نگاهی به نام خودروهای ایرانی؛ از پیکان تا شاهین

در این مطلب قصد داریم به معنی نام تعدادی از خودروهای داخلی نگاهی داشته باشیم.

سمند

سمند به‌عنوان اولین خودروی ملی ایران، باید نام شایسته‌ای می‌داشت و به نظر می‌رسد ایران‌خودرو در انتخاب نام برای آن موفق بوده است زیرا سمند به معنای اسبی به رنگ قهوه‌ای روشن متمایل به زرد است که نام مناسبی برای یک خودرو به‌حساب می‌آید.

دنا

دومین فیس‌لیفت بزرگ سمند پس از سورن، دنا بود. البته حجم تغییرات در این نسخه بسیار بیشتر از سورن بود و نام دنا برای آن انتخاب شد. احتمالاً همه از معنی دنا اطلاع دارند زیرا این نام رشته‌کوهی در زاگرس است که بلندترین ارتفاع در این منطقه را داشته و در سه استان اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری کشیده شده است.

تارا

تارا در اصل نسخه ایرانی شده از پژو 301 است که قسمت جلو و عقب آن از نو توسط ایران‌خودرو طراحی شده تا به‌عنوان محصولی با برند ملی به بازار عرضه شود. برای این پژوی ایرانی نام تارا انتخاب شده که به معنای ستاره است.

پارس

پژو پارس به‌عنوان نسخه فیس‌لیفت 405 در سال 1380 به بازار آمد. این خودرو در ابتدا پرشیا نام داشت اما چون ایران‌خودرو قصد صادرات آن‌را به عربستان داشت، به دلیل عدم وجود حرف «پ» در زبان عربی و همین‌طور حساسیت اعراب به اسم پرشیا، چندی بعد نام آن به سفیر تغییر کرد؛ اما پس‌ازآن که این پژوی فیس‌لیفتی نتوانست مجوز صادرات به بازار عربستان را دریافت کند، نهایتاً نام آن به پارس تغییر یافت. پارس نام قومی از اقوام آریایی است که در قسمت جنوبی ایران سکونت داشته‌اند.

آریسان

آریسان پیکاپ اصطلاحاً جدید ایران‌خودرو بود که در اواخر سال 1393 به‌عنوان جایگزین پیکان وانت روی خط تولید رفت. ایران‌خودرو برای این وانت جدید نام آریسان را انتخاب کرد که این نام از دو بخش آری (همان آریایی) و سان (پسوند مشابهت) تشکیل شده و «آریایی سان» یا «مثل آریایی» معنی می‌دهد.

تیبا

در سال 1389 سایپا اولین محصول ملی خود را با نام مینیاتور رونمایی کرد؛ اما در نوروز همان سال رهبری هنگام بازدید از نمایشگاه پیشرفت‌های صنعت خودروی ایران، دستور به تغییر نام مینیاتور به دلیل فرانسوی بودن آن دادند. به همین دلیل، مقامات وقت سایپا برای تغییر این نام، از بین بیش از 90 هزار نام پیشنهادی، نام تیبا را انتخاب کردند. در لغتنامه دهخدا، آهو به‌عنوان معنی کلمه تیبا ذکر شده است.

ساینا

ساینا اولین فیس‌لیفت تیبا بود و سایپا هم مثل ایران‌خودرو قصد داشت آن‌را با نام متفاوتی عرضه کند. البته این خودرو در ابتدا با نام 232 معرفی شد و سایپا برای انتخاب نام آن فراخوان عمومی با تعیین جایزه داد. در این فراخوان بیش از 20 هزار نفر شرکت کردند و از بین آن‌ها نام ساینا انتخاب شد. در فرهنگ‌های لغات مختلف معانی متفاوتی مثل سیمرغ و یا نام خاندانی از موبدان زرتشتی برای کلمه ساینا عنوان شده است.

کوییک

شاید کوییک را بتوان پرحاشیه‌ترین نام‌گذاری در صنعت خودروسازی ایران دانست زیرا پس از انتخاب این نام برای محصول جدید سایپا، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با غیرفارسی و غیرایرانی دانستن نام کوییک، بشدت از آن انتقاد کرده و استفاده از نام کوییک برای خودرویی ایرانی را تأسف‌بار خواند. به گفته این فرهنگستان، با شنیدن نام کوییک کلمه انگلیسی Quick به ذهن خطور می‌کند. سپس سایپا در واکنش به این انتقادات، در جوابیه‌ای از این نام‌گذاری دفاع کرده و اظهار داشت که کوییک نام روستایی تاریخی در استان کرمانشاه است. این شرکت حتی از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی دعوت کرد که به مدت چهار روز در این روستا مهمان گروه سایپا باشد! همچنین به گفته سایپا روستاهای دیگری هم در ایران با نام کوییک وجود دارد.

شاهین

این سدان جدید سایپا در ابتدا با نام رهام معرفی شد اما پس از تغییر مدیرعامل سایپا در اواخر سال 1397، نام آن به شاهین تغییر یافت. وی دلیل این کار را الهام گیری سایپا از شاهین ایرانی در طراحی این خودرو عنوان کرد. البته به‌طور غیررسمی هم گفته می‌شد که رهام اسم فرزند مدیرعامل قبلی سایپا بوده است. درهرحال، شاهین نوعی پرنده شکاری از خانواده باز است و پیش از انقلاب هم شرکت سهامی جیپ این از این نام به همراه آریا برای سدان رامبلر آمریکن که در ایران مونتاژ می‌کرد استفاده کرده بود؛ بنابراین شاید به همین دلیل باشد که سایپا برای نسخه کراس شاهین هم نام آریا را انتخاب کرده است.