هر آن چیزی که بایستی درباره تعرفه واردات خودرو و شرایط آن بدانید

همه ساله در سرتاسر نقاط جهان پیرامون عرضه اتومبیل برای بازار داخلی، فروش و سلایق مشتریان، اقدام به واردات خودرو از کشورهای سازنده مشهور در این عرصه می‌شود. اگر نگاهی به تاریخچه واردات اتومبیل در اوایل قرن بیستم میلادی بی‌اندازیم، متوجه خواهیم شد‌ که اولین شرکت‌های صادرکننده خودرو در جهان، برندهایی همچون پژو، رنو، فورد، مرسدس بنز و آئودی بوده‌اند و در ایران نیز نخستین بار در دوره قاجاریان این امر صورت پذیرفته و توسط مظفرالدین شاه قاجار در سال 1281 شمسی یا 1902 میلادی دو دستگاه خودرو از کمپانی رنو وارد ایران گردید.

حال اگر به شرایط فعلی واردات خودرو به کشور توجه کنیم، متوجه چندین نکته خواهیم شد، نکاتی که شاید در هیچ یک از کشورهای مطرح در سطح بین المللی چنین مواردی مشاهده نشود، مواردی همچون عدم واردات خودروهایی با حجم موتور بیش از 2500سی‌سی که در سال 1392 توسط هیئت دولت اجرایی شده و از آن زمان بازار خودرویی ایران دچار فقر اتومبیل‌های قدرتمند و بزرگ شده است.

حال در این بررسی به حواشی و شرایط واردات اتومبیل‌ها به کشور پرداخته و توجه شما را به نگاهی دقیق‌تر به شیوه واردات، قیمت گذاری و قوانین تازه به تصویب رسیده پیرامون این حوزه جلب می‌کنیم.

قوانین واردات و حضور خودروها در ایران

به جرات می‌توان گفت قوانین گمرکی ایران یکی از عجیب‌ترین و شاید غیرقابل تصورترین قوانین پیرامون واردات خودرو در سطح بین المللی است. قوانینی که مانع حضور بخش عظیمی از خودروهای به روز جهانی در ایران شده و بازار خودروی کشور را دچار کمبود تنوع در این عرصه کرده است.

عجیب‌ترین قانون پیرامون این موضوع عدم واردات خودروهایی با بیش از حجم پیشرانه 2500سی‌سی، به غیر از دو خودروی تویوتا هایلوکس و هایس بدلیل استفاده در مراکز امداد رسانی و خدماتی بوده که این امر نیز خود به‌ خود باعث بدون رقیب ماندن این اتومبیل‌ها شده است. لازم به ذکر است این قانون در سال 1392 به تصویب هیئت دولت رسیده و درحال حاضر اخباری پیرامون ایجاد پیش نویس و لغو این قانون و تغییر آن به ارزش مالی خودروها در کشور مقصد و محدود شدن واردات آن‌ها به کمتر از 3 هزار دستگاه در سال در نشریات دیداری و شنیداری در سطح کشور منتشر گردیده است.

از دیگر مسائل حاکم بر واردات، وجود نماینده فعال و اصلی طبق مجوز فروش و خدمات از شرکت مادر برای واردات خودروی مورد نظر است که بر طبق این قانون تمامی شرکت‌های واردکننده خودرو به کشور می‌بایست برای فعالیت و عرضه محصول مورد نظر خود از شرکت اصلی یا همان کمپانی سازنده مجوز رسمی دریافت نمایند.

یکی دیگر از موارد واردات بر طبق اعلام سازمان استاندارد و محیط زیست، این است که نمایندگی‌های مجاز قبل از ورود خودروی مورد نظرشان می‌بایست این نکته را رعایت کنند که استاندارد یورو 5 و از اواخر سال جاری و اوایل سال 97 استاندارد یورو 6 در مدل‌های وارداتی آن‌ها اجباری بوده و محصولات ورودی به بازار خودرویی ایران می‌بایست این استاندارد را در تمامی مدل‌ها کسب نمایند و شرکت‌های وارد کننده حق ورود نمونه‌هایی که سال ساخت آن‌ها بیش از یک سال و در بعضی موارد دو سال از سال فعلی میلادی است را دارا نخواهند بود.

