هر آن‌چیزی که از کولر خودرو باید بدانید تا خنک‌تر شوید!

کولر خودرو از جمله تجهیزاتی است که شاید تا چند سال قبل بسیاری از خودروهای داخلی از آن بی بهره بودند و اندک خودروهای تولید داخل که مجهز به این آپشن بودند، به دلیل باورهای غلط رایج بین مردم بابت افزایش شدید مصرف سوخت و ضرر رساندن به موتور خودرو، از آنها استفاده خاصی نمیشد ولی حالا شما می‌دانید و می‌توانید که از کولر خودرو با سرمایه هر چه بیشتر و بهتری بهره ببرید.

امروزه شما هم دیده‌اید که حتی رانندگان حرفه‌ای نیز بعضا گرمای طاقت فرسا را به جان می‌خرند و از نعمت کولر خودرو که دارند بهره نمی‌برند. این قشر از رانندگان معمولا توجیهاتی برای خود دارند که از جمله آن افزایش شدید مصرف بنزین، آسیب رسیدن به موتور خودرو و کاهش عمر خودرو از جمله این دلایل است. در ادامه به نحوه نگهداری، مصرف و افزایش کارایی و خنکی کولر خودرو می‌پردازیم و پاسخ همه این اشکالات را می‌دهیم.

کولر خودرو از چه اجزایی تشکیل شده است؟

کمپرسور: این قطعه وظیفه انتقال گاز سرد را در کولر داشته و به نوعی قلب مجموعه نامیده می‌شود چرا که وظیفه گرداندن گاز در فضای این مجموعه را دارد. از نکات مهمی که معمولا خودروسازان به خوبی به آن توجه می‌کنند این است که اندازه کمپرسور و وزن آن متناسب با کلیت خودرو و کولر باشد. در صورت انتخاب درست این موارد، قطعا بازدهی کولر بسیار مناسب خواهد بود.

کندانسور: وظیفه این قطعه در کولر به نوعی خارج کردن هوای گرم از فضای کولر بوده و به گاز سرد موجود در این مجموعه کمک می‌کند تا هر چه سریع‌تر به وظیفه خود عمل کند.

کپسول خشک کننده: این قطعه در کولر وظیفه گرفتن رطوبت از گاز را داشته و در صورتی که فشار گاز از حد تعیین شده بیشتر شود، با استفاده از سوییچ ایمنی موجود در آن، جریان برق کولر را قطع می‌کند تا اوضاع پایدار شود.

اواپراتور: یکی از قطعاتی است که به شدت با احساس خنکی شما رابطه داشته و فضای داخل کابین را مدیریت می کند. از جمله وظایف این قطعه در کولر این است که رطوبت داخل کابین را گرفته و از مرطوب شدن آن جلوگیری کند تا هوای سردی که وارد آن می‌شود، حس بهتری را به سرنشینان منتقل نماید.

همچنین اواپراتور وظیفه کاهش گرمای داخل کابین را نیز برعهده دارد که این مورد نیز از طریق کاهش رطوبت و خروج هوای گرم از طریق بخش‌های معین شده صورت می‌پذیرد. معمولا رطوبت اخذ شده از داخل کابین به صورت آب تقطیرشده از طریق لوله‌های تعبیه شده برای این کار از خودرو خارج می‌شود. سیستم کولر اتومبیل به طور کلی دارای دو سوییچ کنترلی بسیار مهم است که یکی از آنها وظیفه قطع جریان برق به هنگام کم و زیاد شدن فشار گاز را داشته و دیگری نیز از یخ شدن داخل کابین جلوگیری می‌کند و به نوعی مدیریت هوای داخل کابین را انجام می‌دهد.

مجموعه لوله و شیلنگ: لوله و شیلنگ‌ها در مجموعه کولر خودرو وظیفه ارتباط و هماهنگی بین اجزای مختلف را دارند که به دلیل شرایط خاصی که برای آنها وجود دارد، می‌بایست از جنس خاصی باشند.

کلید A/C: طبیعتا این کلید را در خودروی خود مشاهده کرده‌اید و می‌دانید که رابطه این کلید با کولر خودرویتان چیست. با روشن کردن این کلید که با یک چراغ ال‌ای‌دی نمایش داده می‌شود، سیستم کولر خودرو روشن شده و هوایی که به جریان افتاده رو به سرد شدن می‌رود. البته در خودروهای مدرن امروز این کلید حذف شده و به صورت فعال کردن تهویه خودرو این مورد نیز روشن می‌شود.

فن کولر: این قطعه نیز وظیفه به جریان انداختن هوا را دارد که بسته به نوع فن به کار رفته در خودرو به انحا مختلف این وظیفه را انجام می‌دهد. به طور کلی هوایی که فن به داخل کابین منتقل می‌کند یا از هوای بیرون تغذیه می‌شود و یا اینکه از روی کندانسور مکیده می‌شود.

