آیا پروژه حذف خودروسازان چینی کلید خورده است؟

روزهای گذشته بازار خودروی کشور در التهاب کامل بوده و دلیل آن هم عدم شماره‌گذاری برخی از خودروهای چینی به بهانه مصرف سوخت فراوان و آلایندگی هوا توسط آنها است. عدم شماره‌گذاری این محصولات بازار خودروی کشور را بسیار ملتهب کرده و همین موضوع باعث گمانه‌زنی‌های فراوانی در بین فعالان حوزه خودرو شده و برخی از فعالان مذکور گمان می‌کنند که ظاهرا کاسه‌ای زیر نیم کاسه بوده و بزودی خودروهای چینی از بازار ایران حذف خواهند شد!

در طول یک ماه گذشته حملات وسیع مدیران و مسئولان حوزه صنعت خودروی کشور به خودروسازان چین را شاهد بودیم. ظاهرا برخی از ایجاد قطب سوم در بازار خودروی ایران به شدت نگران شده و قطعه‌سازان داخلی از شرایط موجود در بازار ایران به شدت ناراضی هستند. هجوم قطعات و خودروهای چینی به بازار ایران بسیار سریع بوده و مسئولان احتمال موفقیت برخی از کمپانی‌های چینی در بازار ایران را نمی‌دادند. قطب سوم خودروسازی ایران کاملا چینی بوده و به شدت در حال رشد و توسعه خود در بازار عجیب کشور ایران است. قطب سوم را کسی نمی‌دید و اکثرا به تخریب آن می‌پرداختند. قطعات و خودروهای چینی ضعف‌هایی داشته؛ که همین موضوع باعث شد که دو قطب دیگر (خودروسازان داخلی و واردکنندگان) از آنها استفاده کرده و به تخریب پی در پی آنها بپردازند.

مسئولان مربوطه به شکل فزاینده ای از کیفیت بد محصولات چینی و عدم استقبال مردم از آنها سخن می‌گفتند و منتظر خداحافظی زود هنگام چینی‌ها از بازار ایران بودند. ولی ورق برگشت و مصرف کننده ایرانی، خودروهای چینی را با تمام کمی‌ و کاستی‌های کیفی به خودروهای (مثلا) داخلی خودروسازان بزرگ ترجیح داد. برای مثال تولید 13 هزار دستگاه جک S5 در شش ماه نخست امسال نشان از برتری کمپانی JAC و خودروسازان چینی است. برتری مذکور باعث شد که خودروسازان بزرگ داخلی هم به سراغ خودروهای چینی رفته و به تولید و مونتاژ آنها بپردازند. اما آنها همه چیز را برای خود می‌خواهند و خودروسازان کوچک داخلی باید حرف شنوی خوبی داشته باشند. از سوی دیگر کیفیت نزدیک برخی از خودروهای چینی به خودروهای وارداتی ترس عجیبی در دل واردکنندگان بزرگ کشور انداخته و آنها هم خواهان حذف سریع چینی‌ها هستند.

برجام هم که از آن به عنوان نقطه‌ای آغازین برای چرخش مجدد چرخ صنعت خودروسازی ایران نام برده می‌شد؛ عملا نتیجه‌ای در برنداشته و خودروهای ارزان قیمت اروپایی تاکنون به بازار ایران عرضه نشده و یا نمی‌شوند. برجام و تولید خودروهای بروز و ارزان اروپایی باعث شد که باز هم امیدهایی برای رفتن چینی‌ها از بازار ایران به وجود بیاید؛ ولی باز هم نشد و چینی‌ها پرقدرت‌تر از همیشه حضور داشته و ایران را به بزرگترین بازار خودروهای چینی در جهان تبدیل کرده‌اند.

بله! یک عدم شماره‌گذاری ساده باعث برهم خوردن تعادل بازار خودروی کشور شده و حدس گمان‌های پیشین برخی از فعالان حوزه خودرو مبنی بر حذف خودروسازان چینی از بازار ایران را تقویت کرده است.

حذف چینی‌ها چندین سناریوی ویژه از آینده بازار خودروی کشور را ایجاد می‌کند که از آن جمله الحاق قطب سوم به قطب انحصاری خودروسازان ایرانی و تبدیل بازار خودروی کشور به شرایط پیش از ورود خودروسازان چینی است؛ که در این صورت بازار  خودروی ایران در اختیار دو قطب انحصارطلب دولتی و واردکنندگان زرنگ  خواهد بود!

حالا فقط باید منتظر آینده بازار خودروی ایران باشیم و ببینیم که رقابت ناجوان مردانه خودروسازان دولتی با خودروسازان چینی به کجا رسیده و کدام یک پیروز می‌شوند. هرچه که هست طبق معمول به سود مردم ما نیست! ایجاد اشتغال و حمایت از تولیدات بی‌کیفیت داخلی با از بین بردن شرایط رقابتی در بازار خودروی کشور، یعنی همان آش و همان کاسه همیشگی؟!