یکی از قطعات بسیار مهم هر خودرو که امکان حرکت بدون آن برای خودروها فراهم نبوده و جزو قطعات اصلی محسوب می‌شود، باتری خودرو است که در بسیاری از موارد به دلیل عدم آشنایی صاحبان خودرو با انواع باتری اتومبیل و روش‌های نگهداری از آنها، منجر به اتفاقاتی می‌شود که سرانجامی جز ضرر و هزینه برای صاحب خودرو نداشته و هزینه گزافی را برای وی به همراه دارد.
در ادامه به صورت مختصر و مفید و البته کامل به موضوع باتری اتومبیل و نکاتی که برای نگهداری و افزایش طول عمر آن باید بدانید، می‌پردازیم.
کارشناسان و اهالی خودرو می‌گویند باتری خودرو، قلب دوم خودرو محسوب شده و به همین دلیل باید مراقبت‌هایی برای بهبود عملکرد آن و همچنین افزایش طول عمر آن انجام شود. باتری اتومبیل در بازار به دو نوع است که در ادامه به بررسی مفصل هر کدام از آنها می‌پردازیم:
اولین نوع از باتری‌های موجود در بازار از نوع (LM =Low Maintanace) هستند. این نوع از باتری‌ها، از نوعی هستند که به مراقبت اندکی نیاز دارند و نباید به حال خود رها شوند. نوع دوم از باتری‌ها از نوع (FM =Free Maintanace) هستند که بر خلاف نوع اول نیاز به مراقبت نداشته و تا پایان مدت عمر آنها، می‌توان بدون مشکل از آنها استفاده کرد. به باتری‌های از نوع اول غیر سیلد گفته می‌شود و نوع دوم را نیز سیلد می‌نامند.
باتری‌های نوع اول از جنس سرب آنتیموان/ کلسیم هستند که 2 آلیاژی یا هیبریدی نیز نامیده می‌شوند. در مقابل باتری‌های نوع دوم از جنس سرب – کلسیم / کلسیم هستند.
البته اینکه گفته شد، باتری‌های از نوع دوم نیاز به مراقبت ندارند، بدین معنی نیست که به طور کلی نیاز به مراقبت نداشته باشند، بلکه صرف بررسی‌هایی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم، کافی بوده و توسط خود افراد نیز قابل انجام است و نیازی به مراجعه به متخصصین ندارد و هزینه‌ای روی دوش صاحب خودرو نخواهد گذاشت.
باتری‌های از نوع دوم دارای عمر طولانی‌تر هستند و از کیفیت بالاتری نیز برخوردار هستند. از دیگر ویژگی‌هایی که می‌توان برای این نوع از باتری‌ها ذکر کرد:
- این باتری‌ها نسبت به باتری‌های دیگر سریع‌تر شارژ می‌شوند
- در صورتی که بیشتر از حد شارژ شوند، مقاومت بیشتری را از خود نشان می‌دهند
- ترمینال‌های موجود در باتری نوع دوم دچار خوردگی کمتری می‌شوند.
- زمان نگهداری و طول عمر این باتری‌ها از مدت بالاتری برخوردار بوده و از نظر هزینه برای صاحب خودرو به صرفه‌تر ارزیابی می‌شود.
- در مقابل در صورتی که دشارژ عمیق (Deep Discharge) صورت بگیرد، به دلیل ریزش مواد داخل آن، ضررهای بیشتری به آن وارد شده و ضربات بیشتری را متحمل می‌شود.
معمولا کارشناسان خودرو می‌گویند در مناطق با آب و هوای گرم نیازمند باتری‌های غیرسیلد یا نوع اول هستند تا بتوانند در صورت گرم شدن و بخار شدن آب داخل باتری، امکان اضافه کردن آب وجود داشته باشد چرا که در باتری‌های سیلد این امکان وجود ندارد. البته قابل ذکر است که طول عمر باتری اتومبیل معمولا چیزی بین 18 تا 24 ماه است و بعد از این مدت، در صورت سالم بودن نیز، صرفا یک ریسک بزرگ محسوب می‌شود که باید صاحب خودرو آن را بپذیرد.
نحوه عملکرد باتری اتومبیل به این‌گونه است که با طراحی خاصی که روی آن صورت گرفته برای 5 تا 15 ثانیه اول استارت زدن خودرو، آمپر بالایی را برای موتور تامین نموده و بدون مشکل می‌بایست کار کند.
