تعویض روغن موتور خودرو یکی از مهم‌ترین و ساده‌ترین کارهایی است که هر صاحب خودرویی می‌تواند برای حفظ سلامت و کارایی موتور خود انجام دهد.
آموزش تعویض روغن موتور خودرو
قبل از هر چیزی باید یک روغن موتور اصلی تهیه کنید و براساس جدول انواع روغن موتورها می‌توانید یک روغن مناسب خودروی خود بیابید. این فرآیند نه تنها به بهبود عملکرد موتور کمک می‌کند، بلکه به شما این امکان را می‌دهد که با اجزای مختلف خودرو آشنا شوید و درک بهتری از نحوه عملکرد آن داشته باشید. در این مقاله، مراحل تعویض روغن موتور را به طور کامل و گام به گام بررسی می‌کنیم.
زمان مورد نیاز
برای اولین بار، ممکن است این کار حدود یک ساعت طول بکشد، اما پس از کسب تجربه، می‌توانید این زمان را به ۳۰ دقیقه کاهش دهید.
ابزار و مواد مورد نیاز
ابزار مورد نیاز
برای تعویض روغن موتور، شما به ابزارهای زیر نیاز دارید:
- آچار برای باز کردن پیچ تخلیه روغن: این آچار برای باز کردن و بستن پیچ تخلیه روغن استفاده می‌شود. معمولاً اندازه این پیچ‌ها متناسب با نوع خودرو متفاوت است، بنابراین از قبل اطمینان حاصل کنید که آچار مورد نیاز در اختیار دارید.
- آچار مخصوص فیلتر روغن: این آچار برای باز کردن فیلتر روغن که معمولاً محکم بسته شده است، ضروری است. فیلترها ممکن است در اثر حرارت و زمان، به شدت چسبیده باشند و آچار مخصوص به شما کمک می‌کند تا به راحتی آن را باز کنید.
- تشت یا ظرف تخلیه: برای جمع‌آوری روغن قدیمی که از موتور تخلیه می‌شود، به یک تشت یا ظرف مناسب نیاز دارید. این ظرف باید بزرگ کافی باشد تا تمام روغن قدیمی را در خود جای دهد و همچنین دارای درب باشد تا از ریختن روغن جلوگیری شود.
- قیف: برای ریختن روغن جدید به داخل موتور بدون ایجاد کثیفی، استفاده از قیف بسیار مهم است. این کار به شما کمک می‌کند تا از نشت روغن و آلودگی محیط جلوگیری کنید.
- دستکش لاتکس: برای محافظت از دستان شما در حین کار با روغن و دیگر مواد، دستکش لاتکس گزینه‌ای مناسب است. این دستکش‌ها همچنین کمک می‌کنند تا از تماس مستقیم با مواد شیمیایی جلوگیری شود.
- پایه‌های جک و جک بالابر یا رمپ: برای بالا بردن خودرو و دسترسی بهتر به زیر آن، به این ابزارها نیاز دارید. استفاده از پایه‌های ایمنی بسیار مهم است تا از سقوط خودرو جلوگیری شود و ایمنی شما تأمین گردد.
مواد مورد نیاز
- روغن موتور مناسب: انتخاب روغن مناسب بر اساس مشخصات و نوع خودروی شما بسیار مهم است. معمولاً سازندگان روغن‌هایی با ویسکوزیته‌های مختلف را ارائه می‌دهند که باید با توجه به شرایط آب و هوایی و نوع موتور انتخاب شوند.
- فیلتر روغن جدید: تعویض فیلتر روغن به همراه روغن جدید الزامی است. فیلتر روغن وظیفه حذف آلودگی‌ها و ذرات معلق از روغن را بر عهده دارد و باید به طور منظم تعویض شود تا از عملکرد بهینه موتور اطمینان حاصل گردد.
- واشر جدید برای پیچ تخلیه روغن: در صورت نیاز به تعویض واشر، این مورد الزامی است. واشر قدیمی ممکن است در اثر حرارت و فشار خراب شده باشد و استفاده از واشر جدید کمک می‌کند تا از نشتی روغن جلوگیری شود.
