یکی از قسمت‌های مهم هر خودرو، سیستم تعلیق است. این سیستم با جذب ضربه‌های ناشی از دست‌اندازها و ناهمواری‌های مسیر، سواری راحتی را برای سرنشینان فراهم می‌کند و باعث کنترل و هدایت‌پذیری خودرو می‌شود. یکی از مهمترین قطعات سیستم تعلیق، کمک‌فنر است. هر چرخ خودرو یک کمک‌فنر دارد که وظیفه آن جذب ضربات است. این قطعه اما ممکن است به‌مرور زمان به دلایل مختلفی خراب شود که در این صورت نه‌تنها راحتی سواری خودرو کاهش پیدا می‌کند بلکه حتی می‌تواند خطرناک باشد و کنترل و هدایت خودرو را دشوار کند. البته قبلا بصورت کلی به علائم خرابی جلوبندی در وبلاگ پتروتکس اشاره کرده‌ایم و اینبار به علائم خرابی کمک فنر خودرو پرداختیم.
علائم خرابی کمک فنر
با توجه به توضیحاتی که داده شد، خرابی کمک‌فنر را باید جدی گرفت و هرچه سریع‌تر نسبت به برطرف کردن آن اقدام کرد. این قطعه در صورت خرابی علائمی از خود نشان می‌دهد که توجه به آن‌ها مهم خواهد بود. در ادامه این علائم را مرور خواهیم کرد.
کشیده شدن خودرو به یک سمت
خودرو زمانی که مشکلی نداشته باشد، باید حتی در صورت رها کردن فرمان، کاملاً صاف حرکت کند اما اگر هنگام رانندگی خودرو دائماً به یک سمت کشیده شود، می‌تواند نشانه‌ای از خرابی کمک‌فنر باشد.
تکان‌ها و حرکات غیرعادی خودرو
زمانی که کمک‌فنرها مشکل پیدا کرده باشند، خودرو هنگام عبور از روی دست‌اندازها و سرعت‌گیرها تکان‌های غیرعادی خواهد داشت و هنگام ترمز گیری حالت شیرجه زدن پیدا می‌کند.
صداهای غیرعادی
خرابی کمک فنر ممکن است باعث تولید صداهای غیرعادی هنگام رانندگی با خودرو شود. در این صورت، ممکن است هنگام عبور از روی دست‌اندازها از قسمت سیستم تعلیق خودرو صدای تقه مانندی به گوش برسد. این صدا به دلیل شل شدن پیچ نگه‌دارنده کمک فنر شنیده می‌شود.
لرزش و ناپایداری
یکی دیگر از علائم خرابی کمک فنرلرزش و ناپایداری خودرو در زمان حرکت است. همان‌طور که گفته شد، کمک‌فنرها و سیستم تعلیق در کنترل خودرو نقش مهمی دارند و خرابی کمک‌فنر می‌تواند باعث لرزش و یا ناپایداری خودرو شود. این مشکل در پیچ‌ها بیشتر خود را نشان می‌دهد و کنترل خودرو را دشوار می‌کند.
کاهش ارتفاع غیرطبیعی یک سمت خودرو
ازآنجایی‌که وزن اتاق خودرو روی دوش کمک‌فنرها قرار دارد، اگر یکی از کمک‌فنرها خراب شده یا مشکل حادی مثل شکستگی یا کج شدن پیدا کرده باشد، فاصله خودرو از زمین در همان سمت به‌طور غیرطبیعی کاهش پیدا می‌کند. این مشکل در جلو به خاطر وزن پیشرانه بیشتر خود را نشان خواهد داد و خودرو بشدت به زمین نزدیک می‌شود.
نشت روغن از کمک فنرها
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تشخیص خرابی کمک فنر عقب، مشاهده نشت روغن است. از این طریق، با یک نگاه ساده می‌توان خرابی را تشخیص داد. این روش یکی از بارزترین علائم خرابی کمک فنر خودروبحساب می‌آید.
