واشر زدن یا سوختن واشر سر سیلندر یکی از مشکلات رایج و پرهزینه‌ای است که ممکن است برای هر راننده‌ای پیش بیاید. واشر سر سیلندر یکی از مهم‌ترین قطعات در موتور خودرو است که وظیفه آب‌بندی میان دو بخش سرسیلندر و بلوک سیلندر را بر عهده دارد. خرابی این قطعه می‌تواند آسیب‌های جدی به موتور وارد کند و در صورت بی‌توجهی، هزینه‌های سنگینی برای تعمیرات به همراه داشته باشد. در این مقاله به‌طور کامل به بررسی علت واشر زدن خودرو، علائم سوختن واشر سر سیلندر، خطرات ناشی از آن و راه‌های جلوگیری از این مشکل پرداخته‌ایم.
واشر سر سیلندر چیست؟
واشر سر سیلندر یکی از قطعات مهم در موتور خودروهای احتراقی است که بین سرسیلندر و بلوک سیلندر قرار می‌گیرد. این قطعه به‌صورت یک صفحه تخت طراحی شده و معمولاً از مواد مقاوم در برابر حرارت و فشار مانند فولاد، مس یا پنبه نسوز ساخته می‌شود. وظیفه اصلی واشر سر سیلندر، آب‌بندی شکاف میان این دو بخش موتور است تا از نشت آب، روغن و گازهای حاصل از احتراق به بیرون جلوگیری شود.
وظایف واشر سر سیلندر:
واشر سر سیلندر نقش حیاتی در عملکرد صحیح موتور ایفا می‌کند و وظایف اصلی آن شامل موارد زیر است:
- حفظ فشار داخل سیلندر: واشر سر سیلندر کمک می‌کند تا فشار ناشی از احتراق در سیلندر حفظ شود و راندمان موتور کاهش پیدا نکند.
- جلوگیری از مخلوط شدن سیالات: این قطعه مانع مخلوط شدن آب و روغن موتور می‌شود.
- هدایت درست سیالات: واشر سر سیلندر وظیفه هدایت آب و روغن در مسیرهای مشخص برای خنک‌کاری و روان‌کاری موتور را بر عهده دارد.
- جلوگیری از نشتی گازهای احتراق: این قطعه از خروج گازهای حاصل از احتراق به بیرون جلوگیری می‌کند.
واشر زدن ماشین چیست؟
اصطلاح “واشر زدن” به سوختن یا خرابی واشر سر سیلندر اشاره دارد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که واشر سر سیلندر توانایی خود در آب‌بندی میان سرسیلندر و بلوک سیلندر را از دست بدهد. سوختن واشر معمولاً به دلیل افزایش دمای موتور، فشار بالا یا پایان عمر مفید واشر رخ می‌دهد. در صورت بی‌توجهی به این مشکل، آسیب‌های جدی به موتور خودرو وارد می‌شود و هزینه‌های سنگینی برای تعمیرات لازم خواهد بود.
علائم سوختن واشر سر سیلندر
سوختن واشر سر سیلندر معمولاً با علائم واضحی همراه است که در صورت مشاهده آن‌ها باید سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنید. برخی از مهم‌ترین علائم عبارت‌اند از:
1. کاهش توان موتور
خرابی واشر سر سیلندر باعث کاهش کمپرس موتور می‌شود و در نتیجه توان خودرو افت می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که خودرو در شتاب‌گیری یا حرکت در سربالایی‌ها عملکرد ضعیفی داشته باشد.
2. مشاهده آب و روغن روی بدنه موتور
نشت آب و روغن روی سطح موتور یکی از نشانه‌های واضح سوختن واشر سر سیلندر است. این مشکل معمولاً پس از رانندگی طولانی یا داغ شدن موتور مشاهده می‌شود.
3. تغییر رنگ روغن موتور
اگر روغن موتور به رنگ شیری تغییر کند، نشان‌دهنده مخلوط شدن آب و روغن است. این اتفاق به دلیل خرابی واشر سر سیلندر و نفوذ آب به مخزن روغن رخ می‌دهد.
4. جوش آوردن موتور
افزایش دمای موتور و جوش آوردن خودرو یکی از علائم رایج خرابی واشر سر سیلندر است. این اتفاق معمولاً در ترافیک‌های طولانی یا در فصل‌های گرم سال رخ می‌دهد.
5. خروج دود سفید از اگزوز
نفوذ آب به محفظه احتراق باعث تولید بخار آب شده و دود سفید از اگزوز خارج می‌شود. این نشانه یکی از علائم مهم سوختن واشر سر سیلندر است.
6. کم کردن آب رادیاتور
اگر مایع خنک‌کننده خودرو زودتر از حد معمول تمام شود، احتمال واشر زدن وجود دارد. این اتفاق نشان‌دهنده نفوذ آب به داخل سیلندر یا نشت در سایر بخش‌های موتور است.
7. وجود حباب در مخزن آب رادیاتور
مشاهده حباب‌های هوا در مخزن رادیاتور هنگام روشن بودن موتور نشان‌دهنده ورود کمپرس موتور به سیستم خنک‌کننده است و یکی از نشانه‌های سوختن واشر سر سیلندر محسوب می‌شود.
8. باد کردن شلنگ‌های آب موتور
اگر شلنگ‌های آب موتور حالت باد کرده یا متورم پیدا کنند، می‌تواند نشانه ورود کمپرس موتور به سیستم خنک‌کننده باشد که معمولاً به دلیل خرابی واشر سر سیلندر رخ می‌دهد.