مراحل آموزش تعویض روغن موتور
۱. بررسی نوع و مقدار روغن مورد نیاز
قبل از هر چیز، به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید تا نوع و مقدار روغن موتور مناسب را پیدا کنید. معمولاً سازندگان، ویسکوزیته روغن را بر اساس شرایط آب و هوایی و نوع موتور تعیین می‌کنند. اطمینان حاصل کنید که روغن انتخابی شما با مشخصات موتور خودرو مطابقت دارد. انتخاب روغن با کیفیت بالا می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد موتور و عمر آن داشته باشد.
۲. جمع‌آوری لوازم
تمام ابزار و مواد مورد نیاز را جمع‌آوری کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا فرآیند تعویض روغن را به راحتی انجام دهید و نیازی به رفت و برگشت برای پیدا کردن ابزار نداشته باشید. همچنین، قبل از شروع کار، یک فضای مناسب و تمیز برای انجام کار فراهم کنید.
۳. آماده‌سازی خودرو
گرم کردن موتور: موتور را کمی روشن کنید تا روغن گرم شود. روغن گرم به راحتی تخلیه می‌شود. اما توجه داشته باشید که روغن داغ نباشد و از سوختگی جلوگیری کنید. این کار همچنین کمک می‌کند تا ذرات معلق و کثیفی‌ها به راحتی از موتور خارج شوند.
بالا بردن خودرو: اگر نیاز به بالا بردن خودرو دارید، این زمان مناسب است. از جک‌های ایمن و پایه‌های ایمنی استفاده کنید تا از سقوط خودرو جلوگیری شود. معمولاً نیازی به درآوردن لاستیک نیست، اما اگر خودرو شما دارای پوشش مخفی است، آن را جدا کنید. اطمینان حاصل کنید که خودرو به طور کامل روی سطح صاف و ایمن قرار دارد.
۴. پیدا کردن فیلتر روغن و پلاگین تخلیه
فیلتر روغن و دریچه تخلیه را در زیر خودرو پیدا کنید. در اکثر خودروها، فیلتر روغن در قسمت پایین و نزدیک به موتور قرار دارد. در برخی از خودروها، فیلتر ممکن است در بالای موتور قرار داشته باشد. بررسی کنید که آیا پوشش‌های پلاستیکی یا آیرودینامیکی وجود دارند که ممکن است دریچه تخلیه یا فیلتر را پنهان کرده باشند.
۵. تخلیه روغن موتور
قرار دادن ظرف تخلیه: ظرف تخلیه را زیر دریچه تخلیه قرار دهید، اما نه مستقیماً زیر آن، زیرا روغن با زاویه‌ای خاص خارج می‌شود و ممکن است از ظرف بریزد. این کار به شما کمک می‌کند تا از کثیفی و نشت روغن جلوگیری کنید.
باز کردن درپوش پرکننده روغن: با باز کردن درپوش پرکننده روغن، روغن به راحتی و سریع‌تر خارج می‌شود. این کار به ایجاد فشار منفی کمک می‌کند و باعث می‌شود روغن به راحتی تخلیه شود.
باز کردن پیچ تخلیه: با استفاده از آچار، پیچ تخلیه را به آرامی باز کنید. روغن داغ و سریع خارج می‌شود، بنابراین دستان خود را از مسیر روغن دور نگه دارید. این کار به شما کمک می‌کند تا از سوختگی جلوگیری کنید.
نکته: معمولاً توصیه می‌شود که روغن را در حالی که موتور داغ است و خودرو روشن نیست، تعویض کنید تا از خطر سوختگی جلوگیری شود.
۶. سفت کردن پلاگین تخلیه
پس از تخلیه کامل روغن، پیچ تخلیه را بررسی و تمیز کنید. اگر به تعویض واشر نیاز دارید، آن را نیز تعویض کنید و سپس پیچ را محکم کنید.
نکته: مشخصات گشتاور برای پلاگین‌های تخلیه معمولاً در دفترچه راهنما موجود نیست. بنابراین، از آچار ترکیبی استفاده کنید و آن را تا جایی که می‌توانید سفت کنید، بدون اینکه از چکش یا لوله برای اهرم اضافی استفاده کنید.