لازم به ذکر است درحال حاضر ورود خودروهایی با پیشرانه دیزلی نیز به کشور ممنوع بوده مگر استفاده در مراکز خدماتی، دولتی و راهسازی و فقط نمونه‌های بنزین سوز، هیبرید و الکتریکی حق ورود به خاک ایران و شماره‌گذاری به صورت ملی را دارا هستند و ثبت سفارش خودرو فقط از طریق نمایندگی‌های فعال انجام شده و طبق سالیان گذشته واردکنندگان شخصی که از کارت بازرگانی خود برای واردات استفاده می‌کنند، مجاز به ثبت سفارش نخواهند بود.

نحوه اعمال عوارض گمرکی و هزینه‌های جاری در ورود و شماره‌گذاری

حال به سراغ بررسی شیوه ورود خودروها اعم از نحوه پرداخت عوارض‌گمرکی و سایر موارد پیرامون آن می‌پردازیم. طبق اعلام وزارت صنعت معدن و تجارت ، تعرفه واردات خودرو در سال 1396 همانند تعرفه واردات این محصولات در سال 95 بوده و تغییری نکرده است.

بر این اساس تعرفه واردات خودروهای سواری با حجم موتور تا 2000 سی‌سی همچنان معادل 40 درصد خواهد بود. همچنین تعرفه واردات خودروهای با حجم موتور 2000 تا 2500 سی‌سی نیز مانند سال‌جاری معادل 55 درصد است. برای خودروهای هیبرید و الکتریکی نیز با توجه به آلایندگی پایین این محصولات، میزان عوارضی برابر با 4 درصد در نظر گرفته شده است.

مجموع هزینه‌های گمرکی

در مجموع هزینه‌های گمرکی یک خودرو برای ورود، ارزش CIF خودرو است. این نکته، ملاک اصلی گمرک برای قیمت‌گذاری خودرو و محاسبات پیرامون آن بوده و CIF شامل جمع موارد زیر می‌شود.

تعرفه واردات قیمت خرید خودرو (شامل قیمت پایه و آپشن‌های آن)، بیمه خودرو تا بندر مقصد و هزینه حمل تا بندر مقصد پس از ورود خودرو به یکی از گمرکات کشور باید پرداخت شود که این تعرفه بسته به حجم موتور متفاوت است که در بخش نحوه اعمال عوارض گمرکی به آن پرداختیم.

از دیگر موارد پیرامون این هزینه‌ها می‌توان به هزینه انبارداری تخلیه و بارگیری عوارض بندری، عوارض هلال احمر، عوارضی جهت خرید آمبولانس، هزینه ثبت سفارش، هزینه‌های مربوط به شرکت استاندارد، عوارض وزارت راه و شهر سازی (در صورت استفاده از حمل ناوگان خارجی)، هزینه بانکی شامل کارمزد بدون احتساب سود و خسارت تاخیر، هزینه‌های اسقاط خودروی فرسوده (که با توجه به مصرف سوخت خودروی وارداتی از 1 تا 4 عدد متغیر است) اشاره کرد.

مجموع هزینه‌های اعمال شده بر واردکننده

هزینه‌های خدمات پس از فروش و گارانتی (3 درصد CIF)، هزینه‌های انبارداری، هزینه‌های بازرسی قبل از تحویل خودرو (PID)، هزینه حمل و نقل خودرو به مراکز PID و از PID به مراکز فروش، هزینه شماره‌گذاری که 10 درصد هزینه C&F است (C&F مجموع قیمت خودرو و هزینه حمل به کشور است)، 8 درصد هزینه C&F به عنوان عوارض و مالیات شماره‌گذاری به حساب اداره دارایی، 7 درصد به عنوان سود واردکننده، 9 درصد نیز هزینه مالیات بر ارزش افزوده است. اما این عوارض در برخی از مواقع متغیر بوده، که این امر جز موارد خاص می‌شود.

