پراید با ملت ایران چه کرد؟!

پراید شاید در ابتدا یکی از دوست‌داشتنی‌ترین خودروهای عرضه شده در ایران بود و عده‌ای آرزوی سواری با این خودروی کولر دار را داشتند اما با گذشت زمان، در حال حاضر نام پراید شاید به چِندِش آورترین نام خودروی موجود در ایران تبدیل شده است.

پراید که در حال حاضر قاتل هموطنان ایرانی هم نام گرفته، در طول سالهای عرضه در ایران دچار تغییرات مختلفی شده تا ایمنی آن بالا برود ولی تاثیر چندانی نداشته است. پای پراید از سال 1372 بوسیله سایپا به ایران باز شد که ای کاش پای آن می‌شکست و هیچگاه وارد ایران نمی‌شد تا سود بالای آن برای خودروسازان دولتی باعث شود مردم حدود ۲۴ سال مجبور به خریدش شوند و زندگی خود را وارد یک چالش جدید به‌نام ارابه مرگ کنند.

قیمت پراید باعث شد تا مردم همیشه به خرید آن تمایل داشته باشند اما خرید یک قوطی حلبی به چه قیمت؟ اکنون که مدتی هست زمزمه خارج شدن این خودرو از خط تولید به گوش می‌رسد، قصد داریم تا با هم نگاهی کوتاه و دقیق به پراید داشته باشیم تا ببینیم این خودرو با ایرانی‌ها چه کرد.

عرضه پراید در چند سال ابتدایی حضورش در ایران شاید برای مردم خوب بود اما به مرور زمان باعث عدم رشد صنعت خودروسازی ایران شد. خودروسازان زمانی که مشاهده کردند، پراید هزینه تولید چندان بالایی ندارد با بهانه‌تراشی‌های مختلف از جمله تحریم، قیمت آن را افزایش دادند و اکنون در حدود ۲۲ میلیون تومان بها دارد. این سود بالا باعث شد تا سایپا چندان تمایلی به محصول جایگزین این خودرو با کیفیت بالاتر نداشته باشد و با قدرت تمام به تولید مدل‌های مختلف پراید ادامه دهد.

با پول این خودرو در کشورهای توسعه یافته می‌توان محصولاتی را سوار شد که در ایران یک آرزوی دست نیافتنی محسوب می‌شود و یا سوار شدن بر روی آنها برای ما خوشبختی بی پایان باشد. میانگین قیمت پراید را اگر به دلار تبدیل کنیم به عدد 6000 دلار خواهیم رسید.

با این پول در کشورهای خارجی می‌توان محصولاتی را سوار شد که شاید آرزوی بسیاری از ایرانی ها باشد اما مسئولان سایپا در گفتگوهای خود پراید را برتر از آنها می‌دانند. خیلی خوب می‌شود که خودروسازان به‌جای ماله کشی بر روی سودجویی‌ها خود، در مصاحبه‌هایشان حداقل مردم را ساده لوح فرض نکنند. از این بحث بگذریم!

هوندا بریو یک خودروی ارزان قیمت ژاپنی است که در حدود ۲۳ میلیون تومان قیمت دارد. این خودروی زشت و به‌درد نخور (مثلا!) در مقایسه با پراید هیچ چیز برای ارائه ندارد و شما با خرید این خودرو یک پیشرانهٔ 1.2 لیتری چهار سیلندر با 87 اسب بخار قدرت بدست خواهید آورد.

یکی دیگر از خودروهای بی‌خود خارجی که هم قیمت پراید است از کمپانی سوزوکی بوده که اصلا محصولات خوبی در زندگی کاری خود تولید نکرده، اما سایپا با محصولی مانند پراید باعث شده تا حس حسادت این کمپانی‌ها برانگیخته شود و برای رقابت خودرویی مانند آلتو A10 را در هند عرضه کند (هند کجا و ما کجا).

مدل فول آلتو ۱۷ میلیون تومان قیمت دارد و یک موتور 1 لیتری سه سیلندر با 67 اسب بخار در آن گنجانده شده است.

شاید باور کردن این مطلب سخت باشد اما قیمت جدیدترین مدل داچیا ساندرو در انگلستان 5,995 پوند است و با تبدیل آن به پول کشورمان در می‌یابیم که برای خرید ساندرو ۲۰۱۷ در انگلستان باید حدود ۲۹ میلیون تومان هزینه کنید در حالی که عتیقه‌های ساندرو در ایران در حدود ۴۵ میلیون تومان قیمت دارند.

