طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو از سوی مجلس شورای اسلامی از چندی پیش مطرح‌شده است. طرحی که گفته شد به‌زودی اجرا می‌شود و محور اصلی آن، عرضه خودرو در بورس کالای ایران به‌منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی است طرحی که اصلاً مشخص نیست که به نفع مصرف‌کننده هست یا خودروسازهای ما اما به‌هرحال کلیات این طرح در هفته جاری در کمیسیون صنایع و معادن تصویب شد.
بر این اساس و به گفته نمایندگان مجلس، تمامی خودروهای مشمول طرح مذکور باید در بورس کالا عرضه شوند و درصورتی‌که خودروهای مشمول در بورس عرضه نشوند، جرم انگاری شده و خریدار مشمول تبصره 1 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز شناخته می‌شود.
اولویت خرید خودرو با چه کسانی است؟
اولویت تقاضا در این طرح با افرادی است که دارای کد ملی و گواهی راهنمایی رانندگی باشند و هیچ پلاک فعالی به نامشان نباشد. در طرح ساماندهی عرضه خودرو، خودروهای تمام برقی و هیبریدی تا سه سال از عرضه در بورس معاف هستند و شورای رقابت خودروهای مشمول طرح ساماندهی عرضه را مشخص می‌کند. درواقع این طرح مبتنی بر عرضه تنظیم‌شده خودرو در بورس است و شورای رقابت موظف است هر شش ماه یک‌بار خودروهای مشمول این طرح را با توجه به شاخص‌هایی مانند تورم، شدت فاصله قیمت کارخانه و بازار، تیراژ خودرو و نظایر آن مشخص کند. بر این اساس مصارف مختلفی برای هزینه کرد مابه‌التفاوت قیمت فروش خودرو در بورس و قیمت پایه در نظر گرفته‌شده است که شامل 20 درصد برای توسعه حمل‌ونقل عمومی و جایگزینی خودروهای فرسوده، 10 درصد افزایش کمیت و کیفیت تولید خودرو و 50 درصد پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه به خودروسازان برای تحقیق و توسعه می‌شود.
امکان واردات خودرو در این طرح به چه صورت دیده شده است؟
در طرح ساماندهی عرضه و تولید خودرو، واردات خودرو تحت شرایطی دیده‌شده است. می‌توان از محل صادرات خودرو و قطعات آن یا صادرات نفت خام یا ارز بدون منشأ خودرو وارد کرد که شرایط فنی و کیفی خودرو را وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌کند. در حال حاضر کلیات طرح مذکور در کمیسیون مصوب شده و جزئیات در جلسات آتی بررسی می‌شود.
خرید خودرو در بورس، در این شرایط فقط هر سه سال یک بار
در بورس کالا به هر خودرو توسط بورس یک شناسه یا کد تعلق می‌گیرد که به این شکل خریدوفروش خودرو قابل‌ردیابی خواهد بود و هر شخصی می‌تواند هر سه سال یک بار با یک کد ملی، یک خودرو در بورس کالا خریداری کند و قبل از پایان سه سال مقرر نمی‌تواند اقدام به فروش آن کند. اگر شخصی قبل از پایان سه سال، اقدام به فروش خودرو کند، باید 80 درصد از مابه‌التفاوت قیمت پایه و قیمت فروش بازار را به‌عنوان مالیات به دولت پرداخت کند و این موضوع برای از میان برداشتن دلالی است. از مازاد قیمت تمام‌شده هر خودرویی که توسط کارخانه‌دار ساخته و به بورس ارائه می‌کند صندوقی در وزارت صمت تشکیل می‌شود که از محل آن، 10 درصد به‌عنوان پاداش به تولیدکننده خودرو بابت افزایش کمی و کیفی خودرو پرداخت می‌شود.