رقص چرخ‌ها
به حرکت چرخ‌ها به سمت بالا و پایین هنگام عبور از روی ناهمواری‌های مسیر اصطلاحاً رقص چرخ گفته می‌شود. این موضوع خبر از خرابی کمک‌فنرها می‌دهد.
ساییدگی لاستیک‌ها
در حالت عادی، هر چهار لاستیک خودرو باید به‌طور یکنواخت و به‌مرور زمان ساییده شوند اما اگر یکی از لاستیک‌ها به‌طورغیرعادی ساییده شود می‌تواند نشانه خرابی کمک‌فنر باشد. بهتر است برای جلوگیری از خسارت به لاستیک‌ها علائم لاستیک سایی را مطالعه کنید.
دلایل خرابی کمک فنر
هرچند کمک‌فنرها هم مثل اکثر قطعات خودرو عمر مشخصی دارند و پس از مدتی باید تعویض شوند اما عواملی هم هستند که عمر کمک‌فنرها را کوتاه کرده و باعث خرابی زودرس آن‌ها می‌شوند. این عوامل عبارت‌اند از:
- ترمز گیری‌های ناگهانی
- تردد زیاد در جاده‌های پردست‌انداز
- سنگین کردن بیش‌ازحد بار خودرو
- حرکت با سرعت بالا روی دست‌اندازها
راه‌های افزایش عمر کمک فنر
همان‌طور که اشاره شد، کمک‌فنرهای خودرو به‌مرور زمان مستهلک می‌شوند و باید تعویض شوند اما با انجام اقداماتی می‌توان عمر مفید آن‌ها را افزایش داد:
رانندگی درست مهمترین راه پیشگیری خرابی کمک فنر خودرو
یکی از مهمترین عواملی که می‌تواند عمر کمک‌فنرها را افزایش دهد، شیوه رانندگی است. اگر با سرعت بالا از روی سرعت‌گیرها و دست‌اندازها عبور می‌کنید و دائماً چرخ‌های خودرو را درون چاله‌ها می‌اندازید، خیلی زود با خرابی کمک‌فنرها مواجه خواهید شد. علاوه بر این، ترمز گیری‌های شدید هم می‌تواند عمر کمک‌فنرها را کاهش دهد.
تنظیم جلوبندی
اگر جلوبندی خودرو دچار مشکل باشد، به کمک‌فنرها فشار وارد می‌کند و می‌تواند باعث خرابی آن‌ها شود؛ بنابراین، بهتر است هر چند وقت یک‌بار جلوبندی خودرو را بررسی کنید تا از عدم وجود مشکلی مطمئن شوید.
وضعیت درست لاستیک‌ها
اگر لاستیک‌های خودرو باهم هماهنگ نباشند یا دچار ساییدگی شده باشند، روی عملکرد کمک‌فنرها تأثیر خواهد گذاشت. همچنین تنظیم باد تایرها هم بسیار مهم است.
زمان مناسب برای تعویض کمک فنرو جلوگیری از علائم خرابی کمک فنر
به گفته کارشناسان، بهتر است پس از 80 هزار کیلومتر پیمایش اقدام به تعویض کمک‌فنرها کنید اما همان‌طور که اشاره شد، عوامل مختلفی می‌توانند این عدد را کاهش یا افزایش دهند؛ بنابراین، بهترین راه برای تشخیص زمان تعویض کمک‌فنر توجه به عواملی است که در بالا توضیح دادیم. همچنین یکی از راه‌ها برای آزمایش سلامت کمک‌فنر این است که هر دو دست خود را روی گلگیر بگذارید و تا جای ممکن به پایین فشار دهید. اگر با رها کردن فشار، خودرو به‌راحتی بالا نیامد، نشان از وجود مشکلی در کمک‌فنر دارد. برای تعویض کمک‌فنرها نیز بهتر است هردو کمک‌فنر جلو یا عقب را هم‌زمان به‌صورت جفتی تعویض کنید حتی اگر یکی از آن‌ها خراب نشده باشد زیرا کمک‌فنر کهنه می‌تواند به‌مرور زمان کمک‌فنر نو را خراب کند.
