با جعبه دنده و سیستم DCT (دو کلاچه) بیشتر آشنا شوید!

در حین خرید یک خودروی جدید سوالات بسیاری به وجود می‌آید که برای انتخاب یک اتومبیل مناسب می‌بایست به تمام آن‌ها پاسخ دهید. سوالاتی در خصوص کلاس خودرو، تکنولوژی، تجهیزات، لوکس بودن و سایر بخش‌ها که در حال خرید خودرو برای شما مطرح می‌شوند. البته از نگاه رانندگی تنها سه سوال وجود دارد: تجربه رانندگی چقدر راحت است؟ رانندگی با آن چقدر لذت بخش و هیجان‌آور است؟ مصرف سوختش به چه میزان است؟

عامل اصلی در پاسخ دادن به این سه سوال سیستم انتقال قدرت اتومبیل است. بیایید بر روی این موضوع تمرکز کنیم، سیستم جعبه دنده دستی برای همه افراد مناسب نیست و برای کار کردن با آن می‌بایست آشنایی کافی (با نحوه کلاچ و تعویض دنده) داشته باشید. با سیستم‌های اتوماتیک عادی نیز رانندگان تجربه نسبتا راحتی را از رانندگی به دست می‌آورند که البته احساس جذابیت آن پایین‌تر از جعبه دنده‌های دستی است. البته خوشبختانه فناوری در حال پیشرفت است و روز به روز سیستم‌های بهتری ارایه می‌شوند که می‌توانند به راننده جهت تجربه‌ای بهتر کمک کنند.

یکی از جدیدترین سیستم‌های انتقال قدرت، Dual-Clutch Transmission یا DCT نامیده می‌شود و البته این سیستم تاکنون کمی گوشه‌گیر بوده و تنها در برخی خودرو‌های پرقدرت مورد استفاده قرار می‌گرفت اما اکنون در حال ورود به خودرو‌های روزمره است. سیستم DCT بیشتر شبیه به جعبه دنده‌های دستی است، با این تفاوت که این سیستم دو کلاچ دارد و البته هیچ پدالی نیز برای کنترل آن در نظر گرفته نشده است. با استفاده از این سیستم در حین تغییر دنده‌ها وقفه کمتری ایجاد می‌شود، برای مثال فرض کنید شما در حال رانندگی هستید و خودرو نیاز به تعویض دنده دارد و این کار به سرعت انجام می‌شود و دیگر نیازی به آزاد شدن کلاچ نیست و همه تغییر دنده‌ها در مدت میلی ثانیه صورت می‌گیرد که بسیار سریع‌تر از جعبه دنده‌های دستی است.

در مقایسه، مدت زمانی که یک فرد عادی در اتومبیل‌هایی با جعبه دنده دستی از دنده‌ای به دنده دیگر می‌زند حدود نیم ثانیه تا یک ثانیه است و البته این موضوع در جعبه دنده‌های اتوماتیک متداول بسیار طولانی‌تر است و در خودرو‌های مدرن امروزی نظیر محصولات مرسدس بنز دنده‌ها در مدت کمتر از 100 میلی ثانیه تغییر می‌یابند که البته با این وجود نیز همچنان تاخیر در این روند دیده می‌شود و تغییر دنده راننده، با اعمال آن در جعبه دنده، مقداری فاصله دارد. البته باید بدین نکته نیز توجه کرد که سرعت تغییر دنده بیشتر به سیستم جعبه دنده باز می‌گردد و برای مثال در سیستم DSG کمپانی فولکس واگن این کار تنها 8 میلی ثانیه طول می‌کشد.

اغلب سیستم‌های DCT دارای دو حالت هستند. در حالت اتوماتیک تمام کار‌ها توسط کامپیوتر پردازش می‌شود و در زمان مورد نیاز برای تغییر دنده این موضوع اعمال شود و در حالت دستی نیز راننده امکان تغییر دنده از طریق دکمه‌های موجود را دارد که البته این دکمه‌ها نیز پشت فرمان و به صورت پدال قرار گرفته‌اند و در برخی موارد نیز این تعویض دنده از طریق حرکت دادن دسته دنده صورت می‌گیرد. شاید بتوان گفت که سیستم DCT برای بسیاری دوست داشتنی است زیرا در موارد مورد نیاز، راننده می‌تواند به صورت دستی دنده‌ها را تغییر دهد و رانندگی هیجان انگیزی داشته باشد و البته امکان رانندگی به صورت اتوماتیک نیز وجود دارد که دیگر نیازی نیست راننده نگران تغییر دنده‌ها باشد.