۷. تعویض فیلتر روغن
فیلتر روغن را با آچار مخصوص بردارید. معمولاً فیلترهای جدید به سختی نصب می‌شوند، اما ممکن است به سختی خارج شوند.
نکته: قبل از نصب فیلتر جدید، مقداری روغن جدید روی واشر O-ring فیلتر جدید بزنید. این کار به نصب بهتر فیلتر کمک می‌کند و از نشتی روغن جلوگیری می‌کند.
فیلتر جدید را به آرامی نصب کنید و آن را به اندازه کافی سفت کنید. دقت کنید که فیلتر به درستی و به طور کامل در محل خود قرار گیرد.
۸. اضافه کردن روغن جدید
پس از اطمینان از اینکه پیچ تخلیه روغن و فیلتر به درستی سفت شده‌اند، زمان آن رسیده است که روغن جدید را اضافه کنید. معمولاً بهتر است ابتدا روغن را تقریباً یک لیتر کمتر از مقدار توصیه‌شده داخل محفظه بریزید. این کار به شما کمک می‌کند تا از اضافه‌کردن روغن بیش از حد جلوگیری کنید.
نکته: با استفاده از قیف، روغن را به آرامی به داخل موتور بریزید تا از کثیفی جلوگیری شود.
۹. بررسی سطح روغن
پس از روشن کردن موتور و اجازه دادن به آن برای چند دقیقه کار کردن، سطح روغن را بررسی کنید. اگر نیاز باشد، کمی روغن اضافه کنید تا سطح روغن به حد مناسب برسد. معمولاً وقتی سطح روغن به سوراخ بالایی می‌رسد، پر بودن آن را نشان می‌دهد.
نکته: برای بررسی دقیق سطح روغن، از میله اندازه‌گیری روغن استفاده کنید. میله را تمیز کنید، سپس آن را دوباره در محل خود قرار دهید و بیرون بکشید تا سطح روغن را بررسی کنید.
۱۰. دور انداختن صحیح روغن و فیلتر قدیمی
روغن قدیمی و فیلتر را به صورت صحیح دور بیندازید. اکثر فروشگاه‌های قطعات خودرو، روغن‌های پسماند شما را رایگان می‌پذیرند. در صورت عدم امکان، شهرداری‌ها معمولاً نقاطی را برای تخلیه زباله‌های خطرناک خانگی تعیین می‌کنند.
علائم نیاز خودرو به تعویض روغن
- چراغ هشدار روغن: روشن شدن چراغ روغن در داشبورد نشان‌دهنده وجود مشکل در فشار یا سطح روغن است. این علامت نیاز به بررسی فوری دارد.
- تغییر رنگ روغن: روغن تیره یا کدر نشانه آلودگی و نیاز به تعویض است. روغن تمیز معمولاً رنگی طلایی یا زرد دارد.
- افزایش صدای موتور: صداهای غیرطبیعی می‌تواند نشان‌دهنده کمبود روغن باشد. در این حالت، موتور ممکن است به درستی کار نکند.
- کاهش کارایی موتور: اگر خودرو عملکرد مناسبی ندارد، ممکن است نیاز به تعویض روغن باشد. در این صورت، ممکن است موتور به دلیل روانکاری ناکافی دچار آسیب شود.
- بوی سوختگی: بوی غیرطبیعی از موتور یا روغن می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
نتیجه‌گیری
تعویض روغن موتور یک فرآیند ساده و ضروری برای حفظ سلامت خودرو است. با انجام این کار به صورت دوره‌ای، می‌توانید عمر موتور خود را افزایش دهید و از عملکرد بهینه آن لذت ببرید. اگر در هر مرحله‌ای از این فرآیند احساس عدم اطمینان کردید، بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید. با این حال، با کمی تمرین و دقت، می‌توانید این کار را به راحتی انجام دهید و از صرفه‌جویی در هزینه‌ها لذت ببرید. با یادگیری این مهارت، شما به یکی از کارهای اساسی نگهداری خودرو مسلط خواهید شد و می‌توانید به راحتی از خودروی خود مراقبت کنید. تعویض منظم روغن نه تنها به بهبود عملکرد خودرو کمک می‌کند، بلکه در درازمدت نیز از هزینه‌های تعمیر و نگهداری جلوگیری می‌کند.
