تست و بررسی تخصصی سایپا شاهین؛ آش نخورده و دهن سوخته سایپا!

اواخر تیرماه سال 97 بود که خودرویی متمایز نسبت به محصولات مثلا ملی شرکت سایپا رونمایی شد. خبر و رویداد مثبتی که شخصا توسط مدیرعامل وقت گروه خودروسازی سایپا در نمایشگاه خودرو شیراز رخ داده و در ظاهر برای نشان دادن عدم تاثیر تحریم‌های بین‌المللی بود.

رهام؛ نام خودرویی بود که در ابتدا در جهت تمسخر تحریم‌های بین‌المللی صنعت خودرو علیه کشورمان رونمایی شد؛ ولی به همان سد عجیب تحریم برخورد محکمی کرد.

اما گذشت و گذشت تا مدیرعامل جدید سایپا، نام رهام را تبدیل شاهین کرد. خودرویی که بنا به گفته برخی در ابتدا قرار بود تا با پیشرانه هایی چون 1.6 لیتری توربوشارژ گروه PSA با کد THP165، پیشرانه 1.6 لیتری تنفس طبیعی برند برلیانس و… و با امکاناتی چون رادار نقطه کور، صندلی‌های برقی راننده و سرنشین، سامانه کنترل پایداری، سیستم کروز کنترل و… عرضه شود. اما تحریم‌هایی که باعث گردید تا رهام به بچه شاهین تبدیل شود، باعث شد که دست سایپا تا چند سال از فروش پروژه نهایی این خودرو بسته بماند. از عدم همراهی برخی برندهای خارجی بگیر تا حتی شرکت‌های ایرانی دوست و برادر!

اما اکنون که وارد ششمین ماه عرضه اولین نسخه‌های شاهین به بازار کشورمان قرار داریم، یک دستگاه از تیپ G این خودرو در اختیارمان قرار گرفت و توانستیم تا تجربه رانندگی بیش از 1000 کیلومتری را با شاهین سایپا داشته باشیم.

ظاهر و طراحی شاهین

اول از ظاهر بیرونی خودرو شروع کنیم. از آنجایی که به نوعی با زیباترین رنگ شاهین، یعنی نقره‌ای تیره متالیک روبرو هستیم،شاید بتوان گفت که برای معدود دفعاتی است که با خودرویی ایرانی و در عین حال با طراحی بدنه اصولی مواجه هستیم. البته باتوجه به گفته طراحان شاهین، پروژه این خودرو به شش سال گذشته مربوط شده و براساس این سخنان، ای کاش تا شرکت سایپا تغییراتی گرچه در سطح پایین‌تری را برروی شاهین انجام و سپس عرضه می‌کرد. می‌توان گفت شاهین، یکی از محصولات زیبای ایرانی تا به الان بوده برخی معتقدند که از محصول رقیب آبی پوش، یعنی تارا، سبک بهتری داشته و زیباتر است.

در نمای مقابل شاهین، شاهد جلوپنجره شش ضلعی هستیم که در نمونه‌های اولیه، حاشیه‌های کرومی داشت. اما در نمونه نهایی که به مشتریان تحویل داده شده، این کروم کاری‌ها حذف گردیده است. البته در رنگ‌های روشن شاهین، تغییر آنچنانی را در نمای کلی خودرو نمی‌دهد؛ اما در رنگ‌های تیره، نبود کروم دور جلوپنجره، نمای جلوی شاهین را تقریبا نابود می‌کند. دی لایت‌ها و چراغ‌های به اصطلاح ابرویی، درصورت روشن بودن، خودرو را جدیدتر و امروزی تر نشان می‌دهد! اما نبود لنز و عدسی در چراغ‌های اصلی، کمی در ذوقمان زده و باتوجه به قیمت 400 میلیونی بازار و 291 میلیون تومانی کارخانه، انتظار استفاده از عدسی را در چراغ‌ها داشتیم. اما به هرحال عادت داریم!

