اتومبیل مقرون به صرفه در ایران، از رویا تا واقعیت!

ایرانی که باشی و اهل انواع بحث‌های سیاسی و اجتماعی از داخل تاکسی گرفته تا مهمانی‌های خانوادگی و تلگرام و فضای مجازی، آن‌‌وقت می‌بینی که خودروی ایرانی و معضلاتش یک پای ثابت این بحث‌هاست. پس در این صورت این جملات برایتان آشناست:

“همین پراید رو صادر می‌کنن سوریه سه میلیون، سمند هم می‌دن هفت میلیون”

“تو خارج با سه هزار دلار بهترین ماشین رو بهت می‌دن”

“سه هزار دلار چیه، مگه اون فیلم تلگرام رو ندیدی نشون میداد ماشین رو با 900 دلار خریده بود” و…

البته حرف‌های قشنگ مسئولین تقریبا 180 درجه متفاوت است و چکیده سخنانشان این است که  ما بهترین کیفیت ممکن و ارزان‌ترین قیمت ممکنه در جهان را داریم. به‌طوری‌که گاهی ما را یاد این جمله معروف می‌اندازد که اصلا: “دووشواری؟ دووشواری نداریم ما، خیلی هم خوووب”

ولی واقعا مشکل کجاست؟ امروز می‌خواهیم با نگاهی از بیرون و تا حد امکان بی‌طرفانه و منصفانه شرایط خودروی ایرانی، مصرف کننده و تولیدکننده آن را بررسی کنیم و در تلاشیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا داشتن یک خودروی باکیفیت که دارای امکانات روز دنیاست و قیمت مناسبی دارد تنها یک شایعه است؟ واقعیت است اما برای ما آرزوی دست نیافتنی است؟ یا می‌تواند به واقعیت تبدیل شود؟

اجازه بدهید فرض کنیم از همین فردا این امکان وجود داشته باشد تا هر خودرویی که خواستیم به انتخاب خودمان و کلاس‌های قیمتی مختلف با کیفیت مناسب و در داخل تولید کنیم و مشکل گمرکی و… هم وجود نخواهد داشت و با این مفروضات ببینیم در رده‌های قیمتی مختلف چه جانشینانی برای خودرو‌های سنتی و بعضا آنتیک داخلی وجود دارد:

خودروهای ارزان قیمت زیر 6000 دلار (کمتر از 21 میلیون تومان):

وقتی صحبت از خودرویی برای عموم مردم مطرح می‌شود اولین و مهمترین سوالی که مطرح می‌گردد، قیمت است (اصلا به اعتقاد نگارنده شکل صحیح ضرب المثل “همیشه پای یک زن در میان است” این است : “همیشه پای پول در میان است” چون حتی مشکل آن خانم مورد خطاب در ضرب المثل هم در نهایت پول بوده است).

وقتی پای قیمت خودرو به میان می‌آید پراید در کنار تمام ویژگی‌های ریز و درشتی که دارد این ویژگی را هم داراست که سالیان سال و پس از بازنشسته شدن مرحوم پیکان، خواسته یا ناخواسته به متر و معیاری برای رنج قیمت خودروی ارزان قیمت جامعه ما بدل شده و لاجرم هر اتومبیل ارزان قیمت جدیدی باید اول از نظر قیمت با پراید قابل رقابت باشد تا افکار عمومی جامعه به آن روی خوش نشان دهد وگرنه تجربه ثابت کرده بر سر خودروی مذکور همان خواهد رفت که بر جانشینان قبلی پراید رفت، سرنوشت تیبا، تندر (ال90)، پژو 206 و حتی سمند که همگی هنگام معرفی به عنوان خودروی ارزان و تیراژ بالا و جایگزین پراید و پیکان نام برده می‌شدند، گواه این مدعاست.

با محاسبه دلار 3500 تومانی می‌بینیم که خودروی جایگزین پراید نهایتا می‌تواند کمی بیش از 6000 دلار قیمت داشته باشد

 بگذارید خیالتان را راحت کنم در این رنج قیمتی انتخاب‌‌های ما در خودروهای جهانی محدود به هاچ بک کامپکت‌هاست، یعنی همان کلاس خودروهای ماتیز و mvm110 و… و در این کلاس بهترین اتومبیلی که می‌توان یافت رنو کوئیدو با قیمت حدود 5000 دلار (حداقل 17میلیون تومان) است که اتفاقا شایعات جدی در مورد تولیدش در ایران به گوش می‌رسد، (البته اگر چشم‌مان به دنبال خودروهای هم‌کلاس از نوع هندی به خاطر قیمت ارزان‌تر نباشد).

