صنعت خودروی ایران به عنوان یکی از ارکان توسعه صنعتی و موتور محرک اقتصاد کشور، نیازمند تحولی بنیادین است؛ تحولی که بر مبنای تجربه‌های جهانی و واقعیت‌های داخلی، با سپردن واقعی این صنعت به بخش خصوصی میسر خواهد شد. خصوصی سازی صنعت خودرو می‌تواند جهشی در بهره‌وری، اشتغال‌زایی، نوآوری، صادرات و رشد زنجیره‌های صنعتی ایجاد کند.
به گزارش چرخان و به نقل از ایرنا، استفاده مؤثر از ظرفیت‌های بخش خصوصی، که در تصمیمات خود منافع مردم و سهامداران را در اولویت قرار می‌دهد، می‌تواند ارتقای کیفیت تولید، توسعه فناوری، افزایش اشتغال، بهبود خدمات پس از فروش و دسترسی مردم به قیمت‌های منصفانه را در صنعت خودرو به دنبال داشته باشد.
در ادامه ۱۰ دلیل اصلی لزوم توسعه صنعت خودروسازی توسط بخش خصوصی در ایران بررسی می‌شود:
۱. صنعت خودرو، پیشران توسعه صنعتی کشورها
بررسی مدل‌های توسعه صنعتی جهان نشان می‌دهد که صنایع کاربر، سرمایه‌بر و دانش‌بنیان نظیر صنعت خودرو، نقش محوری در رشد صنعتی ایفا می‌کنند. صنعت خودروی پویا می‌تواند زنجیره‌های تأمین و تولید را به حرکت درآورد و با حضور بخش خصوصی و حذف مدیریت دولتی، روند پیشرفت را دوچندان کند.
۲. افزایش اشتغال و رشد شاخص‌های توسعه‌ای
طی دهه‌های گذشته، صنعت خودرو ظرفیت‌های ارزشمندی در ایران ایجاد کرده است. بهره‌گیری از توانمندی‌های بخش خصوصی می‌تواند این ظرفیت‌ها را به ثمر برساند و توسعه اشتغال و رشد شاخص‌های اقتصادی را سرعت ببخشد.
۳. صنعت خودرو، موتور اشتغال‌زایی گسترده
خودروسازی از بزرگ‌ترین صنایع جهان از منظر اشتغال‌زایی است. بر اساس آمار، ایران خودرو با بیش از ۵۵ هزار نفر و سایپا با بیش از ۴۳ هزار نفر اشتغال مستقیم، نقش قابل توجهی در بازار کار ایفا کرده‌اند. انتقال مدیریت این خودروسازان به بخش خصوصی می‌تواند بهره‌وری این نیروی کار را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
۴. توسعه فناوری و انتقال دانش فنی
صنعت خودرو ترکیبی از فناوری‌های پیشرفته در حوزه‌های مکانیک، الکترونیک، هوش مصنوعی و طراحی صنعتی است. شرکت‌های داخلی مانند کروز با بیش از ۱۴ هزار نیروی شاغل، موفق شده‌اند تولید دانش‌بنیان قطعاتی مانند ECU را بومی‌سازی کنند؛ اتفاقی که با تقویت بخش خصوصی می‌تواند گسترش یابد.
۵. کاهش واردات و صرفه‌جویی ارزی
توسعه تولید داخلی خودرو موجب کاهش وابستگی به واردات و کنترل خروج ارز از کشور می‌شود. شرکت‌های خصوصی با چابکی بیشتر می‌توانند پروژه‌های مؤثر و زودبازدهی را برای پاسخ به نیاز بازار داخلی اجرا کنند.
۶. تقویت صادرات خودرو و افزایش قدرت چانه‌زنی سیاسی
صادرات خودرو یکی از منابع درآمد ارزی پایدار برای کشورهاست. تجربه کره جنوبی نشان می‌دهد که حضور شرکت‌های خصوصی قدرتمند مانند هیوندای و کیا، جایگاه این کشور را در معادلات جهانی تقویت کرده است؛ الگویی که ایران نیز می‌تواند با خصوصی‌سازی واقعی صنعت خودرو به آن نزدیک شود.
۷. تسریع در نوآوری و توسعه فناوری‌های سبز
رقابت در فضای خصوصی، صنعت خودروسازی را به سمت نوآوری در حوزه‌هایی مانند خودروهای برقی، خودران و فناوری‌های پاک سوق می‌دهد که آثار مثبتی بر محیط زیست و آینده حمل‌ونقل کشور خواهد داشت.
۸. افزایش دسترسی مردم به خودروهای با قیمت منصفانه
مدیریت خصوصی با حذف بروکراسی دولتی می‌تواند تولید خودرو را با هزینه‌های کمتر و کیفیت بالاتر انجام دهد؛ مسئله‌ای که در نهایت به سود مصرف‌کنندگان تمام می‌شود و زمینه توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور را نیز فراهم می‌کند.
۹. بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها
بخش خصوصی به دلیل رقابت فشرده در بازار، همواره به دنبال بهینه‌سازی فرآیندها، کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت است. این در حالی است که سیستم‌های دولتی غالباً گرفتار روندهای کند اداری و بروکراسی‌های پرهزینه هستند.
۱۰. ارتقای شفافیت و پاسخگویی
خصوصی‌سازی واقعی باعث افزایش شفافیت مالی و مدیریتی می‌شود. تجربه موفق واگذاری گروه بهمن نشان داده که بخش خصوصی می‌تواند رشد قابل توجهی در شاخص‌های اقتصادی ایجاد کند. طی ۸ سال، تعداد کارکنان گروه بهمن ۱۰۰ درصد رشد داشته و میزان تولید آن نیز تنها در یک سال، ۲۲ درصد افزایش یافته است.
نتیجه‌گیری
خصوصی‌سازی صنعت خودرو، مسیری راهبردی برای عبور از چالش‌های موجود، افزایش بهره‌وری، توسعه صادرات، ارتقای کیفیت تولیدات داخلی و افزایش رضایت عمومی است. اعتماد به توانمندی‌های بخش خصوصی می‌تواند صنعت خودروی ایران را وارد دوره‌ای تازه از رشد و شکوفایی کند.
