در سالهای اخیر، بازار خودرو ایران با نوسانات شدید قیمت و البته کمبود عرضه از سوی تولید کنندگان و مونتاژ کاران کشور مواجه بوده است. چندی پیش و پس از شروع دوره جدید ریاست جمهوری در کشور، عرضه خودرو در بورس کالا بهعنوان یکی از راهکارهای پیشنهادی برای تنظیم بازار، مجددا از سوی برخی مسئولان مطرح و البته باعث ایجاد چالشهای جدیدی در عرضه خودرو شد. از سوی دیگر، اظهارات اخیر وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت مبنی بر مخالفت با عرضه خودرو در بورس کالا و تاکید بر اصلاح قیمتهای کارخانهای، شاید بتواند نویدبخش تحولی بزرگ در این صنعت باشد.
عرضه خودرو در بورس کالا، با وجود برخی امیدواریهای اولیه، نتوانست ثبات و شفافیت مورد انتظار را به بازار خودرو ایران بیاورد و خیلی زود از این بازار عجیب خارج شد. نوسانات شدید قیمت، عدم شفافیت در فرآیند معاملات و عدم اطمینان از آینده بازار و همچنین نامشخص بودن حجم تولیدات و مونتاژ شرکتهای دولتی و خصوصی، از جمله چالشهای جدی این روش بودند. پس از چندی البته مشخص شد که این شرایط نه تنها برای مصرفکنندگان، بلکه برای خودروسازان نیز مشکلات عدیدهای ایجاد کرده بود.
پس از آنکه عرضه خودرو در بورس کالا مجددا از سوی برخی مسئولین و برخی رسانه های مرتبط مطرح شد، وزیر صنعت در مصاحبه ای به طور کلی با بازگشت به دوران عرضه خودرو در بورس مخالفت کرد.
برخی از کارشناسان معتقدند که تصمیم وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر اصلاح قیمتهای کارخانهای و کنار گذاشتن عرضه خودرو در بورس کالا، گامی مهم در جهت بهبود وضعیت بازار خودرو محسوب میشود. البته بدیهی است که اصلاح قیمتها به صورت شفاف و عادلانه، میتواند به ایجاد ثبات در بازار، افزایش تولید، بهبود کیفیت محصولات و کاهش قیمتها در بلندمدت کمک کند.
در شرایط تئوری، با اصلاح قیمتها و البته اصلاح برخی فرایندهای نادرست مدیریتی در خودروسازان دولتی، خودروسازان میتوانند با برنامهریزی دقیق و اطمینان از سودآوری، تولید را افزایش داده و به دنبال ارتقاء کیفیت محصولات خود باشند.
مشخصاً افزایش تولید نیز به معنای افزایش عرضه خودرو در بازار و در نتیجه کاهش قیمتها خواهد بود. از سوی دیگر، با شفاف شدن قیمتها، مصرفکنندگان میتوانند با اطمینان بیشتری اقدام به خرید خودرو کرده و از نوسانات شدید قیمت در امان بمانند و البته در کنار این موضوع و انجام واردات خودرو به طور صحیح و با قیمتهای عادلانه، مشتریان نیز برای خرید هرگونه خودرو تنوع بیشتری پیش رو داشته و میتوانند راحتتر تصمیم بگیرند!
مجددا تاکید میشود که تعیین قیمتهای جدید خودروها باید با همکاری شورای رقابت و بر اساس ضوابط و مقررات موجود انجام شود تا از هرگونه افزایش بیرویه قیمت جلوگیری شود. همچنین، لازم است سازوکارهای نظارتی برای جلوگیری از تخلفات احتمالی در این زمینه تقویت شود.
با اجرای این طرح، انتظار میرود که بازار خودرو ایران به سمت تعادل و ثبات حرکت کند و رضایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان نیز افزایش یابد.
اصلاح قیمتهای کارخانهای و جایگزینی آن با عرضه در بورس کالا، گامی مهم در جهت اصلاح بازار خودرو کشور است. این تصمیم از یک سو با حمایت از تولیدکنندگان داخلی، افزایش عرضه خودرو، کاهش قیمتها، بهبود کیفیت محصولات و از سوی دیگر با انجام واردات منظم برندهای مطرح و با کیفیت به بازار کشور، به نفع همه ذینفعان این صنعت خواهد بود.
لازم به ذکر است که واردات خودرو به عنوان یکی از عوامل مهم در شکلگیری رقابت در بازار خودرو ایران عمل میکند. ورود خودروهای خارجی با برندهای معتبر و فناوریهای روز دنیا، فشار رقابتی بر خودروسازان داخلی را افزایش داده و آنها را مجبور میکند تا کیفیت محصولات خود را بهبود بخشند و قیمتهای خود را تعدیل کنند. از سوی دیگر، واردات خودرو میتواند تنوع محصولات موجود در بازار را افزایش داده و انتخابهای بیشتری را پیش روی مصرفکنندگان قرار دهد.
با این حال، واردات بیرویه و بدون برنامهریزی میتواند به صنعت خودروسازی داخلی آسیب زده و وابستگی کشور را به واردات افزایش دهد. بنابراین، تنظیم دقیق سیاستهای واردات خودرو و حمایت از تولیدکنندگان داخلی به منظور ایجاد یک رقابت سالم و سازنده، از اهمیت بالایی برخوردار است.”