یکی از مهمترین سرخط‌های خبری که طی یکی دوسال گذشته حسابی باعث ایجاد کنجکاوی و همینطور هیجان در بین علاقه‌مندان حوزه خودرو شده، موضوع استفاده از سیستم هوشمند خودران در خودروهای جدید است. اگرچه این سیستم هنوز به تکامل نرسیده و کم و کاستی‌های نسبتا زیادی دارد، ولی اگر روند توسعه آن با همین سرعت ادامه داشته باشد، مطمئنا در آینده‌ای نزدیک شاهد مانور خودروهای کاملا خودران در خیابان‌ها خواهیم بود. اما نکته جالب که در این مطلب قصد داریم به آن اشاره کنیم، توسعه چنین سیستمی برای وسایل نقلیه آبی است. چندین سال می‌شود که گروه‌های تحقیقاتی و دانشگاهی بزرگ در دنیا به دنبال پیاده سازی سیستم خودران برای قایق‌ها هستند و باید گفت در این زمینه هم تقریبا موفق عمل کرده‌اند. اهداف مختلفی همچون تهیه اطلاعات جغرافیایی از شرایط دریاها و اقیانوس‌ها، بررسی اکوسیستم موجود، کاربری‌های نظامی و همینطور جابه‌جا کردن انسان و اشیاء، مواردی هستند که منجر به توسعه برخی ایده‌های جالب در این زمینه شده‌اند. در ادامه به برخی موارد جذاب از به کارگیری سیستم خودران در قایق‌ها اشاره می‌کنیم.
قایق Saildrone
یکی از بهترین نمونه‌های قایق تحقیقاتی که به سیستم خودران مجهز شده، Saildrone نام دارد. جابه‌جایی با کشتی یا قایق برروی آب هزینه‌ها و دشواری‌های به مراتب بالاتری نسبت به خشکی دارند و چون مطالعات و تحقیقات دریا و اقیانوس نیز به‌طور مستقیم به آن وابسته است، این فعالیت امروزه واقعا حیاتی محسوب می‌شود. به همین دلیل یک تیم خبره از دنیای فناوری به رهبری اریک اشمیت معروف، که زمانی مدیر عامل گوگل بوده و تخصص و تجارب بسیار بالایی در حوزه IT و نرم افزار کامپیوتر دارد، تصمیم گرفتند یک قایق تحقیقاتی با قابلیت هدایت مستقل و خودران را طراحی کنند. جمع‌آوری اطلاعات از جغرافیای آبی تحت هرشرایطی، یکی از اهداف اصلی توسعه این قایق هوشمند است. در این محصول می‌توان تا 13 حسگر با قابلیت سنجش عوامل مختلف زیست محیطی را نصب کرد که تمامی اطلاعات جمع‌آوری شده از طریق یک رابط برنامه نویسی کاربردی (API) اختصاصی و بوسیله ارتباط ماهواره‌ای، به پایگاه داده مرکز تحقیقاتی مورد نظر ارسال می‌شوند. این قایق خودران که هفت متر طول دارد، تا به امروز توانسته بدون مشکل در حدود 111 هزار کیلومتر مسافت را برروی آب طی کند. بد نیست بدانید که اگر تمایل به استفاده از این قایق را برای اهداف تحقیقاتی خود دارید، باید روزانه مبلغ 2500 دلار را به شرکت توسعه دهنده آن بپردازید.
قایق Roboat
آمستردام یکی از زیباترین شهرهای اروپا است که سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. این شهر که پرجمعیت‌ترین منطقه جغرافیایی در کشور هلند محسوب می‌شود، از لحاظ معابر و گذرگاه‌های داخلی، شرایط ویژه‌ای دارد. حدودا یک چهارم مساحت این شهر پوشیده از آب است و به همین دلیل بیش از یکصد کیلومتر از مسیرهای درون شهری که برای جابه‌جایی افراد استفاده می‌شوند را کانال‌های پیچ در پیچ آبی تشکیل داده‌اند. بنابراین تعجبی ندارد اگر بشنویم برای جابه‌جایی افراد یا اشیاء در این شرایط ویژه، ایده‌های جالبی همچون به کارگیری قایق‌های هوشمند با سیستم خودران مطرح شوند. موسسه تحقیقاتی AMS آمستردام با کمک برخی محققان دانشگاه MIT آمریکا، نزدیک به پنج سال برروی طراحی و توسعه یک وسیله نقلیه آبی که به سیستم خودران پیشرفته جهت جابه‌جایی مستقل مردم و اشیاء مجهز شده باشد، کارکردند که نتیجه آن معرفی قایقی با یک عنوان زیرکانه، یعنی Roboat شد. جالب است بدانید برای اینکه این پروژه به سرانجام دلخواه برسد، چیزی درحدود 27 میلیون دلار هزینه شده است. این قایق خودران علاوه برتوانایی جابه‌جایی افراد و اجسام بین مسیرهای برنامه‌ریزی شده، می‌تواند در هر نقطه‌ای که لازم به ایجاد پل برای عبور و مرور باشد، با یک سیستم تجمیعی از چند قایق، یک پل موقت را ایجاد کند. همچنین شرکت در برنامه‌های تحقیقاتی و جمع آوری اطلاعات نیز جزء وظایف این قایق خودران تعریف شده‌اند.
قایق ACTUV
در این بین بد نیست به محصولات بدون سرنشین و مجهز به سیستم خودرانی که با اهداف نظامی توسعه یافته‌اند نیز اشاره‌ای شود. قایق بزرگ (کشتی جمع و جور) ACTUV یکی از نمونه‌های بارز استفاده از این فناوری در حوزه نظامی است که بعنوان یک پروژه دانش بنیان توسط سازمان پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا موسوم به دراپا (DRAPA) اجرا شده است. این قایق در واقع یک شناور تعقیب کننده مستمر و بدون سرنشین محسوب می‌شود که برای شناسایی زیردریایی‌های جاسوسی و همینطور مین‌های دریایی توسعه یافته است. این قایق بزرگ چیزی درحدود 40 متر طول دارد و مدت زمان دو سال از مراحل مانور آزمایشی آن می‌گذرد و کم‌کم برای بهره برداری نهایی توسط نیروی دریایی آمریکا، آماده می‌شود. در این وسیله از مدرن‌ترین فن‌آوری‌های موجود در زمینه هوش مصنوعی استفاده شده تا ردیابی و تعقیب آن بدون کوچکترین نقصی صورت پذیرد. بهره‌مندی از حسگرهای بسیار دقیق صوتی و الکترواپتیک باعث رقم خوردن یک الگوی جستجوی بسیار پیشرفته مستقل و خودکار برای این قایق هوشمند شده است.