در نمای کناری شاهین، استفاده از خطوط متنوع و دستگیره‌هایی با رنگ مشابه بدنه، طراحی شاهین را کمی منطقی‌تر کرده است.این طراحی را بیشتر در خودروهای آسیایی و در محصولات کشور چین می‌بینیم. رینگ های 15 اینچی و استفاده از تایرهایی با سایز 185، گرچه سواری را نرم‌تر کرده، اما کوچک‌تر به نظر می‌رسد.

نکته‌ای که ممکن است برایتان جالب باشد، این است که باتوجه به یکسان بودن پلتفرم سایپا شاهین با پلتفرم خودرو گریت وال ولکس C30، می‌توان دید که دستگیره‌های بیرونی درب ها، یکسان هستند. اگر بخواهیم در این بخش به چیزی انتقاد کنیم، بهتر است تا به آیینه‌های بغل اشاره گردد.

گرچه که از داخل کابین، آیینه‌های بغل بزرگ و دید خوبی را برای راننده ایجاد می‌کنند؛ اما از بیرون خودرو، کشیده به نظر رسیده و فرم کلی خودرو را در حد کمی مورد انتقاد قرار می‌دهد. هم‌چنین در ادامه تشابهات شاهین نسبت به خودروهای دیگر، به رینگ‌ها می‌رسیم. تقریبا واضح است که رینگها با رینگ‌های آلومینیومی رنو ساندرو یکسان بوده و صد البته که نسبت به رینگ 15 اینچی که سایپا قصد داشت تا آن را روی شاهین نصب کند، طرح بهتری دارد.

اما به نمای عقب می‌رسیم. قسمتی که می‌توان ایرادات زیادی را در مقایسه با سایر قسمت های شاهین، از آن گرفت. در نگاه اول، چیزی که در ذوق هر بیننده‌ای می‌زند، منبع اگزوز است. با اینکه قسمت سپر، دیفیوزر و… کشیده بوده، ولی همچنان این منبع اگزوز پایین‌تر نصب شده و واقعا به نمای عقب شاهین صدمه زده است.

در ادامه این بخش چشممان به حرف i نام شاهین (SHAHIN) افتاد، ابتدا کمی خوشحال شدیم که کلاهک این حرف با رنگی متفاوت همراه شده است؛ اما در همین حال و در حالیکه لمسش کردیم، متوجه چسبانده شدن بسیار ضعیف این حروف شدیم.

اما در حالت کلی و همانند سایر بخش‌ها نمای عقب شاهین از طراحی زیبایی بهره‌مند بوده و ما را نسبت به ایرانی بودنش راضی نمود. قبل از وارد شدن به کابین نیز، نگاهی به صندوق عقب بیاندازیم.

باتوجه به اعلام شرکت سایپا، ظرفیت صندوق عقب خودرو شاهین، 420 لیتر بوده و از لحاظ فضا، سدانی جادار در این بخش محسوب می‌شود. البته که ای کاش کانالی از صندوق به داخل کابین هم ایجاد می‌شد تا ضمن استفاده از زیردستی برای سرنشینان عقب، به عنوان یک قابلیت خوب هم از سوی سایپا مطرح می‌شد. اما متاسفانه در شاهین از این بخش هم خبری نیست.

خب؛ زمان آن فرا رسید که وارد بخش داخلی و کابین خودرو شویم. اکنون که با خواندن این بخش، انتظار دارید تا ایرادات و انتقاداتی را بگوییم، لازم است تا نکاتی بیان شود.

طراحی داخلی

با ورود به کابین و مشاهده داشبورد، قطعا شگفت زده نشدیم. زیرا از بالا تا پایین داشبورد، از پلاستیک خشک تشکیل شده و شرکت سایپا، بخاطر رضای خداوند متعال هم که شده، از قالبی مناسب که سطوح بهتری را تولید کند، استفاده نکرده است! مثلا خودروهایی چون تارا و فردا 511 (چانگان آلسوین)، با اینکه از داشبوردهایی با متریال خشک و مشترک بهره‌مند هستند، اما باتوجه به قالب‌هایی که سطوح بهتری دارند، حداقل باعث ایجاد نمایی بهتر شده‌اند. البته شاید این متریال، برای برخی که سطح خودرویشان کمتر از شاهین بوده، ایراد خاصی محسوب نشود؛ اما به هرحال خودرویی به ظاهر ملی و با این قیمت، اینگونه عملکرد برایمان متعجب است.