علت سوختن واشر سر سیلندر
خرابی واشر سر سیلندر می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در ادامه مهم‌ترین دلایل سوختن واشر سر سیلندر را بررسی می‌کنیم:
1. افزایش دمای موتور
مهم‌ترین دلیل واشر زدن، افزایش دمای بیش از حد موتور است. این اتفاق معمولاً به دلیل خرابی سیستم خنک‌کننده، مانند فن، ترموستات یا رادیاتور رخ می‌دهد. دمای بالای موتور می‌تواند باعث آسیب به واشر سر سیلندر و در نهایت سوختن آن شود.
2. خرابی ترموستات
ترموستات وظیفه کنترل دمای موتور را دارد و خرابی آن باعث داغ شدن موتور می‌شود. این مشکل می‌تواند به سوختن واشر سر سیلندر منجر شود.
3. خرابی واترپمپ
واترپمپ وظیفه گردش آب در موتور را بر عهده دارد. خرابی این قطعه باعث کاهش جریان آب در موتور و افزایش دما می‌شود که در نهایت واشر سر سیلندر آسیب می‌بیند.
4. نشتی آب و روغن
نشتی سیالات مانند آب و روغن باعث کاهش سطح آن‌ها در موتور و آسیب به واشر سر سیلندر می‌شود. این مشکل معمولاً به دلیل خرابی شلنگ‌ها یا اتصالات رخ می‌دهد.
5. فرسودگی واشر
واشر سر سیلندر عمر مفیدی دارد و پس از مدتی دچار فرسودگی می‌شود. استفاده طولانی‌مدت از خودرو بدون تعویض واشر می‌تواند باعث سوختن آن شود.
6. فشار بیش از حد به موتور
فشار زیاد به موتور مانند رانندگی طولانی‌مدت در شرایط گرم، حمل بار سنگین یا رانندگی در سربالایی‌ها بدون استراحت، می‌تواند باعث آسیب به واشر سر سیلندر شود.
خطرات سوختن واشر سر سیلندر
سوختن واشر سر سیلندر می‌تواند آسیب‌های جدی به موتور وارد کند. برخی از مهم‌ترین خطرات عبارت‌اند از:
1. مخلوط شدن آب و روغن
مخلوط شدن آب و روغن باعث کاهش کیفیت روغن و آسیب به قطعات موتور می‌شود. این اتفاق می‌تواند عمر قطعاتی مانند یاتاقان، میل‌لنگ و پیستون را کاهش دهد.
2. زنگ‌زدگی قطعات داخلی موتور
نفوذ آب به قسمت‌های حساس موتور باعث زنگ‌زدگی و خرابی قطعات می‌شود. این مشکل می‌تواند هزینه‌های سنگینی برای تعمیر موتور ایجاد کند.
3. کاهش قدرت موتور
با سوختن واشر، فشار داخل سیلندر کاهش یافته و توان موتور افت می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که عملکرد خودرو در سربالایی‌ها یا شتاب‌گیری ضعیف شود.
4. آسیب به قطعات متحرک موتور
افزایش دما و کاهش روان‌کاری باعث آسیب به قطعات متحرک موتور مانند پیستون، میل‌لنگ و یاتاقان‌ها می‌شود.
راه‌های جلوگیری از سوختن واشر سر سیلندر
برای جلوگیری از سوختن واشر سر سیلندر، توصیه می‌شود نکات زیر را رعایت کنید:
- کنترل سطح آب و روغن: هفته‌ای دو بار سطح آب و روغن موتور را بررسی کنید.
- استفاده از ضدیخ: ضدیخ به خنک‌کاری موتور کمک می‌کند و از داغ شدن آن جلوگیری می‌کند.
- بررسی عملکرد رادیاتور: منافذ رادیاتور باید تمیز باشند و فن و ترموستات به درستی کار کنند.
- تعویض به‌موقع روغن موتور: هر 5 هزار کیلومتر روغن موتور را تعویض کنید تا کیفیت روان‌کاری حفظ شود.
- عدم فشار زیاد به خودرو: از رانندگی طولانی‌مدت در گرما یا حمل بار سنگین خودداری کنید.
- بررسی دوره‌ای سیستم خنک‌کننده: سلامت واترپمپ، فن و ترموستات را به‌طور منظم بررسی کنید.
هزینه تعمیر واشر سر سیلندر
در صورت سوختن واشر سر سیلندر، معمولاً امکان تعمیر آن وجود ندارد و باید تعویض شود. هزینه تعویض واشر سر سیلندر به نوع خودرو و کیفیت واشر بستگی دارد. واشرهای فولادی و مسی باکیفیت، مقاومت بیشتری در برابر حرارت و فشار دارند و عمر مفید بالاتری دارند. توصیه می‌شود از واشرهای باکیفیت استفاده کنید تا از آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری کنید.
جمع‌بندی
سوختن واشر سر سیلندر یکی از مشکلات جدی و پرهزینه‌ای است که می‌تواند باعث آسیب‌های گسترده به موتور خودرو شود. با رعایت نکاتی مانند بررسی سطح آب و روغن، استفاده از ضدیخ و کنترل سیستم خنک‌کننده، می‌توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. در صورت مشاهده علائم خرابی واشر سر سیلندر، سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنید تا از هزینه‌های سنگین تعمیر موتور جلوگیری کنید.