حال به ایالات متحده آمریکا می‌رویم. در این کشور یکی از ارزان‌ترین خودروها نیسان ورسا است که در حدود ۴۵ میلیون تومان به پول ایران قیمت دارد یعنی ۱۲ هزار دلار. این خودرو به‌اندازه‌ای مجهز است که اگر در ایران باشد با شرایط کنونی بیش از ۱۱۰ میلیون تومان بها خواهد داشت. یک کارمند در این کشور سالیانه نزدیک به ۱۰۰ هزار دلار حقوق می‌گیرد یعنی در مدت ۲ ماه می‌تواند یک نیسان ورسا سوار شود، آیا در ایران یک کارمند معمولی می‌تواند ۲ ماهه حتی یک پراید بخرد؟

اما ‍ پراید فقط از لحاظ مالی با ایرانی‌ها بد رفتار نکرد و ضعف ایمنی این خودرو باعث شد در سالهای عرضه در ایران جان بسیاری از هموطنان با خطر روبرو شود. در سال 1392، رئیس سازمان پزشکی قانونی ایران اعلام کرد پراید در آمار مرگ و میر جاده‌ای جایگاه نخست را به خود اختصاص داده و تنها در سال ۹۲ حدود ۲۵۰۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند. این در حالیست که در اثر سوانح هوایی از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۳، حدود ۱۱۶۸ ایرانی جان خود را از دست داده‌اند اما همیشه ایمنی هواپیماهای موجود در کشور مورد بحث بوده است.

متاسفانه آمار مرگ و میر جاده‌ای در ایران نشان می‌دهد که تلفات جاده‌های ما در هر ۸ سال از آمار مرگ و میر در ۸ سال دفاع مقدس بیشتر است و به‌نوعی ما ایرانی‌ها بیشتر جان یکدیگر را گرفته‌ایم تا رژیم بعث عراق!

حدود 219 هزار نفر در جنگ تحمیلی و در سال‌های 1359 تا 1367، جان خود را از دست داده‌اند در حالی که از سال 1377 تا سال 1384‌، 253 هزار نفر در حوادث جاده‌ای کشته شده‌اند. جالب اینجاست که بدانید در بمباران هیروشیما و ناکازاکی از سوی آمریکا، آمار تلفات چیزی در حدود ۲۲۰.۰۰۰ نفر بوده که به نسل کشی معروف شد و یکی از تلخ‌ترین حوادث در تاریخ بشر نام گرفت. در سال ۹۲ پراید با حدود ۱۳.۶ درصد آمار مرگ تصادفات در جایگاه نخست قرار گرفت که همین نشان می‌دهد این ارابه مرگ در میزان مرگ و میر جاده‌ای ایران، تاثیر فراوانی داشته است.

پراید از لحاظ ایمنی و فنی هیچ نکته مثبت خاصی ندارد و این خودرو تحت نام کیا پراید از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ در کره تولید شده اما مسئولان ما به دلیل سود بالای آن، به‌راحتی قصد کنار گذاشتن آن را نداشته و حالا بعد از سالها تصمیم گرفته‌اند کم‌کم نسخه اصلی این خودرو را از رده خارج کنند در حالی که مدل‌های دیگر خودروهای داخلی با پلتفرم مشابه همچنان تولید خواهند شد.

با پراید جان بسیاری از ایرانی‌ها گرفته شد و بسیاری نیز آسیب‌های جدی مالی و جانی دیدند. به‌نظر می‌رسد اگر فشار و انتقادات فراوان مردم، مجلات و سایر رسانه‌ها نبود، این خودرو همچنان با قدرت تولید می‌شد و هر سال با کاهش سایز و تغییر نام، با قیمت نجومی در اختیار مشتریانی قرار می‌گرفت که چاره دیگری جز انتخاب این خودرو ندارند. امیدواریم جایگزین این خودرو حداقل از لحاظ ایمنی بهتر باشد و با ارائه خودروهای ایمن، حوادث جاده‌ای کاهش یابند. شایعات زیادی پیرامون جایگزین پراید مطرح است و در بسیاری از آنها، رنو کوئید و سایپا کوییک، جایگزین این خودرو اعلام شده‌اند.