این خودروها هر چه باشند نه نگارنده به شخصه می‌تواند با این خودروهای تخم مرغی شکل کنار بیاید و نه تجربه بازار ایران روی خوشی به این کلاس خودروها نشان داده است. البته مردم حق هم دارند چرا که این خودروها فقط برای سفرهای درون شهری مناسب بوده و یکی از اصلی‌ترین نیازها و دلایل خرید خودرو برای هر ایرانی “سفر” است.

خودروهای بین 22-40 تا میلیون (6000-11500 دلار):

این بازه بی‌شک شلوغ‌ترین رده قیمتی خودروهای داخلی است و در حال حاضر اکثر ماشین‌های شناخته شده تولید داخل مثل تیبا، پژو 405، سمند، پژو 206، پژو پارس، رانا و تندر 90 را در خود جای داده است. اما در مورد جایگزین‌های موجود در بین خودروهای با قیمت کمتر از 12 هزار دلار همان L90 خودمان (با قیمت کمتر از 30میلیون) و چند مدل اتومبیل چینی مانند j5 و برلیانس جزء قابل قبول‌ترین‌ها هستند و به نوعی شاید بتوان گفت بهترین انتخاب‌های ممکن را خودروسازان عزیز قبلا زحمتش را کشیدند، فقط با این تفاوت که این اتومبیلها را 10-12 میلیونی گران‌تر به ما می‌فروشند.

متاسفانه باید به عرض خوانندگان عزیز برسانم در این دو بازه قیمتی یا خبری از خودروهای خودروسازان مطرح دنیا نیست یا اگر هست در حد همان فول کامپکت‌ها یا محصولات پایین رده‌ای مانند ال 90 هست.

نا امید شدید؟ نگران نباشید در بازه های قیمتی بعدی کم‌کم ورق بر می‌گردد.

خودروهای 40-50 میلیون (15000-11500 دلار):

این بازه را می‌توان رده جولان چینی‌ها نامید، چه در بازار ایران که هم‌اکنون خودروهای J5 و برلیانس را در کنار دنا و تندر 90 اتوماتیک شاهدیم و چه در بازار خودروهای خارجی! چرا که هرچند از این بازه قیمت به بعد سر و کله خودروسازان شناخته شده، مانند کیا، هیوندای، میتسوبیشی، سوزوکی، تویوتا، و اروپایی‌هایی مثل رنو، فیات و پژو و … پیدا می‌شود اما اکثر این خودروها در تیپ‌های ساده هستند و صرف نظر از برند، از نظر امکانات در این بازه قیمتی چینی‌ها دست بالاتر را دارند.

خودروهای بالای 50 میلیون (15000 دلار به بالا):

 حقیقتش را بخواهید ابتدا می‌خواستم این بازه را دو بخش کمتر و بالاتر از 100 میلیون تومان کنم اما بهتر است همه را با یک چوب برانیم، چراکه اولا در خودرو‌های بالای 50 میلیون تقریبا خودروی قابل ذکر داخلی و چینی وجود ندارد و اگر هم باشد در مقابل فراوانی و حق انتخاب خودروی خارجی که تقریبا از هر برند و با هر سلیقه‌ای یافت می‌شود هیچ حرفی برای گفتن ندارد.

در واقع خودروسازان جهانی مدت‌هاست به‌دلایل ریز و درشت بسیار که در این مبحث نمی‌گنجد بیشتر توجه‌شان را به تولید خودروهای با کف قیمتی 15 هزار دلار به بالا  معطوف کرده‌اند تا بتوانند حداقل امکانات رفاهی و ایمنی روز جهان را برای مشتریان خود ارایه دهند.

البته باید گفت اگر امروزه برای ما مفهومی مثل ایربگ تازه دارد از حالت آپشن خارج می‌شود و جنبه عمومی پیدا می‌کند، در خودروهای روتین شرکت‌های معتبر (بالای 15000 دلار) امکاناتی همچون سیستم ضد تصادف، کروز کنترل تطبیقی و… یک آپشن طبیعی است و  نبود هر کدام از آن‌ها یک نقطه ضعف برای خودروی مزبور به شمار می‌آید.

خب چاره کار چیست؟ دلمان را به رنو کوئید و امثال آن خوش کنیم؟ با همین پراید بسازیم یا قید خودروی زیر 50 میلیون را بزنیم؟