( البته برای نگارنده جناب آقای سیدهاشمی این موضوع تعجب دارد؛ و الا از ایران خودرو و سایپا هیچ چیزی بعید نیست؛ با تشکر بهمنی)

نکته عجیبی که دیگر این مورد را نمی‌شود چشم پوشی کرد، استفاده از دستگیره‌های درب داخل کابین و محفظه های آن است. آن‌قدر بی‌کیفیت است که باید هر بار با نوازش، درها را باز کرد. جدا از این، محفظه دستگیره‌ها نیز بگونه‌ای کیفیت دارند که از همان روز اول، با خط و خش تحویل مشتریان می‌گردد. هم‌چنین کروم‌های استفاده شده برروی خروجی دریچه‌های هوا، آنقدر کم کیفیت کار شده که در داخلش حباب‌های بسیار وجود داشته که اگر با دست لمسش کنید، شاید کلا کنده شود!

در این بین، اما به مولتی مدیای مرکزی شاهین برخورد می‌کنیم. مانیتور بکار برده شده در این نسخه، از شرکت کروز تامین شده و نسبت به مانیتوری اصطلاحا سراتویی، فرم و ظاهر بهتری را برای داشبورد ایجاد کرده است. با فشردن تنها یک دکمه استارت خودرو، مانیتور لمسی فعال شده و می‌توان از آن استفاده کرد. در استفاده‌ای که از آن کردیم، می‌توان گفت که رابط کاربری مناسبی داشته و کار راه انداز است.

از نظر بحث تاچ و لمس هم عملکرد قابل قبولی برایمان داشت. مجهز بودن به نویگیشن‌های گوگل و نشان، قابلیت نشان دادن فشارهای باد لاستیک ها (TPMS)، باز و بسته بودن درب ها، هم‌چنین میرور لینک و اتصال آن به اینترنت (البته به صورت دور زدن محدودیت ها) و… از امکانات این بخش است.

راستی، یک آپشنی که شاید خود مالکان خودروهای شاهین نیز به آن توجه نکرده باشند، این است که مولتی مدیا و مانیتورهای شرکت کروز برای این خودرو، از قابلیت SDVC نیز بهره مند هستند. این سیستم قابلیتی را برای مالکان ایجاد می‌کند که براساس سرعت خودرو، صدای خارج شده از بلندگوها کم و زیاد شود که برای شاهین‌های کروزدار، امکان خوبی است.

جدا از مزایای این مانیتور، بهتر است تا به معایب آن هم اشاره کنیم. عدم وجود اپلیکیشنی به صورت مستقیم برای ورود به اینترنت (همان‌طور که در بند فوق اشاره شد، با دور زدن برخی محدودیت‌ها این کار را توانستیم انجام بدهیم. بدین صورت که با مراجعه به قسمت مپ گوگل و جستجوی برنامه هایی چون تلوبیون و آمدن لینک، می‌توان به موتورهای جستجو دست یافت. همچنین با هر دور زدن و رسیدن به نصب برنامه، نمی‌توان برنامه‌ای را نصب کرده و از آن استفاده کرد.)

تحربه رانندگی

با سوار شدن مجدد به خودرو و قرارگیری در موقعیت مناسب، کلاچ شاهین را گرفته و دکمه استارت را فشار می‌دهیم. با قرار دادن گیربکس در دنده یک، صدای زیادی از موتور خارج نمی‌شود. انتظار داشتیم تا بدلیل وارد نشدن سامانه توربوشارژ به مدار و هم‌چنین نداشتن حجم زیاد موتور، پیشرانه فشار زیادی برای حرکت، از خود نشان داده و صدای زیادی تولید کند!

اما انتظار ما درست عکس قضیه بوده و دیدیم که موتور با فشار بسیار کمی به راه افتاد. البته بهتر است بدانید که دربرگیرندگی صندلی‌های شاهین قابل قبول بوده و شما را در رانندگی خسته نمی‌کند. فقط می‌ماند مبحث چرمی بودن این صندلی‌ها که باعث تعریق فراوان می‌شود.

