هر آنچیزی که در مورد چینش سیلندرها در موتور خودرو باید بدانید

یکی از دغدغه‌های طراحان خودروهای بروز نحوه چینش سلیندرها در موتور خودروهاست که این چینش علاوه بر ایجاد فضای در دسترس برای آنها برای جاگذاری قطعات مختلف خودرو، در عملکرد موتور نیز تاثیر داشته و باعث می‌شود که عملکرد موتور نیز بهبود و یا پسرفت نماید که این مهم طراحان را برای جاگذاری درست سیلندرها و نحوه درست چینش آنها مصم می‌کند.

پیشرانه اتومبیل در طی سالیان مختلف تغییرات زیادی داشته است و همیشه مهم‌ترین موردی بوده است که در بین خودروسازهای مختلف مورد بحث بوده و پیشرفت‌هایی که معمولا در این زمینه بوجود آمده است، کندتر از سایر قطعات خودرو بوده و مورد چالش بسیاری از طراحان و سازندگان خودرو قرار گرفته است. نحوه قرارگرفتن سیلندرها در موتور خودرو در برندهای مختلف خودروسازی متفاوت بوده و هر خودروساز بنا بر نیازی که در طراحی و ساخت خودرو احساس می‌کند، نسبت به طراحی مکان قرارگیری سیلندر و نحوه چینش آنها اقدام می‌کند.

البته در مورد نحوه چینش سیلندرها نظرات مختلفی وجود دارد ولی معمولا برندهای معتبر خودروسازی با اندک تغییراتی از یک سری روش‌های بسیار پرطرفدار و محبوب در این مورد استفاده می‌کنند که ما در این مقاله قصد داریم به بررسی برخی از این مدل‌ها بپردازیم:

مدل خطی؛ پرکاربردترین روش چینش سیلندرها در صنعت خودروسازی

قطعا اگر بخواهیم به پرکاربردترین روش چینش سیلندرها بپردازیم باید از مدل خطی نام ببریم که بسیاری از خودروسازهای دنیا برای دریافت کارایی بهتر در عین حال سادگی طراحی موتورهای خودرو از این روش استفاده می‌کنند. از جمله مزایای خودروهایی که از این مدل برای چینش سیلندرها استفاده می‌کنند، سادگی تعمیر و نگهداری آنهاست که به راحتی انجام پذیر است.

مکانیزم کارکرد این موتورها با چینش سیلندر خطی بسیار ساده بوده و عملکرد آنها معمولا برای افرادی که آشنایی نسبی با مکانیک خودرو دارند، واضح است. البته از اشکالات موجود در این مدل خطی می‌توان به احتراق‌های کوچکتر که منجر به کاهش نیروی خروجی آنها می‌شود، اشاره کرد که طبیعتا  قدرت خروجی موتور کاهش یافته و این مورد که از مهم‌ترین خصوصیت‌های خودرو است، تاثیر گذار خواهد بود.

مدل خطی با زاویه؛ موتورهای خورجینی!

خودروهایی که از موتورهای دارای چینش سیلندرهای مدل خطی با زاویه استفاده می‌کنند به خودروهای دارای موتور خورجینی نیز معروف هستند. این مدل خطی با زاویه در چینش سیلندرها در خودروهای شهری کوچک بسیار پرکاربرد بوده و برندهای خودروسازی علاقه فراوانی به استفاده از این نحوه چینش دارند تا بتوانند یک مدل خطی با مساحت اشغال شده کمتری را در اختیار داشته باشند. البته در امکانات فنی این مدل می‌توان گفت تمامی مشخصاتی که در مدل خطی ساده گفته شد در این مدل نیز وجود دارد و از این لحاظ تفاوتی ندارند.

مدل خورجینی V شکل؛ مدل محبوب خودروهای مسابقه‌ای!

اگر فکر می‌کنید که مدل خورجینی دارای قدرت کمی است، اشتباه می‌کنید چرا که خودروسازهای بزرگ از این مدل خورجینی البته با کمی تغییر شکل و در حالت V شکل برای خودروهای مسابقه‌ای خود استفاده می‌کنند. مدل خورجینی V شکل از جمله مدل‌هایی است که برای خودروهای با قدرت زیاد استفاده می‌شود و برای خودروهای دارای سرعت بالا استفاده زیادی دارد.

از جمله امکاناتی که مدل خورجینی V شکل به خودروسازان می‌دهد این است که آنها می‌توانند 12 سیلندر را در موتور جا کنند و این 12 سیلندر، به شدت قدرت موتور را افزایش داده و نتیجه آن چیزی می‌شود که در مسابقات اتومبیل‌رانی مشاهده می‌کنید. از معایب این مدل می‌توان گفت که از این مدل برای موتور خودروهای کوچک و داخل شهری نمی‌توان استفاده کرد چرا که وزن بسیار بالای این موتورهای دارای مدل خورجینی V شکل باعث می‌شود که کارایی خودروهای شهری و کوچک از بین برود.

