مکمل بنزین
یادداشت

نبرد چین و کره‌جنوبی در کرمان‌موتور؛ پیروزی از آن کیست؟

سالها پیش و زمانی که صنعت خودروسازی ایران تحریم نبود؛ شرکت کرمان‌موتور یک شریک تجاری قدرتمند به نام هیوندای داشت. همکاری هیوندای و کرمان‌موتور در ایران با مونتاژ مدل آوانته شروع شد؛ اما حوادث سیاسی و اختلافات موجود بین ایران و کشورهای غربی، عاملی برای تحریم صنعت خودروسازی ایران شد. تحریم‌های جدید غربی‌ها تمام سطوح تولید و مونتاژ خودرو در ایران را هدف قرار داد و شرایط برای تولیدکنندگان ایرانی بسیار سخت شد.

در این میان کرمان‌موتور به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم توان تولید خودرویی اختصاصی با برند و پلتفرم خود را نداشت و عملا با اعمال تحریم‌های جدید و خداحافظی هیوندای از خطوط تولید این شرکت؛ کرمان‌موتور تعطیل شده بود. تعطیلی خطوط تولید کرمان‌موتور و ترس از ورشکستگی و نابودی، مدیران سابق کرمان‌موتور را به تکاپو واداشت و در نهایت آنها به سراغ شرکای گمنامی از کشور چین رفتند. دلایل زیادی می‌توان برای ورود چینی‌ها به خطوط تولید کرمان‌موتور ذکر کرد؛ ولی عمده‌ترین و مهم‌ترین دلیل این موضوع، تحریم ناپذیری محصولات چینی بود و باید توجه داشت که کمی آن طرف‌تر از خطوط تعطیل شرکت کرمان‌موتور؛ چری با همکاری مدیران‌خودرو اوضاع خوبی داشت و بدون هیچ اخلالی تولید و مونتاژ خودرو در مدیران‌خودرو ادامه یافته بود.

بنابراین کرمان‌موتور دل به دریازد و کمپانی‌های JAC و لیفان به آهستگی وارد بازار ایران شدند. شرایط با ورود کمپانی‌های چینی به کرمان‌موتور و مونتاژ محصولات آنها اندکی بهتر شد؛ ولی مشکل اصلی این بود که مشتریان ایرانی علاقه‌ای به خرید خودروهای چینی نداشته و آنها را به دلایل مختلفی از بین گزینه‌های انتخابی خود خارج می‌کردند.

شرایط برای کرمان‌موتور باز هم سخت شد و این مجموعه برای تنفس بهتر در بازار، تولید خودروهای جدیدتری را در دستور کار خود قرارداد و پس از گذشت دو سال، نتیجه این اقدام کرمان‌موتور برای مسئولان این شرکت غیرقابل باور بود. برخی از محصولات چینی شرکت کرمان‌موتور با فروش رویایی خود روزهایی به یاد ماندنی خلق کردند و همه چیز در کرمان‌موتور عالی بود. کیفیت برخی از محصولات چینی شرکت کرمان‌موتور به مراتب بهتر از تولیدات شرکت‌هایی مانند ایران‌خودرو بود و همین موضوع باعث شد که تعداد زیادی از خریداران به سمت خودروهای چینی کرمان‌موتور کشانده شوند.

  خودروی چینی بخریم یا نه؟!

اما این وضعیت پایدار نبود و خودروسازان دولتی هم برای اینکه از گردونه رقابت عقب نباشند؛ به سراغ چینی‌ها رفته و به یکباره چندین کمپانی چینی در بازار ایران حضوری فعال و چشمگیر پیدا کردند. این موضوع شرایط را برای کرمان‌موتور سخت کرد و کیفیت پایین محصولات کمپانی لیفان باعث شد که فروش این برند در ایران کمتر از انتظار مسئولان کرمان‌موتور باشد. از طرفی محصولات کمپانی JAC هم در شرایط بحرانی به سر برده و در رقابتی تنگاتنگ با رقبای هم وطن خود قرار داشتند. این شرایط در کرمان‌موتور ادامه داشت تا اینکه پس از سالها مذاکرات فشرده، بخشی از تحریم‌های هسته‌ای ایران لغو شد و دوباره فرصتی فراهم شد که کمپانی‌های بنام جهانی به خطوط تولید صنایع خودروسازی ایران بازگردند.

