمیر واشر سر سیلندر
هزینه تعمیر واشر سر سیلندر بسته به نوع خودرو متفاوت خواهد بود. همچنین با توجه به تورم شدید در کشورمان و افزایش روزانه قیمت‌ها، به‌طور دقیق نمی‌توان هزینه تعمیر واشر سر سیلندر را مشخص کرد. علاوه بر این، خرابی برخی قطعات جانبی مثل ترموستات، واشر درب سوپاپ و… هم می‌تواند هزینه تعمیر را افزایش دهد. بااین‌حال در زمان نگارش این مقاله، هزینه‌های معمول در تعمیر واشر سر سیلندر شامل خرید خود واشر، خرید روغن برای پس از تعویض واشر، تعویض فیلتر روغن، هزینه تراشکاری سر سیلندر (در موارد شدیدتر) و اجرت مکانیک را شامل می‌شود. در حال حاضر، قیمت خود واشر سر سیلندر از حدود 150 هزار تومان برای خودرو پراید آغاز شده و تا حدود 500 هزار تومان برای موتورهای TU5 پژو، EF7 خانواده سمند و KM4 رنو L90 بالا می‌رود. البته قیمت این واشر حتی در یک مدل خودرو مثل پراید هم بسته به کیفیت و برند سازنده آن می‌تواند متفاوت باشد.
