آلودگی هوا، تغییرات زیست محیطی، کاهش ذخایر نفت و گاز تنها بخش کوچکی از مضرات سوختهای فسیلی محسوب میشوند که در آینده باعث خواهند شد اوضاع زمین چندان مساعد نباشد و نابودی این کره خاکی انتهای کار خواهد بود. حال با وخیم شدن اوضاع، کمپانیهای تولیدکننده خودرو به فکر افتادهاند تا محصولاتی با سوخت جایگزین تولید کنند.
حاصل تلاش محققان و خودروسازان خارجی تا اینجای کار پدید آمدن محصولات هیبریدی و الکتریکی بوده است. شرکتهای معتبر به این بخش بهحدی اهمیت میدهند که روند پیشرفت محصولات الکتریکی در کشورهای خارجی، بسیار چشمگیر بوده است بهطوری که شاهد تولید ابر خودروهای هیبریدی تسلا، بیامو و پورشه بودهایم. یکی از برترین خودروهای الکتریکی جهان را میتوان تسلا مدل S دانست که طرفداران بسیاری نیز دارد. شرایطی مانند وجود ایستگاههای شارژ رایگان، برای تحریک خریداران به انتخاب این محصول، باعث شده که یک تسلا اس یک گزینه جدی و خوب باشد. همچنین این محصول از لحاظ قدرت چیزی از خودروهای بنزینی و دیزلی کم ندارد و قادر است با حداکثر سرعت ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت تا مسافت 500 کیلومتر با یکبار شارژ حرکت کند.
بد نیست نگاهی به آمار فروش خودروهای الکتریکی در کشورهای پیشرفته بیاندازیم تا با حجم علاقه مردم به این محصولات آشنا شویم. در سال 2016، چیزی در حدود 82 میلیون دستگاه خودروی برقی فروخته شده است که بیشترین آمار فروش مربوط به کشورهای نروژ، هلند، سوئد، چین، ایالات متحده آمریکا، کانادا، ژاپن، فرانسه، آلمان و بریتانیا میشود. کمپانیهای چینی نیز در ارتباط با خودروهای الکتریکی پیشرفت فراوانی داشتهاند و محصولات خوبی را نیز روانه بازار نمودهاند و بواسطه آنها بنظر میرسد علم تولید خودروهای الکتریکی به ایران نیز راه یافته است. ولی آیا خودروهای الکتریکی در ایران مانند کشورهای خارجی موفق خواهند بود؟
بنزین یکی از منابع مالی کشور ما محسوب میشود که بخشی از بودجه سالانه بر اساس آن بسته میشود که در صورت رواج خودروهای الکتریکی، این منبع مالی دچار افت شده و بخشی از بودجه دچار مشکل خواهد شد. میزان درآمد حاصل از حاملهای انرژی مانند بنزین عدد قابل توجهی میشود که با از بین رفتن آن، عدهای ناخشنود میشوند و اولین سد در برابر رواج خودروهای الکتریکی همین گروه خواهند بود. از سوی دیگر تولیدکنندگان سوختهای فسیلی نیز به مشکل بر خواهند خورد. همچنین باتوجه به شرایط تولید برق در ایران، اوضاع این بخش چندان مساعد نیست و بنظر نمیرسد ایستگاههای شارژ خودروهای برقی مانند جایگاههای عرضه بنزین به تعداد فراوان احداث شوند. ایران با کمبود منابع آبی روبرو بوده و رشد خودروهای الکتریکی به تامین برق از منابع دیگر مانند انرژی هستهای نیاز دارد که آن هم مشکلات خاص خود را نیز دارد. حال فرض میگیریم مسئولان بتوانند با سرعت بالا این موانع را برطرف کنند، اما باز مشکل بزرگتری نیز وجود خواهد داشت و آن چیزی نیست جز مشکل طمع خودروسازان. متاسفانه خودروسازان کشور ما از هر روشی استفاده میکنند تا قیمت محصولات خود را افزایش دهند و عرضه یک محصول با پیشرانه جدید، یعنی مجوز افزایش قیمت برای آنها. گفته میشود اولین خودروی پاک ایران مدل الکتریکی ساینا خواهد بود که قیمتی در حدود 70 میلیون تومان خواهد داشت. با چنین شرایطی بهنظر میرسد سایپا نمیداند که هدف از عرضه خودروهای برقی چه بوده است و حتی برخی از این خودروها مجهز به مولد شارژی میشوند تا با حذف هزینه سوخت، کاهش هزینه زندگی حاصل شود.
ساینا بنزینی در حدود 30 میلیون تومان قیمت دارد و اختلاف قیمت 40 میلیون تومانی عدد ناچیزی نیست. با یک حساب و کتاب ساده میتوان به این نتیجه رسید که سایپا پول 12 الی 13 سال مصرف سوخت متوسط یک خانواده را به ساینا بنزینی اضافه کرده و به قیمت 70 میلیون تومانی رسیده است. اگر افزایش قیمت 2 برابری را در نظر بگیریم، سراتوی 100 میلیون تومانی با قوای محرکه الکتریکی به قیمت 200 میلیون تومان خواهد رسید که اصلا ارزش خرید نخواهد داشت و فکر کردن به آن مضحک بهنظر میرسد. بدون شک هیچ فردی را نمیتوان راضی کرد که با این قیمت خودروی الکتریکی بخرد. هنوز سیاست و هدف تعین چنین قیمتی برای ساینا برقی مشخص نیست و شاید بهنحوی اعلام مخالفت با رواج خودروهای الکتریکی بوده است. بدون شک موفقیت خودروهای الکتریکی با چنین شرایطی فقط یک رویا خواهد بود که فقط در خواب رسیدن به آن میسر خواهد بود.