خودرو سازی علاوه بر اینکه یکی از بزرگترین و مهمترین صنایع تولیدی کشور محسوب میشود، به عنوان یکی از بازارهای مصرف کننده فولاد نیز اهمیت و جایگاه ویژهای دارد. از رایجترین مقاطع فولادی پر کاربرد در این بخش صنعت، باید به انواع ورق خودرو اشاره کرد. قابلیت شکلپذیری فوقالعاده بالای این ورق های فولادی با حفظ استحکام آلیاژ اولیه، دست طراحان صنعت خودرو را کاملا باز گذاشته است. این ویژگی مثبت ورق خودرویی موجب شده تا نه تنها در بدنه، بلکه در بخشهای داخلی نیز این مقطع فولادی مورد استفاده قرار گیرد.
حفظ جان سرنشینان خودرو فقط به رعایت دقت، اصول و قواعد رانندگی وابسته نیست. جنس اجزای سازنده این وسیله نقلیه نیز در جلوگیری از آسیب دیدگی پس از تصادف بسیار موثر است. ساخت بدنه خودرو به دلیل آنکه اولین جز بیرونی خودرو است که از افراد سرنشین مراقبت میکند، باید با نهایت دقت و به کمک مناسبترین آلیاژهای فلزی انجام شود. در میان مواد فلزی موجود، فولاد به دلیل خواص مکانیکی مطلوب و ارزان قیمت بودن، سالهاست که در تولید ورق بدنه خودرو مورد استفاده قرار میگیرد. گرچه در سالهای اخیر به دنبال کاهش وزن خودرو، تولیدکنندگان به دنبال بکارگیری آلیاژهای پیشرفته و جدید بودهاند، اما به دلیل نبود جایگزین مناسب همچنان فولاد انتخاب اول در تولید ورق بدنه خودرو است.
طیف گسترده آلیاژهای فولادی در تولید ورق خودرویی کاربرد دارد. این مساله در قیمت ورق مصرفی تاثیر مستقیمی میگذارد. در ادامه با آلیاژهای مصرفی در این بخش آشنا خواهید شد.
جنس ورق بدنه خودرو چیست؟
آلیاژ فولادی مورد استفاده در بدنه خودرو باید چند ویژگی مهم داشته باشد: استحکام کافی در برابر ضربههای وارده و سبک بودن. در واقع شدت ضربه وارد شده نباید موجب فروپاشی بدنه شود. از طرفی وزن بالا، مانعی برای شتاب گرفتن اتومبیل است. دستیابی به این خواص مکانیکی با تغییر در درصد عناصر سازنده و کنترل مواد آلیاژی ترکیب امکانپذیر است.
در ساخت ورق خودرویی عمدتا از آلیاژهای فولادی زیر استفاده میشود:
- ASTM A36
- C1010
- 1045
- 1141
در بررسی خواص مکانیکی این نوع ورق های خودرو مواردی چون مقاومت به ضربه، خاصیت جوشکاری مناسب، انعطافپذیری و استحکام دیده میشود.
در سالهای اخیر انواع جدیدی از آلیاژهای فولادی در این صنعت مورد استفاده قرار گرفته است. این مواد جدید استحکام بالایی داشته و اغلب وزنی سبکتر نسبت به سایر آلیاژها دارند. فولادهای جدید بدنه خودرو به شرح زیر است:
- MS
- Trip
- DP
- CP
- TRIP
- STRIP
به این فولادها به اصلاح فولادهای چند فازی گفته میشود.
ساخت بدنه خودرو با ورق گالوانیزه
ورق های فولادی در بازار به دو دسته سرد و گرم تقسیم میشوند. تفاوت در کیفیت ظاهری ورق های سرد و گرم موجب شده تا در تولید بدنه از ورق سرد و در سایر بخشها که کمتر دیده میشوند و استحکام اهمیت بالاتری دارد، از ورق گرم استفاده شود.
برای حفظ استحکام و ظاهر ورق های فولادی را پوشش دهی میکنند. ورق گالوانیزه یکی از مهمترین ورقهای پوششی است که امروزه کاربرد بسیاری در تولید بدنه خودرو دارد. لایه نازکی از فلز روی که بر این نوع ورق قرار میگیرد، از فولاد در برابر شرایط محیطی چون تابش نور مستقیم، مواد خورنده و … حفاظت میکند. به این ترتیب عمر بدنه تا حد مطلوبی افزایش پیدا میکند.