غربلیک فرمان خودرو هم چرمی بوده و جلوه بهتری می‌دهد؛ اما خالی بودن جای کروزکنترل، واقعا جای انتقاد را برای این بخش، فراهم می‌سازد. شاید بهتر بودن که مسئولان مربوطه سایپا همین بخش کنترلی سیستم صوتی بر روی فرمان را دو تکه کرده و یک تکه را به سمت راست انتقال می‌دادند که این‌گونه زیباتر و بهتر به نظر می‌رسد. از نکات مثبت دیگر شاهین هم میتوان به سیستم EPS یا همان برقی بودن فرمان اشاره کرد که واقعا فرمان نرمی دارد.

قبل از مراجعه به ادامه مطلب، بهتر است تا به امکانات شاهین هم نگاهی بیاندازیم. اگر به صورت کلی بخواهیم امکانات خودرو شاهین در تیپ G را نام ببریم، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• سامانه ورود به خودرو بدون کلید و استارت دکمه‌ای
• سانروف
• نمایشگر لمسی همراه با نویگیشن
• دوربین دید دنده عقب، به همراه سنسورهای هشداردهنده موانع در قسمت عقب خودرو
• سنسور نور
• رینگ های آلومینیومی
• ادوات کنترلی سیستم صوتی برروی فرمان
• صندلی های چرمی
• باز و بسته کردن برقی آینه‌های جانبی
• تهویه مطبوع اتوماتیک، به همراه نمایشگر جداگانه
• فرمان برقی
• دی لایت (چراغ روز)
• تریم چرمی صندلی‌ها
• سامانه GSI

در همین بین که خواستیم تا فشاری هم به موتور وارد کنیم، متوجه نرم بودن تعویض دنده‌ها شدیم. البته لازم به ذکر است که گیربکس این خودرو دیگر کابلی شده و گویا ساختاری مشابه گیربکس منوآل خودروهای برلیانس را دارد. در تعویض دنده‌ها گیربکس عملکرد نرمی داشته و شاید بتوان آنرا با  عملکرد تقریبی گیربکس‌ محصولات مونتاژی رنو در ایران مقایسه کرد. 

البته که کاش در دراز مدت، این عملکرد یک دهم محصولات آن کمپانی باشد.

نکته ای که وجود دارد، این بوده که به نظر می‌رسد تا ضرایب گیربکس اصلا با این موتور تطبیق نخورده و مشابه ضرایب گیربکس محصولات X200 سایپاست. به نوعی که دنده 2 این گیربکس شاید معنی زیادی نمی‌دهد. هم‌چنین در ادامه و رانندگی در بزرگراه‌ها و جاده‌های بین شهری، به نبود دنده ششم، قطعا اعتراض خواهید کرد. کاش که شرکت سایپا فکری برای تصحیح ضرایب گیربکس کرده و یا در آینده، دنده ششم را نیز به موتور این خودرو بیافزاید. هم‌چنین باید بگوییم سیستم GSI هم عملکرد دقیقی ندارد.

شتاب خودرو باتوجه به پیشرانه 1497 سی سی توربوشارژ که در عین حال 8 سوپاپه است، باتوجه به گشتاور 178 نیوتن متری، عملکرد خوبی را به نمایش میگذارد. شاید این موتور باتوجه به 8 سوپاپه بودنش، ایراداتی گرفته شود که بله؛ تکنولوژی این موتورها کمی قدیمی است. اما خب باید بگوییم که منسوخ هم نیست! مثلا هم اکنون در برخی برندهایی همچون فیات، لادا و… خودروهایی یافت می‌شوند که همچنان با موتورهای 8 سوپاپه عرضه می‌گردند. هرچند که محصول برند معتبر سایپا کجا و محصول در پیتی آنها کجا!!!!