سیستم DCT برای اولین بار در سال 2003 و بر روی فولکس واگن R32 مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن نیز سایر کمپانی‌های خودروساز به سمت این سیستم آمدند و از دیدگاه بسیاری از افراد این سیستم برای خودرو‌هایی با کارایی بالا که در آن‌ها دقت تغییر دنده بسیار مهم است، می‌تواند مناسب باشد. اما به نظر شما سیستم DCT در خودرو‌های روزمره چگونه خواهد بود؟

فورد سیستم DCT را با نام Powershift توسعه داده است که بر روی Fiesta و Focus شاهد آن هستیم و البته با برخی موانع رو به رو شده است و رانندگان احساس می‌کنند که تغییر دنده‌ها به صورت روان انجام نمی‌شود و انتخاب دنده بعدی نیز به کندی اتفاق می‌افتد و این موضوع زمانی که در سرعت پایین می‌خواهید شتاب بگیرید، بیشتر به چشم می‌خورد. البته باید توجه داشت که این مشکلات تنها مربوط به سیستم DCT توسعه یافته توسط فورد نیست و برخی از رانندگان فولکس واگن نیز اعلام کرده‌اند که سیستم Dual Clutch نیز به صورت تشنجی عمل می‌کند که این موضوع در سرعت‌های پایین بیشتر دیده می‌شود.

این‌ها برخی از مشکلاتی بود که سیستم DCT دارد و البته بسیار کمتر از مشکلات سیستم‌های تک کلاچ است و DCT به طور قابل ملاحظه‌ای عملکردی نرم‌تر از سیستم‌های تک کلاچ دارد و این دلیلی است که کمپانی‌هایی نظیر فراری و BMW نیز به سمت آن حرکت کرده‌اند.

Richard Truett از فورد توضیح می‌دهد که سیستم DCT چه آینده‌ای در پیش رو دارد:

ما همچنان در حال کار بر روی بهبود سیستم دو کلاچه هستیم و هدفمان نیز این است که با تغییر دنده، نظیر سیستم‌های انتقال قدرت هیدرولیکی هیچ چیزی درون کابین حس نشود.

فولکس واگن نیز در این زمینه خوش‌بین است و Mark Gillies، مدیر بخش تولید و فناوری ارتباطات این کمپانی می‌گوید:

آینده DSG خوب به نظر می‌رسد، زیرا ترکیبی از راحتی و سهولت را نظیر جعبه دنده‌های اتوماتیک ارایه می‌دهد و البته هیجان رانندگی را نیز با کمک سیستم دستی به راننده منتقل می‌کند زیرا در این صورت دیگر انرژی گشتاور تضعیف نمی‌شود که بدین شکل مصرف کمتری از یک خودروی معمولی را شاهد خواهیم بود.

گفتنی است که تا به امروز فولکس واگن حدود 3.5 میلیون خودرو با قابلیت Dual-Clutch فروخته است. اما سوالی که پیش می‌آید این است که آیا سیستم DCT برای خودرو‌های روزمره مناسب است؟ Truett می‌گوید چند بخش وجود دارد که DCT در آن نمی‌تواند به خوبی کار کند.

سیستم کلاچ دوگانه در برخی خودرو‌ها عملکرد مثبتی ندارد که برای مثال می‌توان به وانت‌های همه کاره اشاره کرد. البته سیستم دو کلاچه در خودرو‌هایی که میزان مصرف سوخت آن‌ها در اولویت بالایی قرار دارد بسیار مناسب است و به همین دلیل می‌توانید این سیستم را در خودرو‌های کوچک مشاهده کنید.

اما اگر شما می‌خواهید در رانندگی روزانه خود حس و حال اسپرت بودن را داشته باشید و البته در برخی مواقع نیز بتوانید از حالت اتوماتیک استفاده کنید، بدون شک سیستم DCT می‌تواند برای شما بسیار دوست داشتنی باشد و البته پاسخگویی بسیار بیشتری نیز نسبت به جعبه دنده‌های اتوماتیک و حتی CVT دارد و مصرف سوخت آن اقتصادی‌تر است. همان طور که گفته شد این نوع از سیستم انتقال قدرت بسیار دوست داشتنی است اما میزان کارایی آن به کمپانی تولید کننده و البته خود خودرو نیز مربوط می‌شود.