تسمه تایم و بهترین زمان برای تعویض آن

بعضی از قطعات در خودرو، شاید در نگاه اول، بسیار کم اهمیت و کوچک نشان دهند اما کارکرد مهم آن‌ها باعث روپا بودن خودرو است. یکی از این قطعات تسمه تایم است که مشکلات آن، باعث آسیب بسیاری از قطعات مهم خودرو خواهد بود. به همین دلیل بررسی تسمه تایم یکی از نکات فنی مهم در هر خودرو است که مالک باید به آن توجه کرده و در صورت لزوم آن را به موقع تعویض کند. تسمه تایم یک قطعه لاستیکی است که به دلایل مختلف امکان پاره شدن یا فرسوده شدن دارد. برای آشنایی با این قطعه مهم این مطلب را از دست ندهید.

تسمه تایم چیست؟

تسمه تایم (Timing Belt) یک قطعه پلاستیکی کوچک با دندانه‌های پلاستیکی است که به صورت موازی با هم روی تسمه قرار گرفته‌اند. این تسمه  با اتصال بین میل‌لنگ و میل سوپاپ، سرعت گردش این دو قسمت را هماهنگ می‌کند. گردش میل‌لنگ سرعتی دو برابر میل سوپاپ دارد و در این میان، تسمه تایم با تنظیم زمان برای باز و بسته شدن، حرکت این دو را با هم هماهنگ می‌کند. تسمه تایم در بعضی از خودروها جایش را به زنجیر تایم داده است که قدرت بیشتر و عمری طولانی‌تر دارد. اما تسمه تایم به دلیل جنس پلاستیکی که دارد، زودتر از بین خواهد رفت. با این وجود به دلیل سروصدای زیاد زنجیر تایم و هزینه تعمیر آن، خودروسازان ترجیح می‌دهند از تسمه به جای زنجیر استفاده کنند.

چرا باید تسمه تایم را مدام بررسی کرد؟

گفتیم که تسمه تایم به دلیل جنسی که دارد، امکان پارگی آن زیاد است. تسمه تایم بین میل‌لنگ و میل سوپاپ قرار دارد و حرکت آن‌ها را تنظیم می‌کند. اگر تسمه تایم پاره شود، این تنظیم زمانی بهم خورده و در داخل سیلندر، سوپاپ‌ها به پیستون‌ها برخورد می‌کنند که باعث اختلال در عملکرد خودرو خواهد شد. این آسیب می‌تواند منجر به خرابی سیلندرها هم بشود. این پارگی تسمه تایم با یک صدای بلند در پیشرانه، خودش را نشان می‌دهد. این پارگی تسمه در خودروهای مختلف، اثرات متفاوتی دارد. در بعضی خودروها مانند پراید، پاره شدن تسمه تایم تنها منجر به خاموش شدن خودرو می‌شود و قطعات داخلی سیلندر آسیبی نمی‌بینند. اما مثلا در سمند یا پژو ۲۰۶، این پارگی باعث آسیب به سوپاپ‌ها، سرسیلندر و پیستون‌ها شده که شاید نیاز به تعویض آن‌ها نیز باشد. به همین دلیل با بررسی مرتب تسمه تایم که یک قطعه ارزان‌قیمت است، می‌توان از آسیب‌های جدی خودرو پیشگیری کرد.

چه زمانی باید تسمه تایم را تعویض کرد؟

عمر مفید تسمه تایم در دفترچه یا بروشور هر خودرویی ثبت شده است. در واقع نمی‌توان به طور قطع زمان تعویض تسمه تایم را مشخص کرد چون هر خودرویی شرایط خاص خودش را دارد. آنچه که اهمیت دارد به خاطر سپردن زمان تعویض ای قطعه است که باید پیش از رسیدن زمان انقضا اقدام به تعویض آن کرد. برای مثال پراید بعد از ۱۰۰ هزار کیلومتر، پژو ۲۰۶ بر اساس تیپ خودرو بین ۶۰ تا ۷۰ هزار کیلومتر، تندر ۹۰ بعد از ۴۰ هزار کیلومتر و پژو ۴۰۵ بعد از ۷۰ هزار کیلومتر نیاز به بررسی برای تعویض تسمه تایم دارند. البته این اعداد قطعی نیست و ممکن است تسم تایم خودرو بدون طی کردن این مسافت‌ها، دچار فرسودگی شود.  به همین  دلیل بعضی از نشانه‌ها در خودرو را باید به عنوان یک علامت، برای نشان دادن زمان تعویض تسمه تایم مورد توجه قرار داد.

یکی از دلایل استارت نخوردن خودرو می‌تواند مشکل در تسمه تایم باشد. یعنی وقتی استارت زده می‌شود، میل‌لنگ حرکت می‌کند اما به دلیل پارگی تسمه تایم، این حرکت به میل سوپاپ منتقل نمی‌شود و در نتیجه خودرو هم روشن نخواهد شد. خروج دود زیاد و غیر طبیعی را نیز می‌توان به عنوان یک نشانه از فرسودگی تسمه تایم در نظر گرفت که عموما به دلیل مشکل در احتراق خودرو است. صدایی شبیه به  قیژقیژ در داخل پیشرانه، که در هنگام سرعت گرفتن خودرو بیشتر می‌شود از دیگر علائم هشدار تعویض تسمه تایم است. مشکل در عملکرد پیشرانه، کم شدن دور موتور و مواردی شبیه به این می‌تواند نشانه‌ای از فرسودگی یا پارگی تسمه تایم باشد.

با بررسی مداوم و توجه به نکات کوچک در خودرو می‌توان از آسیب‌های جدی و خسارت‌های زیاد جلوگیری کرد. همین موضوع، لزوم ارزیابی‌های دوره‌ای خودرو را بیشتر نشان می‌دهد.