معمولا باتری اتومبیل برای مواردی از جمله استارت زدن خودرو و تامین روشنایی خودرو و جرقه‌های مورد نیاز در خودرو و همچنین تثبیت انرژی در خودرو استفاده می‌شود و برای دیگر کارهای در حال انجام خودرو، نیازی به باتری وجود ندارد ولی موارد گفته شده، اساسی‌ترین نیازهای خودرو است که برای حرکت لازم است.
رسوب‌های ایجاد شده در باتری اتومبیل از جمله مواردی است که در اثر دشارژ عمیق، لرزش‌های زیاد و گرما ایجاد می‌شود و از عمر آن می‌کاهد. از دیگر دلایلی که منجر به خرابی باتری اتومبیل می‌شود، سولفاته شدن آن است که معمولا در اثر انبار شدن و یا بلا استفاده ماندن باتری بوجود می‌آید. معمولا خودروهایی که برای مدل طولانی بلااستفاده می‌مانند و یا اینکه باتری‌هایی که در انبار فروشگاه‌ها باقی می‌مانند از استعداد بیشتری برای سولفاته شدن برخوردار بوده و به همین دلیل توصیه می‌شود برای خودروهای بلا استفاده هر چند وقت یکبار چند دقیقه روشن شوند و از باتری آن تا حداکثر ممکن، استفاده شود.
از دیگر موارد مضر برای باتری اتومبیل هوای گرم است که به گفته بعضی از کارشناسان حتی به عنوان یک سم بزرگ برای باتری خودرو تعریف می‌گردد. بسیاری از کارشناسان ضرر گرما برای باتری را تا نصف شدن عمر آن اعلام می‌نمایند که یک هزینه گزاف روی دست صاحب خودرو خواهد گذاشت.
یکی از راه‌هایی که می‌توان با استفاده از آن، صحت و سقم کار و فعالیت باتری اتومبیل را بررسی کرد، استارت در جای خودرو در هوای سرد است که میزان قدرت و توان باتری اتومبیل را مشخص می‌کند. البته این اقدام در صبح زود و قبل از حرکت خودرو انجام شود، نتیجه بهتری را به صاحب خودرو ارائه می‌نماید. به طور کلی باید به صورت ماهانه در آب و هوای گرم و در هوای سرد نیز به صورت دوره‌های کوتاه مدت بررسی‌های لازم روی باتری اتومبیل انجام شود تا صحت کاربری آنها مشخص شود.
در هنگام کار با باتری اتومبیل باید به چه نکاتی توجه نمائیم؟
بسیاری از افراد برای کار کردن با باتری اتومبیل و چک کردن آن، بدون توجه به نکات ایمنی اقدام به کار با آن می‌کنند که اتفاقات جبران ناپذیری را به همراه دارد. برای اینکه بتوانید ایمنی کاملی در کار با باتری اتومبیل داشته باشید موارد زیر را در ذهنتان بسپارید:
- حواستان به تهویه مطبوع خودرو باشد. در مکان‌های بسته و بدون هوا حتی‌المقدور اقدام به کار با باتری نکنید
- یکی از بزرگترین اشتباهات افراد در هنگام کار با باتری، در دست داشتن جواهرات است که یک رسانا محسوب شده و اتفاقات جبران‌ناپذیری را در جسم افراد ایجاد می‌کند. به طور مثال در صورت در دست داشتن انگشتر و در صورت برخورد آن با باتری، قطعا محیط زیر انگشتر دچار سوختگی خواهد شد و پوست دست را از بین میبرد.
- در هنگام کار با باتری اتومبیل حتما از لباس‌های محافظت کننده استفاده نمائید. البته بدیهی است این لباس برای کارهای جدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- استفاده از عینک ایمنی مخصوص از دیگر اقداماتی است که قطعا در محافظت از چشم در برابر صدمات و جرقه‌های احتمالی، مفید خواهد بود.
- نکته بعدی یک نکته پیش پا افتاده است: احتیاط کنید، باتری خطرناک‌تر از چیزی است که فکرش را می‌کنید. آن را دست کم نگیرید
- نکات اعلام شده توسط سازنده باتری پیرامون باتری به باتری کردن، تست باتری و نصب باتری را مطالعه کرده و آنها را رعایت کنید.
نکات بالا و نکاتی که در دیگر مقالات چرخان به آنها اشاره کردیم، همگی ضامن سلامتی و ایمنی شما در برابر اتفاقاتی است که معمولا صاحبان خودروها با آن روبرو هستند. امیدواریم این مقاله مورد استفاده شده واقع شده باشد.
