تغییر وزیر صمت و آینده بازار خودرو

این روزها شاهد هستیم که صنعت خودروی کشور، شرایط خوبی را سپری نمی‌کند. خریدن خودرو با قیمت مصوب کارخانه برای بسیاری از افراد و خانواده‌ها یک آرزو شده. خریداران یا باید مدت زیادی منتظر بمانند تا محصول مد نظرشان را با قیمت روز، تحویل بگیرند (اگر مشکل خاصی پیش نیاید) یا این‌که با اعداد نجومی از بازار آزاد تهیه کنند. دیگر دیدن و شنیدن این ارقام غیر قابل باور، باعث تعجب کسی نمی‌شود و صرفا حسرت و اندوه را بر دل بخش قابل توجهی از مردم که از پرداخت این اعداد عجیب و غریب، ناتوانند می‌نشاند.

در این وانفسا، از مجموعه مدیرانی که در دو سال اخیر، اتوبوسی بر صندلی‌های خدمت نشسته‌اند به‌جز از این شاخه به آن شاخه پریدن (که هر بار وضعیت بدتر شده) و زدن یک سری حرف‌های شعاری و تکراری، کار دیگری دیده نشده است. در‌حالی‌که دیدن قیمت میلیاردی حتی برای خودروهای داخلی کاملا عادی شده، این مدیریت که تقریبا نیمی از دوران مسئولیتش می‌گذرد تازه یادش افتاده که از کارشناسان بخواهد نظرات خود را در مورد مهار تورم ارائه دهند. ظاهرا در آن ۷۰۰۰ صفحه برنامه‌اش چیزی با عنوان تورم وجود نداشته است. شاید هم تورم اهمیت چندانی نداشته که در ۷۰۰۰ صفحه برنامه بیاید.

آش به حدی شور شد که سرانجام کاسه صبر مجلسیان هم لبریز شد و شاهد آن بودیم که وزیر صمت قبلی با حاشیه‌های فراوان، مجبور به پیاده شدن از قطار این مجموعه ناکار آمد مدیران شد.

در این میان ممکن است این سوال مطرح شود که آیا آمدن وزیر جدید می‌تواند راه‌گشای مشکلات گریبانگیر صنعت خودروی کشور باشد؟

واقعیت این است که مشکلات حاکم بر این بخش بسیار ریشه‌ای و عمیق است. حل این مشکلات با دستور دادن و کارهای نمایشی چون رونمائی از محصولات عقب مانده بزک شده با عنوان خودروی ملی امکان‌پذیر نیست. همان محصولاتی که در نهایت با کیفیت پایین و تکنولوژی قدیمی راهی جاده‌ها می‌شوند تا با مال و به‌خصوص جان مردم بازی کنند که سرانجام و به‌قول یکی از نمایندگان جلسه استیضاح، ملقب به ارابه مرگ شوند.

در جلسه استیضاح بارها توسط نمایندگان به مافیای حاکم بر این صنعت اشاره شد. مافیایی که چنان بر صنعت خودروی کشور چنبره زده که حتی اگر مدیری هم قصد و نیتی در حل مشکلات داشته باشد با موانع سختی رو‌به‌رو خواهد شد. همان رانت و مافیای پر نفوذی که قادر است بحث واردات خودروهای دست دوم را مدت‌ها معطل کند.

اما می‌توان گفت جابه‌جایی افراد مختلف با عنوان وزیر صمت، چندان راهگشای معضلات و مشکلات حاکم بر خودروسازی کشور نخواهد بود اگر‌چه بی‌تاثیر هم نیست. حل این مشکلات مستلزم عزم راسخ مسئولان رده بالا است تا در وهله اول، بازوان مافیای چنبره زده بر خودروسازی کشور را قطع کند تا بازار خودرو بتواند به‌سمت یک بازار کاملا رقابتی حرکت کند. قطعا تنها در یک بازار رقابتی است که هم ایرانیان محروم از خودروهای روز دنیا می‌توانند سوار بر محصولاتی در شان خودشان شوند و هم صنعت خودروسازی خصوصی شده واقعی، با تکان دادن خود مجبور به حرکت به‌سمت تولید محصولاتی متناسب با نام ایران عزیز می‌شود.

البته به طرز تفکر مدیریت فعلی که با اصول علمی در همه بخش‌ها از جمله خودرو‌سازی، به‌کل، بیگانه است و به‌جای صلاحیت، فقط ادعا دارد و برای اثبات عملکردش، دستور می‌دهد، آمار می‌سازد و شعار می‌دهد و به‌جای عمل منطقی، تقصیرات را به گردن دشمن و قبلی‌ها می‌اندازد، نمی‌توان چندان امیدی داشت.

شاید بهترین عنوانی که در جلسه استیضاح برای وزیر قبلی صمت به‌کار برده شد و می‌توان با اطمینان به‌تمام مدیریت فعلی تسری داد، هندوانه سربسته‌ای است که تو زرد از آب در آمد.