بنابراین به یکباره موجی از مذاکرات با کمپانی‌های بزرگ برای تولید و مونتاژ خودروهای مختلف در ایران آغاز شد و شرکت کرمان‌موتور ابتدا به سراغ کمپانی بزرگ فولکس‌واگن رفت. فولکس‌واگن در گذشته همکاری کوتاهی با صنایع خودروسازی کرمان داشت و این شرکت در گذشته محصولاتی مانند فولکس‌واگن گل را برروی خطوط مونتاژ خود قرارداده بود؛ اما حالا شرایط متفاوت شده بود و ظاهرا فولکس‌واگن همکاری با کرمان را برای مونتاژ خودرو در ایران رد کرده بود. همزمان با مذاکرات مذکور؛ وضعیت بازار فروش خودروهای چینی این شرکت بسیار وخیم شد و تنها دو محصول از کمپانی JAC بارِ سنگین و فشار طاقت فرسای بازار را تحمل می‌کردند. کمپانی لیفان عملا شانسی برای تنفس نداشت و تمام این عوامل باعث شد که کرمان‌موتور، این بار به سراغ شریک تجاری پیشین خود یعنی کمپانی هیوندای برود.

نتیجه مذاکرات هیوندای و کرمان‌موتور مثبت بود و کرمانی‌ها با قدرت اعلام کردند که یکبار دیگر نماینده رسمی کمپانی هیوندای در ایران هستند. به این ترتیب برخی از محصولات هیوندای برای مونتاژ در کرمان انتخاب شده و این آغازی برای یک نبرد هیجان‌انگیز بین محصولات چینی و کره‌ای در خاک کرمان بود!

نبرد چین و کره در خطوط تولید کرمان‌موتور بی‌سر و صدا ادامه دارد. مسئولان کرمان‌موتور اعلام می‌کنند که بزودی چندین خودروی جدید از محصولات هیوندای، مانند مدل توسان را در خطوط تولید خود مونتاژ کرده و حتی برخی از نمایندگی‌های کرمان‌موتور با لوگوی JAC و لیفان خداحافظی کرده و نام نقره‌ای هیوندای جانشین آنها شده است.

  با این همه ضرر، ادامه حیات خودرو سازی، چه توجیهی دارد؟

کاهش فروش محصولات چینی کرمان‌موتور کاملا مشهود بوده و ظاهرا مسئولان کرمانی بزودی با یکی از شرکای چینی خود (احتمالا لیفان) خداحافظی خواهند کرد. اما کمپانی JAC قدرتمندانه در برابر حریف کره‌‌ای خود مقاومت کرده و هنوز برخی از محصولات این کمپانی برروی خطوط تولید کرمان‌موتور حضور دارند. البته ظرفیت تولید خودرو در کرمان‌موتور به شدت محدود بوده و این شرکت چاره‌ای جزء کنار گذاشتن یکی از شرکای خود را ندارد.

شاید در نگاه اول این گونه به نظر برسد که کرمان‌موتور به دلیل قیمت زیاد محصولات هیوندای و عدم سوددهی مناسب محصولات این برند؛ چینی‌ها را رها نمی‌کند. اما با نگاهی به گذشته کرمان‌موتور می‌توان فهمید که این شرکت علاقه‌ای به تولید و عرضه خودروهای ارزان قیمت و کسب سود از مونتاژ آنها ندارد. بنابراین حتی اگر چینی‌ها سود بیشتری برای کرمان‌موتور داشته باشند؛ باز هم نام و آوازه هیوندای بزرگتر بوده و قطعا نتیجه همکاری با هیوندای برای کرمان‌موتور چشمگیرتر خواهد بود.

اما باید توجه داشت که کرمان‌موتور احتیاط کرده و به راحتی با شرکای چینی خود قطع همکاری نخواهد کرد. شاید امروز خطوط کرمان‌موتور با خودروهای چینی خداحافظی کنند؛ اما باید توجه داشت که صنایع خودروسازی کرمان بسیار هوشمندانه عملکرده و به دلیل لغزش‌های احتمالی توافقات سیاسی و احتمال بازگشت به شرایط پیش از تحریم؛ هنوز روابط خود با چینی‌ها را حفظ خواهد کرد. باید توجه داشت که صنایع خودروسازی کرمان توان تاسیس خطوط تولید و مونتاژ خودروهای چینی در مدت زمانی بسیار کوتاه را داشته و این احتمال وجود دارد که کرمان یک خط تولید اختصاصی برای مونتاژ برخی از محصولات برند JAC و لیفان تاسیس کند.

  برگزاری تکراری نمایشگاه تحول خودرو؛ بازی بی‌هدف وزارت صمت!