حال بطور مثال هزینه واردات یکی از پرفروش‌ترین خودروهای وارداتی را بررسی کرده تا هزینه‌های جانبی این مدل قبل از ورود به بازار و فروش به مشتریان مشخص شود. خودروی مورد نظر سانتافه است که مدل 2017 آن را بر طبق تعرفه واردات گمرکی و هزینه‌های جاری آن برای ورود به کشور محاسبه می‌کنیم. لازم به ذکر است نحوه این محاسبه از مبدا کشور امارات بر طبق واحد مالی این کشور یعنی درهم به مقصد بندر عباس ایران و هزینه حمل خودرو به تهران به واحد مالی ایران یعنی تومان خواهد بود.

1- گمرکی

شامل هزینه‌های گمرکی، ثبت سفارش، 1% هلال احمر، عوارض بندری، حق العمل و عوارض خزانه که مجموعه آن‌ها برای این خودرو برابر با قیمت 60،446،806 میلیون تومان است.

2- 9% مالیات بر ارزش افزوده

9% مالیات بر ارزش افزوده خودرو که در قوانین گمرکی ذکر گردیده است و ارزش آن بر روی این خودرو برابر با قیمت 13،951،537 میلیون تومان است.

3- 5% عوارض خودروی وارداتی

5% از ارزش FOB خودرو در هنگام واردات به کشور که بر روی این خودرو برابر با قیمت 4،873،327 میلیون تومان است.

4- 10%خزانه

10% از ارزش CFR خودرو با احتساب بیمه که در مرحله شماره گذاری اعمال می‌شود و برای این خودرو برابر با قیمت 10،001،102 میلیون تومان است.

5- استاندارد و بازرسی

شامل هزینه بازرسی خودرو در گمرک و دریافت گواهی ایمنی از اداره استاندارد می‌شود و برای این خودرو برابر با قیمت 796،107 هزار تومان است.

6- تبصره 13

مستهلک کردن تعدادی خودروی اسقاطی با توجه به مصرف سوخت آن‌ها که مجموع این هزینه برای این خودرو برابر با قیمت 10،400،000 میلیون تومان است.

7- مالیات شماره گذاری

2% از جمع ارزش گمرکی و حقوق ورودی که در مرحله شماره گذاری اعمال می‌شود که برای این خودرو برابر با قیمت 4،100،000 میلیون تومان است.

8- عوارض شماره گذاری

1% از جمع ارزش گمرکی و حقوق ورودی که در مرحله شماره گذاری اعمال می‌شود که برای این خودرو برابر با قیمت 2،050،000 میلیون تومان است.

9- مالیات نقل و انتقال

1% از جمع ارزش گمرکی و حقوق ورودی که در مرحله شماره گذاری اعمال می‌شود که برای این خودرو برابر با قیمت 2،050،000 میلیون تومان است.

10- بیمه شخص ثالث

بیمه شخص ثالث جهت شماره گذاری که برای این خودرو برابر با قیمت 1،060،000 میلیون تومان است.

11- نمایندگی (گارانتی)

3% از ارزش CFR با احتساب 9% مالیات بر ارزش افزوده برای خدمات گارانتی که بر روی این خودرو برابر با قیمت 3،254،089 میلیون تومان است.

12-حمل و نقل

شامل هزینه‌های تخلیه، بارگیری و حمل خودرو بوده که با توجه به مسیر مبدا و مقصد متغیر و در این مرجله با توجه به انتخاب مسیر مبدا از کشور امارات و مسیر مقصد در بندر عباس ایران این هزینه بر روی این خودرو برابر با قیمت 1،170،000 میلیون تومان است.

حال اگر این اعداد بدست آمده برای احتساب مجموع هزینه‌های این خودرو با یکدیگر جمع نماییم، به مبلغ 114،152،971 میلیون تومان می‌رسیم، یعنی برای ورود یک دستگاه خودروی سانتافه به کشور طبق تمامی هزینه‌های جاری گمرکی و سایر موارد می‌بایست 114 میلیون تومان هزینه شود. در حال حاضر یک دستگاه سانتافه فول آپشن با تمامی امکانات خود قمیتی برابر با 245 الی 255 میلیون تومان را داراست.