خودروی مفهومی یا خودروی کانسپت، به خودرویی گفته می‌شود که هدف خودروساز از ساخت آن، نشان دادن توانمندی‌های خود در تولید یک خودرو با طراحی مدرن، آینده نگرانه و استفاده از قابلیت‌های فنی فوق‌العاده حرفه‌ای و تکنولوژی‌های جدید است که این‌گونه خودروها را از سایرین متمایز می‌سازد. مفهومی‌ها معمولاً از نظر طراحی به مراتب پیشرفته‌تر از خودروهای دیگری که به مرحله تولید می‌رسند هستند. طراحی این‌گونه خودروها معمولاً آینده نگرانه است، به این معنا که خودروی مفهومی می‌تواند تفکراتی که یک خودروساز برای چندین سال آینده نمایان کند.
خودروسازان ایرانی هم در طی این سال‌ها اقدام به طراحی چندین خودرو کانسپت کرده‌اند که در نهایت بیشتر آن‌ها به سرانجام تولید نرسیده‌اند و در گذر این سال‌ها فراموش شدهاند. در سری معرفی خودروهای مفهومی ایرانی این بار به سراغ تعدادی از این خودروهای ایرانی می‌رویم.
سیناد IAD
بسیاری از ما سیناد را به خاطر داریم؛ محصول کیش خودرو، اولین خودروی فایبرگلاس ایران و از همه مهم‌تر بهرمند از متعلقات فنی رنو. با این حال منشا ظاهر جالب سیناد برای بسیاری مشخص نیست. سیناد در حقیقت اولین بار توسط استودیوی IAD بریتانیا در سال 1988 رونمایی شد. طرح سیناد نمونه ساده شده همین خودرو است.
هیرکانی
خودروی بعدی خودروی لیست ما، نمونه شاسی بلند پلتفرم جدید سایپا یعنی SP100 است. این پلتفرم این روزها با نام شاهین گره خورده که یک خودروی خانوادگی است و به تازگی پیش‌فروش آن شروع شده است. هنوز خبر رسمی در مورد تولید برادر شاسی بلند شاهین منتشر نشده است. اما به نظر می‌رسد تولید و عرضه این خودرو منتفی است و برنامه سایپا در این مورد معلوم نیست.
جیپ منتا
منتا یک انقلاب برای پارس خودرو بود. این شرکت باسابقه برای ساخت جیپی جدید، پلتفرم قدیمی خود را به‌روزرسانی و از متعلقات فنی میتسوبیشی استفاده کرد. اما نکته اصلی، طراحی منتا بود که در نمایشگاه بین‌المللی خودروی تهران رونمایی شد. شرکت بریتانیایی تکنوکرافت بیشتر کارهای مهندسی و طراحی آن را انجام داده بود. جیپ منتا هرگز تولید نشد. 
سپند کار
پارس خودرو در نمایشگاه بین‌المللی خودروی تهران دو نمونه جالب سپند کار و سپند جوانان را معرفی کرد. اولی یک ون براساس پلتفرم سپند بود که شیشه عقب نداشت و صندلی‌های عقب آن نیز کلاً حذف شده بود. دومی اما نمونه اسپرت با همان مشخصات فنی بود که در تیراژ کمی تولید شد.
البته در نمونه‌های تولید شده کیفیت پایین سپند و قدرت کمتر موتورش باعث شد که خیلی‌ها رنو5 دست دوم را به سپند صفر کیلومتر ترجیح دهند. به‌طور مثال به خاطر کیفیت پایین قطعات موتور و کاربراتور ضعیف سپند و همچنین پایین بودن کیفیت بلوک سیلندر سپند قدرت موتور سپند 37 اسب بخار و گشتاورش 70 نیوتون متر هست. در حالی که موتور1100 رنو 5 دارای حداکثر قدرت 48 اسب بخار و گشتاور 80 نیوتون متر بوده و سپند از لحاظ شتاب و حداکثر سرعت نیز بسیار ضعیفتر از رنو5 سایپا است. همچنین کیفیت و قطر بدنه سپند بسیار پایین‌تر از رنو5 بوده و با دست زدن و نگاه کردن به بدنه این دو خودرو سریعاً به این موضوع پی خواهید برد. همچنین داشبورد رنو5 کیفیت بسیار بهتری نسبت به سپند دارد.
پیتون
این کانسپت که توسط تیمی جوان با مدیریت ایمان مقصودی طراحی و ساخته شد، براساس پلتفرم سمند شکل گرفته بود. با این حال طراحی آن فرمی بسیار متفاوت و نو داشت و رگه‌هایی از خودروهای کانسپت ژاپنی و اروپایی در آن دیده می‌شد. از سال 91 که پیتون رونمایی شد تا کنون، خبر چندانی در مورد آن شنیده نشده است.
با چرخان همراه باشید…