شتاب شاهین در اواخر ضرایب دنده دوم و در دور موتور ۲۲۰۰، با وارد شدن سامانه توربوشارژ به مدار، خود را نشان داده و کمی شما را خوشحال میکند. نکته‌ای که وجود دارد، این است که شاهین مورد تست و بررسی ما از آخرین آپدیت‌های سایپا برخوردار بوده و از این حیث میتوان گفت که با بروزترین نسخه شاهین روبرو بودیم.

باتوجه به گرمای تابستان، تصمیم گرفتیم تا عکس‌العمل کولر خودرو را هم بیازماییم. در پنج کلمه می‌توان گفت که قطعا شگفت زده خواهید شد! کولر آنقدر سرما از خود ایجاد می‌کند که در چند دقیقه ابتدایی، تصمیم به خاموش کردن آن خواهید گرفت.

لازم به ذکر است که این خودرو مجهز به تهویه مطبوع اتوماتیک است. اما نکته‌ای که وجود دارد، این است که فن انتخاب شده برای کولر، شاید آبرویتان را ببرید. این فن آنچنان صدایی تولید می‌کند که برخی باتوجه به حواشی ایجاد شده نسبت به پیشرانه شاهین، فکر کنند که این صدا، تماما از موتور است! اما برعکس، اکثر این صداها، صدای فن بوده و می‌توان گفت که خیلی خیلی زیاد است! چیزی که نکته مثبت برای شاهین محسوب میشود، عایق کاری خوب اتاق است.

تصمیم گرفتیم که با همین کولر، شتاب شاهین را محک بزنیم. تا سرعت 120 کیلومتر در ساعت پیش رفتیم. در این بین بود که به سربالایی‌هایی رسیده و ناگهان تقه‌های موتور شروع شد. برخی، این تقه زدن ها را ریپ می‌نامند؛ برخی هم ناک موتور! ما که نتوانستیم تشخیص بدهیم که کدام یک از دو آن بوده است!

ولی آنچه که از برخی مالکان دیگر شاهین پرسیده شده، آن‌ها هم به این رفتار موتور قبل از آپدیت و بعد از آپدیت کردن، اذعان داشتند. ولی نکته عجیب این بود که این شاهین هم آپدیت گردیده و معلوم نیست که چرا این تقه‌ها در برخی از نسخه‌ها حل و در برخی همچنان این مشکل مانده است. در بحث ترمزگیری هم شاهین باتوجه به مجهز بودن به ترمزهای چهارچرخ دیسکی، ترمزهای قابل قبولی دارد.

در رابطه با تعلیق هم، سیستم تعیلق جلو سایپا شاهین از نوع مک فرسون بوده و در عقب هم از تعلیق تورشن بیم استفاده می‌کند. استفاده از تعلیق تورشن بیم در محور عقب، شاید شما را مجبور کند تا فکر کنید که تعلیق شاهین، خشک است؛ اما باوجود استفاده از لاستیک‌هایی با سایز 185، تعلیق شاهین جزو نرمترین تعلیق ها میان خودروهای ایرانی است.

و درنهایت…

گرچه که شاهین سایپا، خودرویی زیبا و با امکانات معقول بوده، اما در قسمت متریال داخلی این خودرو واقعا می‌توان گفت که کم کاری شده است. قطعا سایپا می‌توانست با کشیدن یک لایه چرم برروی این داشبورد و رودری‌ها، نمای بهتری را برای خودرو خود رقم بزند. (البته با احتمال افزایش 20 میلیونی قیمت فقط در این بخش)

در رابطه با موتور هم پیشرانه شاهین با وارد شدن سامانه توربوشارژ به مدار، عملکرد خوبی (در ابعاد خود) را نشان داد. البته که همچنان حواشی این خودرو تمامی نداشته و شاید روزانه در فضاهای مجازی از خاموشی‌های ناگهانی این خودرو، تصاویر و ویدئوهایی را مشاهده کنیم. از این حیث بود که در ماه‌های گذشته بیان کرده بودیم که شاید خودرو شاهین محصول خوبی باشد، اما بیشتر، اقدامات و کوتاهی‌های خود شرکت سایپا بود که باعث ایجاد این‌گونه حواشی شد.

گالری تصاویر سایپا شاهین