علاوه بر بدنه از سایر ورق های فولادی در بخشهای مختلف خودرو نیز استفاده میشود. مثلا در ساخت سیستم تعلیق خودرو ورق سیاه مورد استفاده قرار میگیرد. در مقایسه با ورق گالوانیزه، قیمت ورق سیاه کمتر است؛ چرا که پرداخت کمتری بر روی سطح این نوع ورقها انجام میشود.
در ساخت سیستم انتقال قدرت و یا فنربندی نیز ورق روغنی کاربرد دارد. گرچه ورق استیل کالایی گران قیمت به حساب میآید، اما مقاومت عالی آن در برابر خوردگی و استحکام بالا باعث شده تا در سیستم اگزوز، چارچوب در و … مورد استفاده قرار گیرد.
ضخامت ورق بدنه خودرو
ضخامت ورق بر روی قابلیت شکلپذیری تاثیر میگذارد. به طور کلی با افزایش ضخامت، شکلپذیری کاهش مییابد. ورق مورد استفاده در صنعت خودرو از ضخامت 0.4 تا 2 میلیمتر متغیر است. همچنین عرض این مقاطع 800، 880 و 1000 میلیمتر انتخاب میشود. انتخاب ضخامت بسته به نوع ماشین متغیر است. مثلا در ساخت بدنه پژو 405 از ورق سیاه ضخامت 0.7 استفاده میشود. ضخامت و وزن با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند. از آنجا که در تولید خودرو کنترل وزن بسیار حائز اهمیت است، بنابراین انتخاب ضخامت بهینه ورق امری مهم تلقی میشود.
تغییرات قیمت ورق خودرو
حدود 30 درصد از وزن خودرو به بدنه تعلق دارد که به کمک انواع ورق فولادی تولید میشود. حجم بالای مصرف ورق در این صنعت باعث میشود تا تغییرات قیمت ورق خودرو برای افراد فعال در این حوزه اهمیت داشته باشد.
به طور کلی موارد زیر در تغییرات و نوسانات بازار ورق تاثیرگذار است:
- میزان عرضه و تقاضا
- نرخ روز دلار
- شرایط سیاسی
- نرخ ماده اولیه
تغییر وضعیت هر کدام از موارد ذکر شده باعث تغییر و تحول قیمتها خواهد شد.
تولید ورق خودرو در ایران
خوشبختانه در سالهای اخیر با پیشرفت صنعت فولادی کشور کارخانههای بسیاری به تولید ورقهای فولادی مشغول شدهاند. کالاهای تولیدی در صنایع مختلفی چون ساختمان سازی، خودروسازی و … مورد استفاده قرار میگیرد.
از جمله تولید کنندگان مطرح ورق خودرو در ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- فولاد اکسین خوزستان
- فولاد گیلان
- فولاد کاویان
- فولاد مبارکه
- فولاد تاراز
- شرکت ورق خودرو چهارمحال و بختیاری
کیفیت تولید ورق فولادی در ایران به اندازهای است که برخی از کارخانهها محصولات خود را به کشورهای همسایه و اروپایی صادر میکنند.
تهیه ورق از منابع معتبر
در سالهای اخیر با رشد فضای مجازی، استعلام قیمتها از حالت سنتی به آنلاین تغییر رویه داده است.
پیشرو صنعت نفت آسیا، به عنوان مرجع قیمت دهی آهن آلات، قیمت تمامی مقاطع فولادی چون انواع ورق را در سایت مجموعه به نشانی www.iromart.com به صورت روزانه اعلام میکند. همچنین کارشناسان با تجربه پیشرو صنعت نفت آسیا از طریق شماره تماس 02145306 آماده پاسخگویی به پرسشهای شما هستند.
الان کدوم ورق رو بیشتر استفاده میکننن برای ماشین های خارجی؟
امیدواریم بازار خودرو و ورق کاهشی باشه..
ورق خودرو مورد استفاده در ایران از کدامیک از این آلیاژهاست؟
ورق آهن سیاه
سلام ادمین محترم سایت charkhan من در حوزه مواد غذایی کار می کنم لطفا یک مقاله اموزشی در مورد این که چه نوع ورقی برای تهیه مخازن پخت غذا مناسب است بگذارید و راجب قیمت های آن ها هم صحبت کنید.با تشکر.
سلام با تشکر از سایت خوبتون من دانشجوی فولاد و مهندسی مواد هستم و از سایت شما دیدن می کنم ممنون میشم در حوزه فولاد و متالوژی مطالب و ویدئوهای آموزشی بزارید.
مطالب خوب و بدرد بخوری تو سایتتون خوندم
ممنونم از شما