این روزها که قیمت بیت‌کوین رکورد زده و تقریبا به 100 هزار دلار رسیده، یک مقایسه جالب درباره مقایسه قیمت خودرو در ایران و سایر کشورها با ارز دیجیتال انجام دادیم که نتایجش واقعا شگفت‌انگیز و در عین حال شوکه‌کننده است! بگذارید با یه مثال ساده شروع کنیم: آیا می‌دانستید با پولی که در ایران برای خرید یک پراید 111 نیاز دارید (حدود 0.15 بیت‌کوین)، می‌توانید در کشورهای دیگر یک ماشین نو و لاکچری خریداری کنید؟ خیلی جالب است، نه؟!
قبل از هر چیزی باید بدانید که این مطلب در آذرماه 1403 نوشته شده است. در بخش خودروهای لوکس، تفاوت قیمت‌ها به وضوح مشهود است. به عنوان مثال، تویوتا کمری مدل 2024 در ایران حدود 4.8 میلیارد تومان (معادل 1.91 بیت‌کوین) قیمت دارد، در حالی که قیمت جهانی آن تنها 28,500 دلار است. به عبارت دیگر، با هزینه خرید یک دستگاه تویوتا کمری در ایران می‌توان تقریبا دو دستگاه از همین خودرو را در بازار آمریکا خریداری کرد.
مثال بارزتر، بی‌ام‌و X3 است که در ایران 8.5 میلیارد تومان (معادل 3.39 بیت‌کوین) قیمت‌گذاری شده، در حالی که در بازار جهانی تنها 48 هزار دلار قیمت دارد. این یعنی مصرف‌کنندگان ایرانی برای خرید این خودرو بیش از دو برابر قیمت جهانی پرداخت می‌کنند.
حتی خودروهای تولید داخل نیز از این قاعده مستثنی نیستند. خودروی تارا با قیمت حدود 820 میلیون تومان (معادل 0.33 بیت‌کوین) به فروش می‌رسد، که با توجه به امکانات و کیفیت آن، همچنان قیمت بالایی محسوب می‌شود.
عوامل اصلی موثر در این تفاوت قیمت
- تعرفه‌های گمرکی سنگین برای واردات خودرو
- محدودیت‌های تجاری و تحریم‌های بین‌المللی
- انحصار در صنعت خودروسازی داخلی
- نوسانات شدید نرخ ارز
این مقایسه نشان می‌دهد که حتی با وجود محاسبه قیمت‌ها بر اساس ارز دیجیتال، همچنان قیمت خودرو در ایران به طور قابل توجهی بالاتر از قیمت‌های جهانی است. بنابراین مشکل اصلی در ساختار بازار خودرو و سیاست‌های اقتصادی است، نه صرفا نوسانات ارزی.
با وجود افزایش قیمت بیت‌کوین و کاهش معادل بیت‌کوینی قیمت خودروها، همچنان قیمت‌ها در ایران چند برابر قیمت جهانی هستند. این موضوع نشان می‌دهد که مشکل فراتر از نوسانات نرخ ارز است.
مقایسه قیمت خودرو در ایران و سایر کشورها با ارز دیجیتال (پاییز 1403)
| نام خودرو | قیمت در ایران (تومان) | معادل بیت‌کوین | معادل دلار | قیمت جهانی (دلار) |
|---|---|---|---|---|
| پراید 111 (مدل 1401) | 380,000,000 | 0.15 | 5,277 | 3,000 |
| پژو 206 تیپ 2 (مدل 1402) | 520,000,000 | 0.21 | 7,222 | 8,500 |
| دنا پلاس دنده‌ای (مدل 1402) | 780,000,000 | 0.31 | 10,833 | 9,500 |
| تارا دنده‌ای (مدل 1402) | 820,000,000 | 0.33 | 11,389 | 12,000 |
| هایما S7 (مدل 1402) | 2,000,000,000 | 0.98 | 34,027 | 26,000 |
| تویوتا کمری (مدل 2024) | 4,800,000,000 | 1.92 | 66,667 | 28,500 |
| بی‌ام‌و X3 (مدل 2023) | 8,500,000,000 | 3.39 | 118,055 | 48,000 |
| تویوتا لندکروزر GR Sport | 15,000,000,000 | 2.123 | 212,329 | 85,000 |
| تسلا مدل ۳ | 6,500,000,000 | 0.890 | 89,041 | 42,000 |
| هیوندای النترا | 2,500,000,000 | 0.342 | 34,247 | 24,000 |
بررسی قیمت خودروها در بازار ایران و مقایسه آن با قیمت‌های جهانی تفاوت‌های قابل توجهی را نشان می‌دهد. در بخش خودروهای داخلی، پراید 111 که دیگر تولید نمی‌شود، با قیمتی حدود 380 میلیون تومان معادل 5,277 دلار در بازار معامله می‌شود، در حالی که قیمت جهانی آن تنها 3,000 دلار است که اگر ضرب‌در دلار 73000 تومان (برای تاریخ 21 آذر ماه 1403) کنیم، چیزی معادل 219 تومان می‌شود!
این اختلاف قیمت نشان‌دهنده این است که حتی خودروهای اقتصادی در ایران با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی خود به فروش می‌رسند. در مورد خودروهای به‌روزتر تولید داخل مانند تارا و دنا پلاس، وضعیتی متعادل‌تر مشاهده می‌شود. این خودروها تقریبا با قیمتی نزدیک به قیمت جهانی خود معامله می‌شوند که می‌تواند نشان‌دهنده قیمت‌گذاری منطقی‌تر در این بخش باشد.
اما در بخش خودروهای مونتاژی و وارداتی، داستان کاملا متفاوت است. برای مثال، اگر بخواهیم به سراغ یک خودروی دیگر یعنی هیوندای النترا برویم، قیمت جهانی آن به دلار 24000 دلار است که اگر با دلار 73000 تومان در نظر بگیریم، قیمت این خودرو در بازار ایران باید چیزی حدود 1.760.000.000 باشد، نه 2.500.000.000 تومان! این اختلاف قیمت دلایل زیادی دارد که در بالا به آنها اشاره کردیم.
هایما S7 به عنوان یک خودروی مونتاژی با قیمتی حدود 30 درصد بالاتر از قیمت جهانی در بازار ایران عرضه می‌شود. این افزایش قیمت عمدتا به دلیل هزینه‌های مونتاژ و تعرفه‌های واردات قطعات است.
وضعیت خودروهای وارداتی مانند تویوتا کمری 2024 و بی‌ام‌و X3 بسیار چشمگیرتر است. کمری با قیمتی بیش از دو برابر قیمت جهانی و بی‌ام‌و X3 با قیمتی حدود دو و نیم برابر قیمت جهانی در بازار ایران عرضه می‌شوند. این افزایش قیمت عمدتا ناشی از تعرفه‌های سنگین گمرکی، مالیات‌ها و هزینه‌های دیگر است.
