قطعاً این موضوع برای هر رانندهای پیش آمده که بعد از مدتی با لاستیکهای ساییده شده و صاف خودرو خود مواجه شود و گاهی اوقات با گرفتن ترمز، خودرو لیز بخورد و یا مشکلاتی ایجاد کند. گاهی اوقات هم پنچر شدن چرخ خودرو میتواند بسیار دردناک باشد و تمام برنامههای ما را خراب کند. اما نگران نباشید دانشمندان و محققان دانشگاه هاروارد یک راه حل بالقوه را ارائه دادهاند که میتواند ما را از لاستیکهای صاف و بار و بندیل جک و آچار چرخ خلاص کند.
دانشپژوهان دوره فوق دکتری دانشگاه هاروارد توانستهاند لاستیکهایی را اختراع کنند که از نظر سختی تقریباً مشابه با لاستیکهای معمولی هستند با این تفاوت که برتری ویژهای نسبت به این لاستیکها دارند و آن هم این است که این لاستیکها قادرند خود را ترمیم کنند!
اگرچه مواد به کار رفته همان مواد لاستیکی و رزین طبیعی و معمول لاستیکها است اما با تغییرات مهندسی ایجاد شده یک لاستیک با دوام و خود ترمیم ساخته شده است. برخلاف روشهای معمول تولید لاستیک که بر پایه استفاده از حلالها برای اختلاط ذرات لاستیک توسعه یافتهاند؛ در این روش با استفاده از هیدروژلهای خود ترمیم (ساخته شده بر پایه آب) ذرات پلیمری لاستیک به صورت رشتههای دسته بندی شده ساخته میشوند. این ویژگی سبب ایجاد لاستیک خشکی میشود که شامل پیوند هیدروژنی قابل بازگردانی و دائمی با ظرفیت یکسان هستند. از آنجایی که اتصالات با ظرفیت برابر یکپارچگی مواد لاستیک را حتی در تغییر شکلهای بزرگ هم برقرار میسازند، اتصالات قابل بازگردانی شکسته شده، دوباره بازیابی میشوند تا عمل ترمیم انجام شود.
در واقع به اصطلاح ساده و غیر تخصصی میتوان گفت که ذرات پلیمری لاستیک با استفاده از اتصالات برگشتپذیر به یکدیگر متصل شدهاند و درصورت جدا شدن قسمتی از ذرات لاستیک و یا سوراخ شدن آن، این ذرات مجدداً به هم میچسبند.
با اینکه این اولین بار نیست که مواد خود ترمیم شونده معرفی میشوند اما با این حال چنین محصولی بیسابقه است چرا اولاً استفاده از این تکنولوژی برای مواد جامد بسیار مشکل است ثانیاً بر خلاف لاستیکهای ترمیم شونده گذشته که فقط قادر به رفع پنچری بودند و بعضاً زمان چند ساعته برای انجام ترمیم کامل لازم بود اما در این تکنولوژی جدید علاوه بر رفع پنچری از صاف شدن لاستیک نیز جلوگیری میشود و تمام اینها در یک لحظه و به محض برداشته شدن تنش از لاستیک و پیدا کردن فرصت ترمیم، صورت میگیرد.
لازم به ذکر است که علاوه بر لاستیک خودرو، استفادههای بالقوه دیگری از این تکنولوژی نیز وجود دارد برای مثال: این تکنولوژی در ضربهگیرها و دمپرها، مواد اولیه برای قطعات الکترونیک انعطاف پذیر و همچنین به عنوان روکش محافظ لوازم اپتیکال و عدسیها (به دلیل شفافیت این مواد تازه تولید شده) نیز میتواند کاربرد داشته باشد. دانشگاه هاروارد قصد دارد با در اختیار داشتن امتیاز اختراع این محصول هرچه زودتر این موضوع را به یک فرصت تجاری تبدیل کند.
مزایای این تکنولوژی برای لاستیکهای خودرو بسیار زیاد است. به جای تعویض چرخ و حمل یک چرخ زاپاس، رانندگی در جاده خود به خود پنچری را برطرف میکند و عوامل صاف شدن لاستیکها را ازبین میبرد. اگرچه این لاستیکها نیاز به کار و تلاش زیادی دارند تا از هر نظر برای تجاری سازی آماده شوند؛ اما طولی نخواهد کشید تا این لاستیکها به بازار عرضه شوند.