به هر حال آنچه در خطوط تولید کرمان‌موتور در جریان است؛ نشان از این دارد که چینی‌ها بار سنگین هیوندای را تحمل کرده و اگر تغییری در شرایط تولید خودرو در کرمان‌موتور ایجاد نشود؛ بزودی تمام خطوط تولید این مجموعه شاهد حضور خودروهای کره‌ای بوده و کرمان‌موتور باید در اندیشه ایجاد خطوط مونتاژ برای محصولات چینی و یا خداحافظی با آنها باشد. البته لازم به یادآوری است که مدیران کرمان‌موتور پیش از این اعلام کرده بودند که همکاری با شرکای چینی این شرکت با قدرت ادامه خواهد داشت؛ ولی اکنون خبری از قدرت و حضور چشمگیر چینی‌ها در خطوط تولید کرمان‌موتور نیست و این مجموعه بیشتر برای مونتاژ و واردات محصولات هیوندای برنامه‌ریزی کرده و عملا از میزان توجه مسئولان کرمان‌موتور به شرکای چینی این شرکت کاسته شده است.

حال باید منتظر بود و دید که شرایط در کرمان‌موتور چگونه رقم خواهد خورد و آیا شرکای چینی کرمان‌موتور توان بازیابی جایگاه پیشین خود را خواهند داشت یا خیر؟

امین نقی زاده

از اواخر سال 94 به تیم نویسندگان چرخان پیوسته و از آن زمان تاکنون با نهایت علاقه و اشتیاق به همکاری خود با این تیم دوست داشتنی ادامه داده‌ام. همیشه در حال یادگیری هستم و هیچ گاه از مطالعه به دور نبوده و نخواهم بود.

نوشته های مشابه

‫11 دیدگاه ها

  1. چنانکه قبلا گفته بودم و نظرم را منتشر هم نکردید( سیاست غیر آزاد اندیشانه سایت) بساط چینی ها با برجام یا هیچ چیز دیگری برچیده نخواد شد. برخلاف تصور شما طبق یک اصل ساده اقتصادی کرمان موتور هم براش سود در اولویته و نه همکاری با شرکت های بزرگی مثل هیوندای. به هر جهت چندین محصول مهم رو خط مونتاژ کرمان موتور آمدند اما متوقف شدن تولید برخی خودروهای چینی چون لیفان 620 و جک جی 5 به دلیل متوقف شدن تولید این خودروها در کشور مادر بود و نه تمایل یا عدم تمایل کرمان موتور. بر خلاف تحلیل شما حضور چینی ها نه تنها کاهش نخواهد یافت بلکه افزایش هم خواهد یافت و دلیل آن نیز بسیار واضح است: قیمت محصولات کره ای مونتاژ کرمان موتور به قدری بالا است که برای عموم مردم ایران خرید آنها مقدور نیست.
    به راستی قیمت ارزانترین و ضعیف ترین محصول هیوندای کرمان موتور(آی 10) چند است؟؟

    1. دوست عزیز. ممنون از اظهار نظر شما. آی پی شما بررسی گردید و تاکنون هیچ کامنتی از جانب شما دریافت نکرده ایم. وبسایت چرخان جزء معدود سایتهای صنعت خودروسازی ایران است که اتفاقا نظرات مختلف را(اگر در چارچوب اخلاقی) باشند؛ منتشر خواهد کرد. نکته دوم هم این است که به توقف تولید برخی از خودروها در کرمان موتور به دلیل عدم تولید توسط شرکت مادر آگاه هستیم و در مطلبی جداگانه و پیش از انتشار این متن(سرنوشت خوش جک جی 5؛ درسی برای خودروسازان دولتی) به آن اشاره شده است. نکته بعد این است که کاهش تولید و فروش محصولات چینی کرمان موتور کاملا مشهود بوده و اگر این روند ادامه یابد؛ احتمال قطع همکاری وجود خواهد داشت. برای درک بهتر این موضوع بهتر است که آمار تولید خودروهای مختلف در سه سال گذشته در کرمان موتور را با یکدیگر مقایسه کنید. ضمنا این یک متن تحلیلی بوده و نویسنده در آن تحلیل خود را مطرح کرده است. باتشکر

  2. اولا شرکت کرمان موتور چند شرکت زیر مجموعه دارد مانند ریگان موتور که جدیدا با مونتاژ یک خودروی چینی کارش را آغاز کرد یا کارمانیا که خودروهای byd را مونتاژ و عرضه می کند که اگر این شرکت توسط شرکت مادر تو چین تقویت بشود سهم خوبی در ایران مخصوصا با ورود و تولید اتوبوس های برقی می تواند کسب کند دوما تولید خودروهای جک و لیفان در شرکت خودروسازان بم که از زیرمجموعه های کرمان موتور هست انجام می شود و بزودی شاهد ورود مجدد برند چری در این شرکت خواهیم بود البته خودرو پس از تولید در اختیار کرمان موتور قرار می گیرد. سوما ظاهرا مدیران خودرو هم وابسته به کرمان موتور هست و حاصل جوینت شرکت کرمان موتور با شرکت چری از چین هست