شیر انبساط: وظیفه تعیین و مدیریت مقدار گاز وارد شده به اواپراتور را این قطعه بر عهده دارد. به طور کلی گاز مبرد و همه اتفاقاتی که برای آن رخ می‌دهد از طریق شیر انبساط مدیریت شده و کم و زیاد شدن آن توسط این قطعه کنترل می‌شود.

آیا روشن کردن کولر خودرو مصرف بنزین را افزایش می‌دهد؟

یکی از عقاید موجود در بین رانندگان این است که روشن کردن کولر خودرو مساوی با افزایش مصرف بنزین در اتومبیل است. اما این عقیده تا حدودی درست است ولی قطعا باید این افزایش مصرف را با راهکارهای جایگزین مقایسه کرد که قطعا بهینه‌تر خواهد بود.

سامانه تهویه مطبوع خودرو با یک تسمه به کمپرسور موتور متصل بوده و به طور معمول می‌توان گفت چیزی در حدود 5 اسب بخار از قدرت موتور صرف کارکرد کولر خودرو می‌شود. قطعا این موضوع را لمس کرده‌اید که هنگام استفاده از کولر خودرو، قدرت خودرو کاهش پیدا کرده و به نوعی تنبل می‌شود. طبق بررسی‌های انجام شده، مصرف موتور خودرو در هر 100 کیلومتر استفاده از کولر خودرو، چیزی در حدود 2 لیتر افزایش پیدا می‌کند.

راهکارهایی برای استفاده بهینه از کولر خودرو

• در شروع فصل گرما به سراغ سرویس کردن کولر خود بروید! از وجود گاز کافی مطمئن شوید و سالم بودن کولر را چک کنید.
• فیلتر هوای خودرو را حتما تعویض کنید چرا که فضای کولر به شدت مستعد رشد قارچ بوده و در صورت کثیف بودن فیلتر هوا و عدم تصفیه مناسب هوا قطعا بیماری‌های تنفسی در انتظارتان خواهد بود.
• حتی‌القدور از پارک کردن خودرو در زیر آفتاب شدید خودداری کنید. در صورت پارک نیز پس از بازگشت ابتدا شیشه‌های ماشین را پایین بکشید و فن را بدون کولر روشن کنید تا هوای داخل کمی متعادل شود. حتی کمی حرکت بدون کولر نیز توصیه می‌شود.
• اگر از خودروی زیر 6 سیلندر استفاده می‌کنید، باید بدانید که با روشن بودن کولر قدرت موتور کاهش پیدا می‌کند. پس ترجیحا با دور موتور پایین حرکت کنید و چند کیلومتری سرعت خود را مخصوصا در مسیرهای طولانی کم کنید.
• در ترافیک‌های سنگین و یا شیب‌های تند ترجیحا کولر را خاموش کنید.
• با توجه به پروسه فعالیت کولر که در بالا گفتیم، بسته بودن تمام شیشه‌های خودرو الزامی است. در صورت باز بودن حتی اندک یکی از آنها قطعا به افزایش مصرف سوخت و کاهش کیفیت کار کولر منجر می‌شود.
• سیستم کولر خودرو را بدون گاز یا با گاز کم روشن نکنید. در صورت مشاهده هر گونه کاهش اقدام به تامین آن نمایید.
• از گاز کولری استفاده کنید که متناسب با خودرو و گاز قبلی خودرویتان باشد. خساست‌های بیهوده را رها کنید.
• از باز بودن خروجی فاضلاب لوله اواپراتور مطمئن شوید. در صورت مسدود بودن این مورد، بازگشت آب را باید در داخل موتور خودرو داشته باشید.
• همیشه قبل از خاموش کردن خودرو، کولر را خاموش کنید و روشن کردنش را نیز به چند دقیقه بعد از روشن کردن موتور موکول کنید.
• کولر را در حالت سکون روشن کنید و یا در سرعت پایین انجام دهید. از روشن کردن کولر در سرعت و دور موتور بالا بپرهیزید.

انواع گازهای موجود برای کولر خودرو

• اولین گاز کولری که در خودروها استفاده میشد، گاز آر 11 (R11) بود. به دلیل عدم توانایی برای تامین گاز همه خودروها استفاده از این نوع متوقف شد.
• دومین نوع گاز برای استفاده در کولر خودرو آر 12 بود که تا سال 92 میلادی از آن استفاده میشد. این گاز علیرغم متناسب بودن با اجزای خودرو اما به شدت محیط زیست را تخریب می‌کرد که به همین دلیل کنار گذاشته شد.
• در حال حاضر از گاز آر134ای (R134a) برای کولر خودرو استفاده می‌شود که خواص خوب نوع قبلی را داشته و اثرات تخریبی کمتری برای محیط زیست دارد. در صورت خروج از محفظه نیز به گرمایش زمین کمک می‌کند.