بی شک، یکی از مهم ترین نکات منفی که می‌توان در رابطه با ساخت و عرضه خودرو در بازار داخلی کشور عنوان کرد، شیوه قیمت گذاری بر روی محصولات است. در این رابطه، باید گفت که شرکت‌های خودروساز داخلی چه به صورت دولتی و چه به صورت خصوصی، همواره در حال ماهیگیری از آب گل آلود بوده و بلافاصله بعد از رخ دادن اتفاقی مهم در عرصه خودرو یا نرخ ارز، به سرعت قیمت محصولات تولیدی خود را افزایش می‌دهند.
طبق این موضوع، حال در این مطلب قصد داریم به این مسئله مهم بپردازیم که در صورت گرانی مجدد خودروهای داخلی، چه عواقبی در انتظار بازار خودرویی ایران خواهد بود؟
برای پی بردن به جواب این سوال مهم، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
1-کم شدن قدرت خرید مشتریان
به جرات می‌توان گفت که مهم ترین تاثیر منفی در رابطه با افزایش مجدد قیمت خودروهای داخلی در بازار کشور، کم شدن قدرت خرید مشتریان خواهد بود. در بازاری همچون ایران که قدرت خرید مشتریان از سالیان گذشته تا کنون کم و محدود بوده است، افزایش قیمت مجدد محصولات باعث عدم خرید خودروهایی بهتر از سوی خریداران شده و قدرت خرید با شیبی تند به سمت افول می‌رود.
به طور مثال فردی در سال 1393 اقدام به خرید خودرویی همچون دنا کرده است، این مدل در آن سال دارای قیمتی برابر با 42 میلیون بوده و در حال حاضر قیمتی بیش از 45 میلیون تومان را دارا است که این افزایش قیمت، بدون هیچ گونه افزایش کیفیت در ساخت و تولید بوده که هر چه بیشتر این موضوع را روشن می‌سازد که شرکت‌های خودروساز داخلی، تنها به دنبال دریافت مبالغ بیشتر هستند.
اما موضوع اصلی بدین صورت است که قدرت خرید اقشار مختلف جامعه سال به سال به دلیل نوسانات اقتصادی در حال کم شدن بوده و افزایش قیمت خودروهای ارزان قیمت و اقتصادی، تنها باعث از دست رفتن رویای این‌گونه مشتریان پیرامون خرید خودرو صفر کیلومتر خواهد شد.
2-افزایش قیمت قطعات مصرفی و یدکی
یکی دیگر از مواردی که می‌توان در رابطه با افزایش مجدد قیمت خودروهای داخلی عنوان کرد، رشد قیمت قطعات مصرفی و یدکی است. قیمت گذاری بر روی لوازم مصرفی خودروها هم راستا با قیمت آن‌ها در بازار صورت می‌گیرد و این موضوع در صورت عدم کنترل و بازرسی سازمان‌های مربوطه، باعث ورود قطعات بی کیفیت به جای قطعات اصلی شده که با قیمتی برابر با لوازم اصلی به فروش می‌رسند. همچنین، نوسان نرخ ارزهای خارجی که یکی از مهم ترین بهانه‌های خودروسازان و قطعه سازان برای افزایش قیمت محصولات است، تنها در مواردی همچون ورود قطعات و مواد مصرفی برای مونتاژ خودروها وجود داشته و در زمینه تولیدات داخلی که صفر تا صد ساخت آن‌ها در داخل کشور انجام می‌شود، بی تاثیر است.
به طور مثال، قیمت برخی لوازم یدکی و مصرفی خودرویی همچون 206 تیپ 5 که دارای مخارجی نسبتا بیشتر نسبت به سایر محصولات اقتصادی ایران خودرو در طول یکسال است، با افزایش بهای قیمت این خودرو در بازار داخلی کشور، با افزایش قیمت در حدود 15 الی 20 درصدی رو به رو خواهند شد که این موضوع در هنگام سرویس‌های دوره‌ای و یا خرید قطعات اصلی، بیشتر خود را نشان می‌دهد.
3-ایجاد حباب قیمتی
یکی دیگر از عوامل مهم که بعد از افزایش مجدد قیمت خودروهای داخلی به وقوع خواهد پیوست، ایجاد حباب قیمتی خواهد بود. در این رابطه، باید گفت که هر چقدر قیمت خودروها بالا تر رود، دلالان و سودجویان بیشتری برای بهره گیری از این وضعیت نمایان خواهند شد و با اعمال قیمت های غیر منطقی و هدفمند، باعث بروز چند دستگی در بازار خودرویی شده که در نتیجه این عمل، قیمت محصولات بیش از قیمت اعلامی از سوی کارخانه خواهد بود.
به طور مثال، با به وجود آمدن آشفتگی در بازار خودرویی کشور در چند سال اخیر، همواره شاهد بروز افزایش قیمت بر روی محصولات داخلی بوده‌ایم که این موضوع بیشترین مشکل را برای خریداران به وجود آورده و باعث آن شده تا این‌گونه افراد بهای بیشتری را برای خرید خودرو مورد نظر خود بپردازند. بر فرض، خودرویی همچون دنا پلاس توربو دارای قیمتی برابر با 58 میلیون و 500 الی 59 میلیون تومان از سوی کارخانه است، اما با نگاهی به بازار متوجه خواهیم شد که همین مدل دارای نوسان قیمتی زیادی بوده و تا 66 میلیون تومان نیز به فروش می‌رسد و این موضوع به خوبی مسئله وجود حباب قیمتی را نمایان می‌سازد.
4-ارزش خرید پایین محصولات تولیدی
از دیگر نکات مهم که می‌توان در رابطه با افزایش مجدد قیمت خودروهای داخلی عنوان کرد، ارزش خرید پایین این تولیدات است. بر این اساس، باید گفت که هر سال شاهد افت کیفیت محصولات داخلی هستیم و این موضوع هیچگاه به صورت علنی و منطقی بیان نمی‌شود. حال شاید سوالی در این رابطه پیش آید که آمار ارزیابی ماهانه که از سوی وزارت صنعت و معدن درباره تولید خودرو در کشور منتشر می‌شود، بر چه اساس است؟
به اعقاد کارشناسان، این آمار صرفا برای توجیه اذهان عمومی منتشر شده و خودروهای حضور یافته در آزمایشات این وزرات خانه، نسخه های با کیفیت تر از محصولات عرضه شده به بازار هستند و این موضوع به خودی خود ارزش پایین محصولات تولیدی را نسبت به بهای پرداختی نمایان می‌سازد.
به طور مثال، اگر بخواهییم در رابطه با این موضوع خودرویی را معرفی کنیم که در سالیان گذشته همواره از کیفیت آن کاسته شده است، باید مدلی همچون 206 را نام ببریم، زیرا به اعتقاد کارشناسان و دارندگان این اتومبیل، 206 در بازه زمانی سال 1391 تا به امروز، همواره در حال افت کیفیت بوده مدل‌های جدید تولیدی از این خودرو در سال 1396 و سال جاری، دارای ایرادات زیادی در اغلب بخش‌ها بوده و مسئله کیفیت ساخت و ایمنی نیز دیگر در این خودرو به خوبی رعایت نمی‌شود. اما با این وجود، شاهد افزایش غیر منطقی این خودرو هستیم و در حال حاضر قیمت پژو 206 تیپ 5 با مدل ساختاری 1397، برابر با 41 الی 42 میلیون تومان در بازار داخلی است.