    در پایان بتظرم اکر تمام این مجموعه ها با هم یکی و تحت عنوان کرمان موتور فعالیت می کردند بهتر و کم کم این خودروساز وارد تولید پلتفرم های اختصاصی خودش می شد بهتر بود و در کنارش با یک خودروساز چینی یک خودروساز کره ای و یک خودروساز اروپایی فعالیت و همکاری می کرد

    1. دوست گرامی. کرمان موتور زیر مجموعه ندارد. این شرکت خود یکی از زیرمجموعه های بزرگ صنایع خودروسازی کرمان است. تمام شرکت های ایرانی که به آنها اشاره کردید؛ زیر مجموعه صنایع خودروسازی کرمان هستند. خودروسازان بم وظیفه پشتیبانی قطعات و… محصولات کرمان موتور را داشته و در کل خودروهای چری ارتباطی با کرمان موتور ندارند(مونتاژ توسط مدیران خودرو) منظور شما جیلی بوده است که خودروسازان بم به شکل اختصاصی آنها را تولید خواهد کرد. دقت بفرمائید که خودروسازان بم هم جزئی از زیرمجموعه های صنایع خودروسازی کرمان هست. متاسفانه خیلی ها صنایع خودروسازی کرمان و یا کرمان خودرو را با کرمان موتور یکی می دانند. در واقع هلدینگ بزرگی به منظور تولید خودرو در کرمان ایجاد شده و تمام شرکتهای کرمانی زیر مجموعه آن هستند. پیشنهاد می کنم که اطلاعات مرتبط با این هلدینگ بزرگ را در وبسایت سازمان عمران کرمان مطالعه کنید!

      1. نظر من اینه خرید خودرو ازکارخونه ای مثل کرمان خودرو ضرره.دلایلشم زیاده فقط از باب نمونه یکیش توقف تولید دادن پی در پی محصولات چینی و قیمتای الکی بالا و خدمات گرون و قیمت نجومی واسه هیوندا و…من یکبار خرید کردم ازش و خیلی پشیمونم.مابقی چند تا خودروساز یا مونتاژ کار صحیح تره که تو بم کار میکنن هم زیر مجموعه همین کارخونه هست.متاسفانه من تولید خوب و با کیفیت داخلشون ندیدم.قیمتاشون هم گرون .

    1. نههههه بزار بیشتر بیان شماها برین بیشتر چینی بخرین
      شرمنده بابت کامنت قبلی..

  3. بساط ماشین های چینی بزودی جمع میشه.اینو خود کرمان خودرو زودتر از بقیه فهمیده.یک زمانی تب ماشین چینی یود ولی الان همه فهمیدن چه لجنیه.

  4. متاسفانه کرمان موتورز و مدیران خودرو به انحای مختلف خودرو را بویژه در یکسال اخیر گران کرده اند.کرمان موتورز محصولات هیوندای را به قیمتهای نجومی عرضه میکند.هیوندای ای بیست که یک خودروی اقتصادی و شهری است رو ۱۱۵ میلیون قیمت زده.برای متولیان این شرکت حقوق مصرف کننده محلی از اعراب ندارد و در سکوت و بی خبری سازمانهایی مثل بازرسی کل کشور و سازمان حمایت از حقوق مصرف کننده بارها گران کردند و گران فروختند.به نظر من وجود چنین شرکتهای شبه انحصاری و در ظاهر خصوصی کمکی به این صنعت در جازده خودرو نکرده و فقط دایره انحصار را تنگتر میکند.خودروی چینی هم که داستان خود را دارد امروز بخر .دو ماه بعد با کلی ضرر باید بفروشی تازه اگه خریدار داشته باشه.خلاصه کلام در سایه انحصار که این شرکت و دو خودروساز پایتخت ایجاد کرده اند.و حمایتهای بیدریغ دولتی مردم متضرر اصلی بوده هستند و خواهند بود.

  5. اگر کرمان موتور به جای. که از این شاخ به آن شاخ بپره به فکر ساخت وطراحی یک یا دو خودرو ملی می افتاد واز قطعات سازان. داخلی. کمک می گرفت بهتر می‌بود

    1. اگر جمشید آرین ها حمایت میشدن الان یه خودروی ملی واقعی داشتیم حتی خودوری الکتریکی دوستدار محیط زیست میداشتیم
      چرا بعضی ها نمیخوان تولید ملی داشته باشیم برای من جای سوال هست با مونتاژ خودروهای چینی ، کره ای ،فرانسوی و آلمانی داعیه دار تولید ملی هستند چه کرمان موتور و چه ایرانخودرو و سایپا .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا