بنزین عادی بزنیم یا سوپر؟

این سوال همواره اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده است: “آیا استفاده از بنزین معمولی در ماشینی که نیاز به بنزین سوپر دارد سبب آسیب‌دیدگی آن می‌شود یا خیر؟” به شخصه بارها شاهد آن بوده‌ام که این سوال سر منشا تردید و درگیری لفظی بسیاری از افراد بوده است. به همین دلیل با ما در ادامه همراه باشید تا برای همیشه پاسخی برای این سوال بیابیم.

شایان ذکر است که امروزه با افزایش اختلاف قیمتی بنزین سوپر و معمولی شاهد طرح شدن هر چه بیشتر این سوال بوده‌ایم که ایا استفاده از بنزین معمولی به جای بنزین سوپر باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود یا خیر. اختلاف قیمت این بنزین‌ها مبلغ قابل توجهی است و همانطور که می‌دانید هرقدر باک بنزین خودروی شما بزرگ‌تر باشد، باید مبلغ بیشتری برای هر بار پر کردن کامل باک‌تان بپردازید. بنابراین طبیعی است که وسوسه شوید از بنزینی ارزان‌تر استفاده کنید.

“اولین و مهم‌ترین موضوعی که نیاز به توضیح دارد، تفاوت بین بنزین سوپر و معمولی است. همه چیز از اکتان شروع می‌شود. جدا از فرمول‌های پیچیده شیمی، شما با در نظر گرفتن عدد اکتان، خواهید فهمید که سوخت‌تان قبل از احتراق، تا چه حد در برابر فشارهای قوی مقاوم است. یک مثال از چنین سوخت‌هایی، سوخت دیزل است. احتراق سوختی که در موتور به واسطه جرقه شمع‌ها صورت نگیرد، ضربه‌ای نامیده می‌شود و می‌تواند باعث اسیب شدید موتور شود.

موتورهایی که می‌توانند فشار بالا را تحمل کنند، نیروی بیشتری تولید کرده و از آنجایی که پیستون‌های آن‌ها مخلوط هوا و سوخت را به شدت فشرده می‌کنند، به ضربه حساس‌ترند و به همین دلیل سوخت سوپر برای این موتورها مناسب‌تر است. برعکس این موضوع هم صدق می‌کند؛ یعنی استفاده از بنزین سوپر در ماشینی که از سوخت معمولی استفاده می‌کند، نه تنها هیچ اثری بر عملکرد ماشین ندارد بلکه تنها باعث هدر رفت پول شما می‌شود.

بنابراین هرگز تصور نکنید که استفاده از سوخت سوپر برای یک ماشین که به سوخت معمولی نیاز دارد، معجزه خواهد کرد. البته کامپیوترها و سیستم‌های مدیریت موتورهای مدرن، می‌توانند کمبود خیلی چیزها از جمله اکتان را در سوخت جبران کنند؛ پس آیا باید تصور کنیم که موتورهای مدرن بوسیله بنزین معمولی آسیب نمی‌بینند؟

بسیاری از افراد باور دارند که استفاده از سوخت معمولی باعث چند ریال صرفه‌جویی می‌شود. اما اگر واقع‌بین باشیم در کوتاه‌مدت این مبلغ چندان به چشم نمی‌آید. در توضیح آن باید به ماشین‌های جدیدی اشاره کرد که به سنسورهای ضد ضربه مجهز هستند و ضربه‌های موتور را به حداقل می‌رسانند.

این سنسورها، سوای فواید ذاتی خود، باعث کم‌تر شدن توان خودرو نیز می‌گردند؛ چراکه کالیبراسیون آن‌ها بر اساس استفاده از سوخت سوپر تنظیم شده است. بنابراین هزینه مصرفی در ازای هر کیلومتر، در طولانی مدت و هم در کوتاه مدت و با یا بدون استفاده از سوخت معمولی یا سوپر همچنان یکسان خواهد بود. مثلا در حال حاضر تفاوت بین بنزین سوپر و عادی 200 تومان است، تفاوت پرکردن باک خودرویی مانند پراید، تنها 7 تا 8 هزار تومان خواهد بود که ارزان‌تر از یک فنجان قهوه در کافی شاپ است!

در عین حال، شواهد و قرائن از سایش اجزای موتور در خودروهایی حکایت دارند که علیرغم نیازشان به بنزین سوپر، از بنزینی معمولی برای تغذیه آنها استفاده شده است. اما این شواهد از دقت بالایی برخوردار نیست؛ چراکه هزینه‌های چنین آزمایش عظیمی بسیار هنگفت است. به عنوان مثال ده‌ها خودرویی را تصور کنید که باید 100 هزار کیلومتر را به طور آزمایشی بپیمایند. واقعا در مخیله نمی‌گنجد.”

“بنابراین با سبک و سنگین کردن همه چیز در می‌یابیم که عاقلانه ترین تصمیم، استفاده از سوخت مناسب هر خودرو است.”

یکی دیگر از دلایل ضرورت استفاده از سوخت مناسب هر خودرو، جلوگیری از مخلوط شدن گازهای خروجی از سیلندر با سوختی است که وارد آن می‌شود؛ چراکه تفاوت کالیبراسیون، میزان گازهای خروجی را تغییر می‌دهد و بنابرین استفاده از هر نوع سوخت دیگری، تاثیری منفی بر عملکرد خودروی شما می‌گذارد. همچنین این مسئله، سبب افزایش آلایندگی خودروی شما نیز می‌شود که بی‌ارتباط با آلودگی بیشتر محیط‌زیست نیست.

لذا نباید با تصور عملکرد درست سنسورهای ضد ضربه، سوختی نامناسب را به کار ببریم و سبب مرگ زودهنگام خودروی خود شویم. ضمنا از یاد نبرید که حتی اگر پولی هم از این راه ذخیره کنید، مجبور به پرداخت چند برابر آن از بابت هزینه‌های تعمیر موتور خواهید شد؛ چرا که هر موتوری به گونه‌ای است که راندمان و عملکرد مناسبی را با استفاده از سوخت مناسب خود ارائه می‌کند؛ بنابرین تغییر این سوخت، سبب کاهش توان این موتور می‌گردد.

به هر حال می‌توان نتیجه گرفت که حتما و قطعا باید از سوختی مناسب و توصیه شده برای خودروی خود استفاده کنید، مگر اینکه کاملا ورشکسته باشید! ولی منطق حکم می‌کند که ریسک کردن، آن هم تنها به دلیل اختلافی چند هزارتومانی به هیچ عنوان صلاح نیست. بنابراین جهت حفظ سلامت قلب تپنده خودروی خود در طولانی مدت، از سوختی استفاده کنید که با آن سازگار است.