مدل چینش VR؛ چیزی شبیه مدل خطی با 6 سیلندر

یکی از مشکلاتی که در مدل خطی ساده برای خودروهای 6 سیلندر وجود داشت، مشکل بزرگ شدن حجم موتور خودرو بود که امکان استفاده از آنها را برای بسیاری از خودروها نمی‌داد ولی با اضافه شدن مدل VR در بعضی از شرکت‌های خودروسازی، امکان چینش مدل خطی گونه برای موتورهای 6 سیلندر ایجاد شد تا با اندازه کوچکتر بتوانند برای خودروهای شهری از سیلندرهای بیشتری استفاده کنند.

از معایب این مدل نیز می‌توان به عدم تولید قدرت بالا اشاره کرد که همان عیب مدل خطی نیز هست که احتراق کمتر نسبت به سایر مدل‌ها، از جمله عیوب مدل‌های خطی است.

مدل جناقی دو ردیفه؛ مدل خطی به توان 2!

دیگر مدل از مدل‌های چینش سیلندرها در خودرو مدل جناقی دو ردیفه است که از دو مدل خطی VR استفاده می‌کند. این مدل از جمله مدل‌های محبوب برای خودروهای قدرتمندی است که با نادیده گرفتن سایر معایب ذکر شده برای سنگینی موتور و دیگر موارد موجود، صرفا به تولید قدرت بسیار بالا زوم کرده و با قرار گرفتن 12یا 16 سیلندر در این نو از چینش سیلندرها قدرت فوق‌العاده بالایی در اختیار راننده قرار می‌گیرد.

خودروسازان به هیچ وجه برای خودروهای شهری از این مدل استفاده نمی‌کنند و صرفا خودروهای آفرود و خودروهای شاسی بلند غول پیکر بعضا از این مدل چینش سیلندرها بهره‌مند هستند.

مدل سه ردیفه یا W شکل؛ مدلی خاص در اتومبیل‌های مسابقه‌ای

بر خلاف مدل‌های قبلی که برای اتومبیل‌های مسابقه‌ای مطرح شد، مدل سه ردیفه یا W شکل یکی از مدل‌های بسیار خاص برای اتومبیل‌های مسابقه ایست که توسط بعضی از شرکت‌های خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله ویژگی‌های قبل ذکر در مورد مدل سه ردیفه یا W شکل در چینش سیلندرها می‌توان به حجیم بودن آن اشاره کرد که در کنار سنگینی آن به یک معضل برای خودروسازان تبدیل می‌شود تا نتوانند از این مدل برای خودروهای شهری استفاده کنند. در مورد اتومبیل‌های مسابقه‌ای نیز به صورت محدود استفاده شده و بسیاری از شرکت‌های خودروسازی به سمت استفاده از این مدل نمی‌روند.

مدل چینش باکسر؛ محبوب، پرسرعت و خاص!

از جمله مدل‌های بسیار محبوب که در خودروهای پرسرعت شهری مورد استفاده شرکت‌های خودروسازی قرار می‌گیرد، مدل چینش باکسر است که در این مدل معمولا یک میل‌لنگ در وسط قرار می‌گیرد و سیلندرها در دو طرف آن جاگذاری می‌شوند و پیستون‌ها نیز با یک سری پین به میل‌لنگ متصل می‌شوند.

این مدل از چینش سیلندرها در موتور دارای ارتفاع و وزن کمتری است و در مقایسه با مدل‌های خطی کارایی بهتری را در اختیار خودروساز قرار می‌دهد تا بتواند با استفاده از یک چینش بسیار بهینه شده، قدرت و گشتاور بیشتری را از پیشرانه خودرو نسبت به مدل خطی داشته باشند.

از دیگر مزایای مدل چینش باکسر این است که علیرغم حجم کمتری که نسبت به اکثر مدل‌ها در موتور اشغال می‌کنند، اما قدرت خروجی آنها از بسیاری از مدل‌های غیرمسابقه‌ای بالاتر بوده و معمولا در مدل‌های نسبتا لوکس استفاده می‌شود. از دیگر مزایایی که در مدل باکسر وجود دارد، سیستم خنک کننده بسیار حرفه ایست که از کمترین آب موردنیاز استفاده کرده و عملکرد بهتری از این لحاظ دارند.

البته مدل باکسر چندان هم بی عیب نیست چرا که در فشار بالا، میل‌لنگ‌ها دچار تغییر شکل شده و قطعات متصل به آن نیز دچار مشکل می‌شوند برای همین دلیل نیز معمولا توصیه می‌شود که از ارتقا خودروهای دارای مدل باکسر در چینش سیلندرها خودداری شود.